İmara arsa sahiplerinin baskısı var mı?...

Konu hakkında açıklamalarda bulunan Mimarlar Odası Mersin Şube Başkanı, Sinan Tütüncü, Meclis gündeminden geri çekilen 1/5.000 ölçekli imar planlarında Yenişehir bölümünün yeniden meclis gündemine getirilerek kabulü yönünde çalışmalar olduğunu, oysaki planların dört belediye ile birlikte hazırlanması gerektiğini söyledi.

Olağanüstü toplantı kararları ile konunun gündeme gelmesini düşündürücü bulduklarını söyleyen Tütüncü, “Bunun böyle yapılmasını anlamakta zorlanıyor, kafamızda ki soru işaretlerine cevap arıyoruz… Büyükşehir belediyesinde yapılan toplantılarda ısrarla sorduğumuz ve yanıt alamadığımız sorular bizi endişeye sevk etmektedir. ” dedi.

Yenişehir ilçesine öncelik verilmesi yönünde bazı duyumlar aldıklarını vurgulayan Tütüncü, şunları söyledi:“Öncelik konusunda, Akdeniz Oyunları ve Yenişehir sınırları içerisindeki arsa sahiplerinin baskısı olduğu öne sürülüyor. Arsa sahiplerinin baskısı bir kentin geleceğinin çizilmesinde ne kadar önemli olabilir? Asıl olan kentin tüm yaşayanlarının çıkarları mı; kim olduğu belli olmayan bir bölüm arsa sahiplerinin çıkarları mıdır? Büyükşehir belediyesinin bugüne kadar sürdürdüğü gizlilik ve katılımcılıktan uzak plan anlayışının sürdürmeyeceğini umuyoruz.”

Mimarlar Odası Mersin Şube Başkanı, Sinan Tütüncü, şu sorulara da yanıt aradı:

1. İmar planlama süreci kent düzeyinde topluca ele alınmalıdır. Ancak buna rağmen öncelikli olarak Yenişehir ilçesi ele alınmaktadır. Yenişehir ilçesi planlarının kentsel düzeyle ilgisi kurulmuş mudur?

2. Kentin ve bölgenin ulusal ve uluslararası yönelimler içerisinde günümüzde ve yakın gelecekte yaşayacağı olası gelişmeler çerçevesinde değerlendirilmesi yapıldığında; ulusal planın bölgeye verdiği rol – roller çerçevesinde bölgede lojistik gelişimine yönelik planlamalar süratle yapılmalı ve yeni yatırım alanları açılarak kente yatırımcıların gelişi sağlanmalıdır. Bu çerçevede öncelikli olarak planlamasının yapılması gereken bölge Akdeniz ilçesi, sonra Toroslar olmalıdır. Daha sonrada Yenişehir ve Mezitli ilçelerinin planları yapılmalıdır. Bu duruma rağmen öncelik neden Yenişehir ilçesine verilmiştir?

3. Bu toplantılarda önceliğin Yenişehir ilçesine verilmesi gerekçeleri olarak ‘2013 Akdeniz olimpiyatları’ ve ‘Yenişehir ilçesindeki arsa sahiplerinin baskısı’ öne sürülmüştür. 2013 Akdeniz olimpiyatları için yapılması gerekenler zaten bellidir ve yapılmıştır. Bu nedenle bir gerekçe olamaz. Diğer yandan ‘arsa sahiplerinin baskısı’ bir kentin geleceğinin çizilmesi süreci içerisinde ne kadar önemli olabilir? Asıl olan kentin tüm yaşayanlarının çıkarı mıdır, kim olduğu belli olmayan bir bölüm arsa sahiplerinin çıkarı mıdır?

4. Hazırlanan Yenişehir ilçe planları içerisinde yargı kararları ile iptal edilen ‘emsal yüklemeleri’ yoğunluk artışının bir gerekçesi olarak yeniden ortaya konmaktadır. Ancak yapılan uygulama, parası olan arsa sahiplerine ‘emsal yüklemesi’ hakkı verirken, parası olmayan arsa sahibi için böyle bir hak söz konusu değildir. Bu hali ile emsal yüklemesi ile yapılan yoğunluk artışı eşitlik ilkesine aykırı değil midir?

5. Emsal yüklemesi amacı ile, kamulaştırma kapsamı dışında kalan ve yeşil alan, BHA gibi sosyal donatı alanlarının ilgili belediyesine bedelsiz terkini esas alan bir uygulama; bu alanların yeniden ve birden bire değer kazanacağı ve yeni bir rant kapısı olacağı açıktır. Bu tip alanların plan yapım süreci içerisinde içeriden bilgi alan belirli kişilerce toparlandığı iddiaları doğru mudur?

6. Planları hazırlanan Yenişehir İlçesi sınırları içerisinde mevcut imar planı sürecini nerede ise tamamlanmış olan azı bölgelerin (Pirireis, Palmiye, Gazi Mahalleleri v.b) kentsel ve mekansal donanım olarak yetersizlikleri nedeni yakın gelecekte kentsel çöküntü bölgeleri olacakları açıktır. Bu bölgelerde mevcut olan (TAKS=0,40 – 5 kat) imar düzeni var iken; yani bir anlamda E=2 olan bir bölgeye nasıl bir önlem alınarak yenilenme – dönüşüm yolları açılacaktır. Öneri plan bu bölgeye E=1,5 öngörmektedir. Bu bölgeler için nasıl bir dönüşüm öngörülmektedir?

7. Bir kentin bölgesel analizleri yapılmalı ve bölgesel fonksiyonlar ve tanımlanmaları yapılmalıdır. Hazırlanan plan nasıl bir bölgeleme analizi ve fonksiyon tanımlaması içermektedir?

8. Bir kentim önemli bir bölümü konut dokusu içerse dahi, ticari alanlar da içermesi gerekmektedir. Yenişehir ilçesi için öngörülen ise bazı yol akslarının ticari alan olarak kabulüdür. Oysa ticaret bölgeleri bir lineer aks olarak değil; bölgesel alanlar olarak gelişir. Bu anlamı ile baktığımızda önerilen ticari aksların belirli bölgelerinin şişeceği ve öngörülmeyen ticari alanların ortaya çıkacağı açıktır. Bu duruma karşı nasıl bir önlem öngörülmektedir?

9. Yıllarca tartışmaları süren ve defalarca yargı tarafından iptal edilmesine rağmen; kentin ve kent yaşayanlarının hemen tamamının karşı olduğu Tulumba kavşağındaki üst geçit neden sessizce plana işlenmektedir?

Fotoğraf : Çiğdem YURDAGEL