İngiltere, Almanya ve Fransa'dan ortak bildiri

İngiltere Başbakanı Theresa May, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesini İran nükleer anlaşmasından çekmesine ilişkin ortak bildiri yayımladı.

"BU ANLAŞMA ORTAK GÜVENLİĞİMİZ İÇİN ÖNEMİNİ KORUYOR"

“Fransa, Almanya ve İngiltere liderleri Başkan Trump’ın ABD’yi Kapsamlı Ortak Eylem Planından (JCPOA) çekme kararını üzüntü ve kaygıyla not ediyor” ifadesi kullanılan bildiride, “Hep birlikte biz JCPOA’ya devam eden bağlılığımızı vurguluyoruz. Bu anlaşma ortak güvenliğimiz için önemini koruyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Anlaşmanın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 2231 sayılı kararıyla oy birliği ile onaylandığı hatırlatılan bildiride, “Bu, İran’ın nükleer programı hakkındaki ihtilafın uluslararası hukuk çerçevesinde çözümü için bağlayıcı karar olmayı sürdürüyor. Bütün tarafları onun tam uygulanmasına ve sorumluluk ruhu içinde hareket etmeye çağırıyoruz” ifadelerine yer verildi.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumuna (UAEK) göre İran’ın JCPOA ile getirilen kısıtlamalara, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması kapsamındaki yükümlülükleri ile ahenk içinde uyduğuna dikkatin çekildiği bildiride, şunlar kaydedildi:

“Bunun sonucunda dünya daha güvenli bir yer. Dolayısıyla biz, E3 (İngiltere, Fransa, Almanya) olarak JCPOA’nın tarafı olarak kalacağız. Hükümetlerimiz anlaşmaya uyulmasını temin etmeye bağlı kalacak ve geri kalan bütün taraflar ile de bunun böyle olmasını temin etmek için çalışacağız. Buna, anlaşmayla bağlantılı olan ekonomik faydalardan İran halkının yararlanmayı sürdürmesini sağlamak da dahildir.”

“ABD’yi JCPOA’nın yapılarının zarar görmemesini sağlamaya ve anlaşmanın, diğer taraflarca tam uygulanmasını önlemeye dönük eylemlerden kaçınmaya çağıyoruz” açıklamasında bulunulan bildiride, şunlar aktarıldı:

“ABD yönetimiyle geçtiğimiz aylarda detaylı bir şekilde görüştükten sonra, ABD’ye, anlaşmanın ana unsurlarının uygulanmasına izin vermeyi sürdürerek, JCPOA ile sağlanan bütün kazanımların muhafaza edilmesi için mümkün olan her şeyi yapması çağrısını yapıyoruz.”

İran’ın da ABD’nin kararına tepkisinde ölçülü olmaya çağrıldığı bildiride, “İran, UAEK teftiş gereklerini zamanında ve tam olarak karşılayarak, anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyi sürdürmeli. UAEK uzun vadeli doğrulama ve gözlem programını kısıtlama veya engelleme olmadan sürdürebilmeli. İran da buna karşılık olarak, anlaşmaya uyduğu sürece hak ettiği yaptırım hafiflemesini almalı.” değerlendirmesine yer verildi.

Bildiride, İran’ın nükleer programının barışçıl ve sivil nitelikte olması gerektiği belirtilerek, “JCPOA’yı temel alırken, aynı zamanda kaygı veren diğer büyük sorunların ele alınması konusunda da görüş birliğine vardık.” ifadesi kullanıldı.

JCPOA’nın bazı tedbirlerinin süresinin bitmesinin ardından İran’ın nükleer programı için uzun vadeli bir çerçevenin tanımlanması gerektiğine işaret edilen bildiride, bu ülkenin balistik füze programı ile bölgede, özellikle de Suriye, Irak ve Yemen’deki istikrarı bozucu eylemlerinin de “anlamlı bir şekilde ele alınması” gerektiği kaydedildi.

Bu kaygılarla ile ilgili taraflarla karşılıklı fayda getiren müzakerelerin başlamış olduğu belirtilen bildiride, “E3 bu müzakereleri kilit önemdeki ortakları ve bölgedeki ilgili ülkeler ile sürdürmeye kararlıdır. Biz de, dışişleri bakanlarımız da JCPOA’nın bütün taraflarına ulaşacak ve ileriye doğru olumlu bir yol arayacağız.” görüşü belirtildi.