İngiliz basınında bugün

LONDRA (İHA) - İngiliz gazetelerinde bugün, Irak Savaşı'nda kullanılan istihbaratın doğruluğunu araştırmak üzere kurulması kararlaştırılan soruşturma komisyonu ile ilgili haber ve yorumlar öne çıktı.

Guardian gazetesi, "Blair'in soruşturması hızlı ve gizli olacak" dedi. Gazete, komisyonun raporunu Temmuz'da açıklayacağını ancak hassas bilgilerin ulusal çıkarlar gerekçe gösterilerek kamuoyuyla paylaşılmayacağını belirtti.

Gazete, Lord Buttler'ın başkanlık edeceği komisyonun kitle imha silahlarına ilişkin istihbaratı sorgulayacağını, ancak Irak'la savaşa girilmesi konusunda alınan siyasi ve diplomatik kararlar hakkında görüş belirtmeyeceğini yazdı. Siyasilerin savaştaki rolünün soruşturma kapsamına alınmamasını eleştiren Guardian, komisyonun görev tanımı değiştirilmedikçe Başbakan Blair'in kamuoyunun güvenini kazanamayacağını öne sürdü.
Financial Times da başyazısında "Artık sorumluluğu birileri üstlensin" dedi ve şöyle devam etti:
"Kitle imha silahlarına ilişkin istihbaratın toplanması, analiz edilmesi ve kullanılmasında sistemden kaynaklanan hataların olup olmadığı sadece istihbarat servislerini ilgilendirmiyor. Sonuçta savaşa girme kararını Bush ve Blair verdi"

SİLAH UZMANININ İFŞAATLARI Independent gazetesi de "İstihbarat şefinin bombası: Bizi dikkate almayıp bildiklerini okudular" başlıklı haberinde İngiliz Savunma Bakanlığı'nın eski kitle imha silahları uzmanı Brian Jones'un çarpıcı açıklamalarına yer verdi. Geçtiğimiz yıl Ocak ayında görevinden ayrılan Brian Jones, Independent'teki yazısında Başbakan'ın savaşa gerekçe olarak kullandığı dosyanın Saddam Hüseyin'in biyolojik ve kimyasal silah kapasitesi konusunda kamuoyunu yanılttığını söyledi. Jones, savaştan önce, 2002 Eylül'ünde kamuoyuna açıklanan dosyanın hazırlanma sürecinde istihbarat uzmanlarının görüşlerinin dikkate alınmadığını savundu.
Eski istihbarat şefi, dosyada yer alan, Saddam'ın 45 dakika içinde bu silahları operasyonel hale getirebileceği iddiasına dayanak oluşturan istihbaratın kendilerinden gizlendiğini belirtti ve olasılıkların gerçek gibi sunulduğunu iddia etti. Brian Jones, BBC'nin, savaş dosyasının abartıldığı yolundaki haberine katıldığını da ekledi.
Guardian'ın ekinde de eski bir CIA ajanının Amerikalı yöneticilere benzer suçlamalar getiren açıklamaları yer aldı. Eski CIA ajanı Kenneth Pollack, özetle şunları söyledi: "Evet. Irak'ın yasak silahlarına ilişkin istihbaratta hata yaptık. Ancak üst düzey yöneticiler savaşı haklı kılmak için bu hatalı istihbaratı kendilerine göre şekillendirdiler"
ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'in, "Bağdat'ın kitle imha silahları olmadığını bilseydim, savaşı desteklemezdim" açıklaması da İngiliz gazetelerinde önemli bir yer tuttu. Daily Telegraph, Dışişleri Bakanı'nın açıklamalarının Blair'i zor durumda bıraktığını yazdı. Guardian ise bu açıklamayı Amerikalılar'ın, savaş konusundaki kararlarını sorgulamaya başlamasının işareti olarak değerlendirdi.

"AB'NİN KAPILARI YENİ ÜYELERE KAPALI" Financial Times, Avrupa Birliği ülkelerinin 1 Mayıs'ta birliğe katılacak yeni üyelere kapılarını ve kalplerini açmadığını yazdı. Financial Times, Avrupa ülkelerinin çoğunun yeni üyelere karşı özellikle çalışma ve oturma izni konusunda 2011 yılına kadar kısıtlayıcı önlemler aldığını belirtti.
Gazeteye göre bu ülkeler, özellikle Doğu Avrupa'dan yaşanacak insan göçünün istihdam ve sosyal güvence sistemini çökertmesinden endişe ediyor. Gazete, İsveç Başbakanı Göran Persson'un şu sözlerine yer verdi:
"Doğu Avrupa'dan gelecek insanların düşük ücretlerle çalışmayı kabul edip, sosyal haklarımızdan yararlanmasının yol açacağı riskleri görmemek saflık olur"
Daily Telegraph gazetesi de kıta Avrupasının yeni gelenlere kapılarını kapattığını belirtti ve 15 üye ülkeden sadece İngiltere ve İrlanda'nın açık kapı politikası uygulayacağına dikkat çekti.
Gazete, İngiltere Başbakanı Tony Blair'in bu konuda muhalefetin ve kamuoyunun baskısı altında olduğunu vurguladı.

FRANSA'DA DİNİ SEMBOLLERİN YASAKLANMASI YASA TASARISI Guardian Fransa Meclisi'nin devlet okullarında başörtüsü, haç, takke gibi dini sembollerin yasaklanmasına ilişkin yasa tasarısı üzerinde görüşmelere başlamasıyla ilgili haberinde, bu konunun Avrupa'daki birçok ülkenin gündeminde ağırlığını daha fazla hissettirmeye başladığına dikkat çekti. Guardian, aşırı İslamcılar'ın suçlandığı terörist saldırılardan sonra Avrupa ülkelerinde yaşayan Müslüman toplumuna karşı sempatinin azalmaya başladığını öne sürdü. Gazete, başka Avrupa ülkelerinde de Fransa'dakine benzer yasal hazırlıklar yapıldığını kaydetti.
Guardian, Belçika Parlementosu'ndaki yasa tasarısı konusunda sosyalist senatör Marie Lizin'in, "Tüm Müslüman ülkelerde kadınlar başörtüsünden kurtulmaya çalışırken, Belçika'nın bazı bölgelerinde Cezayir sokaklarındakinden daha çok başörtülü kadın dolaşıyor" dediğini aktardı. Guardian'ın haberinde her bir Avrupa ülkesinde ne kadar Müslümanın yaşadığına ilişkin rakamlar yer alıyor. Gazeteye göre Müslümanlar, Fransa nüfusunun yüzde 10'unu, İtalya nüfusunun ise yüzde 2.4'ünü oluşturuyor. Guardian'a göre, dünyadaki Müslümanların sayısı 1970'lerde 550 milyon idi. 2002'de bir milyar 240 milyona çıkan bu rakamın 2025'te bir milyar 780 milyona ulaşması bekleniyor.

"ŞARON RİSK ALDI"
Daily Telegraph, İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un Gazze Şeridi'ndeki Yahudi yerleşim birimlerinin yıkılacağı yolundaki açıklamasıyla büyük risk aldığını, sağ kanattaki müttefiklerinin desteklerini çekme tehdidinde bulunduğunu anımsattı. Gazete, muhalefetetteki Şimon Peres'in kaolisyonun çökmesi halinde Şaron'a hükümetin devam etmesi konusunda destek vadettiğini yazdı.
Independent ise Yahudi yerleşimcilerle yaptığı röportajlara yer verdi. Gazeteye göre Yahudi yerleşimciler, İsrail halkının yarısından fazlasının destek verdiği bu karara direneceklerini, bir kez daha göçmen olmak istemediklerini söylüyor.
Daily Telegraph gazetesi, özel haberinde İran, Libya ve Kuzey Kore'ye nükleer sırlar sattığını itiraf ettiği öne sürülen Pakistan'ın atom bombasının mimarı Doktor Abdülkadir Han'ın affedileceğini yazdı. Aynı gazete, başyazısında ise başka ülkelere nükleer teknoloji transferi yapan Pakistan'a başıbozuk devlet muamelesi yapılması gerektiğini savundu.
Independent, dün Bakü'de Hazar petrolünü Gürcistan ve Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştıracak Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesi'yle ilgili nihai anlaşmaların imzalandığını aktardı. Gazete, çevreci ve Kürt insan hakları gruplarının anlaşmaya tepki gösterdiklerini yazdı. Independent'e göre bu gruplar boru hattının çevreye büyük zarar vereceğini, insan hakları ihlallerine zemin hazırlayacağını ve bölgede istikrarsızlık yaratacağını öne sürüyor.