İmralı’nın ’jammer’ı ILS cihazını mı bozdu?

Uçuş emniyetini tehdit eden sorun nedeniyle, sinyallerde bozulma yaşanan hava sahası notamlanarak, kullanıma kapatıldı. Sinyallerdeki sorunun, bölücübaşı Abdullah Öcalan’ın tutuklu bulunduğu İmralı Adası’nda bulunan elektronik karıştırıcı sistemlerden kaynaklandığı tahmin ediliyor.

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), altı yıl önce, İstanbul Atatürk Havalimanı’nın Florya-Sefaköy arasında bulunan iki ana pistinden sağda yer alan 18/36 pistine uçakların yaklaşmasını sağlayan aletli iniş sistemi (ILS - Instrumental Landing System) sinyallerinde bozulma tespit etti. Marmara Denizi üstünden, Florya yönünden alana inecek uçakların kullandığı sinyallerie tespit edilen bozulma, tüm çalışmalara rağmen giderilmedi. Sorunun uçuş emniyetini tehdit etmesini nedeniyle sinyallerin bozulduğu hava sahası önce uluslarası uyarıyla notamlandı, ardından da kullanımına kapatıldı.

SEBEBİ BULUNAMADI

ILS sistemi sinyallerindeki bozulmanın, önce, ana pistin paralelinde inşaatı devam eden üçüncü pistin (sol pist) şantiyesinden kaynaklandığı düşünüldü.

Ancak şantiye kaldırıldıktan sonra da sinyaller düzelmedi. Yapılan tüm araştırmalara rağmen bozulmanın sebebi bulunamadı. Sorunun İmralı Adası’ndaki elektronik karıştırıcı sistemlerden kaynaklandığı tahmin ediliyor. DHMİ yetkililerinin verdiği bilgiye göre, sinyallerde 5-6 yıl öncesine oranla düzelme var ancak henüz uçuş emniyetini sağlayamıyor.

25 DERECELİK KÖRLÜK VAR

Aletli iniş sisteminin (ILS) parçası olan ’Localizer’, pist orta çizgisinden sağa ve sola 35’er derecelik açıyla sinyal yayını yapıyor. Bir demet şeklinde pist başına doğru daralan bu yayını alan uçak, otomatik pilot sistemi ya da pilotun manuel kumandasıyla, sinyalleri takip ederek, piste emniyetle iniş yapıyor.

Sol pistteki sinyallerin 25 derecelik kısmında bozulma bulunduğunu kaydeden DHMİ yetkilisi, şu bilgileri verdi:

"Pilotlar 25 derecelik bölgeyi kullanamıyor. Kalan 10 derecelik alanda yayını yakalayan pilot güvenle iniş yapabilir. Tahditli yerden uçaklar sinyal alabilir. Ancak sinyal güvenli değil. Bu nedenle pilotlar tahditli yeri kullanmamalı. Tahditli yerdeki sinyaller uçakları pist başı yerine başka yerlere yönlendirebilir."

DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal, ILS sinyallerdeki bozulmanın sebebinin halen araştırıldığını, sorunun ortadan kaldırılmasının şu anda mümkün olmadığını söyledi. Birdal, sorunun İmralı’daki sinyal kesicilerden olabileceği gibi radyolar ve deniz üzerindeki yansımalardan da kaynaklanabileceğini bildirdi. Soruna kaynak olabilecek yerlerle görüşmelerin devam ettiğini söyleyen ve notamın 10 derece dışındaki sinyallere fazla güvenilmemesi için yayınlandığını kaydeden Birdal, 10 derecelik alanda bir sorun olmaması nedeniyle uçuş operasyonlarının etkilemediğini kaydetti.

ILS NEDİR?

ALETLİ iniş sistemi ILS (Instrumental Landing System), olumsuz meteorolojik koşulların hüküm sürdüğü zamanlarda, uçakların havalimanlarına emniyetli yaklaşma ve iniş yapmasını sağlıyor, normal hava şartlarında ise konforlu iniş için kullanılıyor. ILS sistemi, uçakların pistin merkez hattı doğrultusunda yaklaşmasını sağlayan Localizer, uçakların piste en uygun süzülüş açısı ile alçalmasını sağlayan Glide Path (GP) ve uçakların pist başına kalan mesafesine ilişkin bilgi veren Marker’den oluşuyor.