İmam Matûridi'ye Ait Kitap, Kütüphaneye Olan Ilgiyi Arttırıyor

Mezhep imamlarından Matûridi'nin inanç ilkeleriyle (AKAİD) ilgili yazdığı en kapsamlı eseri olan Te'vilatü Ehlü's Sünne, araştırmacı ve ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekiyor. Kayseri Raşit Efendi Yazma Eserler Kütüphanesi'nde korunan el yazması kitaptan Türkiye'de sadece 40 tane bulunduğu belirtildi. En eski tarihli eser bir geometri kitabının olduğu kütüphanede, Osmanlı matbaasında basılan ilk kitaptan da bir örnek bulunuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Yazma Eserler Kurumu'na bağlı Türkiye genelinde 17 yazma eser kütüphanesi bulunuyor. Bu kütüphaneler geçmişle gelecek arasında adeta köprü vazifesi görüyor. Kayseri Cami-i Kebir'in avlusundaki Raşit Efendi Yazma Eserler Kütüphanesi de bu kütüphanelerden birisi. 1796 yılında (III. Selim dönemi) Reisül Küttap Mehmed Raşit Efendi tarafından yaptırılan kütüphane, o tarihten bu tarafa hep ilim yuvası olmuş. Şu anda kütüphanede 2 bin 52'si yazma, 6 bin 468'i matbu ve 3'ü icazetname olmak üzere toplam 8 bin 526 eser bulunuyor. Burayı yaptıran Raşit Efendi, kendi koleksiyonundan 925 cildi el yazması ve 18 cildi matbu olmak üzere toplam 943 kıymetli kitabı kütüphaneye bağışlamış. Bu kitaplar arasında, mezhep imamlarından Matûridi'ye ait Te'vilatü Ehlü's Sünne eseri de yer alıyor.

Özbekistan'ın Semerkant şehrinde 852-944 senelerinde yaşayan ve asıl adı Ebu Mansur Muhammed Bin Mahmut olan Matûridi'nin el yazması eseri, 317 yıldır burada korunuyor. Kitap, kütüphaneye olan ilgiyi de bir hayli arttırmış. Özellikle araştırmacılar, Kur'an'da tevile muhtaç ayetlerin ehli sünnetin görüşlerine göre açıklandığı kitap üzerine yoğunlaşıyor. Tez ve araştırma yazılarına da konu olan kitaptan Türkiye'de sadece 40 tane olduğu tahmin ediliyor. Arapça el yazısıyla kaleme alınan Te'vilatü Ehlü's Sünne, 667 varak (1334 sayfa) ve 358X202 milimetre boyutlarında bir eser.

Raşit Efendi Yazma Eserler Kütüphanesi'nde bulunan en eski kitap ise 880 yıl önce çevirisi yapılan Katabül Micisti. El yazması kitapta şekillerle geometri anlatılıyor. Kütüphanedeki matbu 6 bin 468 eser arasında İbrahim Müteferrika matbaalarında basılan ilk 15 eserden birisi olan Tercümetüs Sıhah (Arapça-Türkçe lügat) da bulunuyor. Mustafa El Vani tarafından çevirisi yapılan lügat, matbaanın Osmanlı'ya geldiği 1727 senesinden 2 yıl sonra basılmış. Araştırmacı ve ziyaretçiler, Matûridi'ye ait Te'vilatü Ehlü's Sünne, 880 yıllık Katabül Micisti ve Arapça-Türkçe lügat Tercümetüs Sıhah kitaplarını özellikle görmek istiyorlar.

Kütüphane Müdürü Muhammet Hızarcı, mimarisiyle de tarihi olan kütüphanede geneli dini olmak üzere edebiyat, tarih ve coğrafya konularında yazılmış Arapça ve Farsça eserler olduğunu söyledi. Üniversite öğrencileri, akademisyenler ve vatandaşların kütüphaneye ilgi gösterdiğini belirten Hızarcı, "Burası asırlar önceki ilim ve bilimin adeta hafızası konumunda bir yer. Geçmiş ile gelecek arasında köprü kurmak isteyen araştırmacılar ve ziyaretçiler de kaynak noktasında kütüphanemizden faydalanıyorlar. Özellikle din bilimciler, mezhep imamı Matûridi'ye ait Te'vilatü Ehlü's Sünne eserine yoğun ilgi gösteriyor." diye konuştu. Kütüphane Müdürü Hızarcı, yeni satın alınan ve bağışlanan yazma eserlerle birlikte kütüphanede kitapları koyacak raf kalmadığını da sözlerine ekledi.

YAZMA ESERLER NASIL KORUNUYOR?

Kütüphanede bulunan el yazması eserlerin kullanıma bağlı olarak yıpranmasını önlemek amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türkiye genelinde bir çalışma başlatılmıştı. Bu kapsamda eserlerin tamamı dijital ortama aktarıldı. Araştırmacılar ya da kaynak kitap olarak bu kitaplardan faydalanmak isteyenler dijital sayfalar üzerinden inceleme yapıyor. El yazması kitaplar nem ve çürümeye karşı da özel bir sistemle korunuyor. Bina içinde ısı ve nem sürekli kontrol altında tutuluyor.