"İnsan Hakları Alanında Bireysel Başvuru Usullerinin Tanıtılması Projesi"

Kamu Denetçiliği Kurumu Kamu Başdenetçisi Nihat Ömeroğlu, kurumun; geçen yıl kamu idaresi ile olan ilişkilerinde karşılaştıkları insan hakları ihlallerinden eğitime, sosyal güvenlik sisteminden kamu personel rejimine birçok konuya ilişkin 8 binden fazla şikayet aldığını söyledi. Ömeroğlu, Avrupa Birliği Bakanlığı ve İngiltere'nin Ankara Büyükelçiliği tarafından Özkaymak Falez Otel'de düzenlenen "İnsan Hakları Alanında Bireysel Başvuru Usullerinin Tanıtılması Projesi"nde yaptığı konuşmada, 29 Mart 2013 tarihi itibarıyla vatandaşların idareye ilişkin şikayet başvurularını kabul etmeye başladıklarını hatırlattı. Kurumunun kuruluş amacının, kamu hizmetlerinin işleyişine ilişkin etkin bir şikayet mekanizması oluşturmak olduğunu ifade eden Ömeroğlu, bu amaçla kamu idaresinin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarının şikayet konusu edilebildiğini kaydetti. Ömeroğlu, bu şikayetlerin kurumlarınca insan haklarına dayalı adalet anlayışı içerisinde, hukuka ve daha da önemlisi hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelendiğini belirterek, şöyle konuştu: "Bu açıdan bakıldığında Kamu Denetçiliği Kurumu, idarece tesis edilen işlemler hakkında yerindelik denetimi gerçekleştirmektedir. Ayrımcılığın önlenmesi, eşitlik, tarafsızlık, şeffaflık, hesap verebilirlik gibi uluslararası kabul görmüş iyi yönetim ilkeleri ise çalışma prensibimizin temelini oluşturmaktadır. Kurumumuza menfaati ihlal edilen tüm gerçek ve tüzel kişiler başvurabilmektedir. Diğer bir ifadeyle ülkemizin dört bir yanındaki vatandaşlarımız, kamu idaresi hakkındaki şikayetlerini kurumumuza iletebilmektedir. Şikayetin insan hakları, temel hak ve özgürlükler, kadın hakları, çocuk hakları ve kamuyu ilgilendiren genel konulara yönelik olması halinde, şikayet başvurusunda bulunan kişiye bakılmaksızın, yani başvuran kişinin menfaatinin ihlal edilmiş olma şartı aranmaksızın, şikayetin kabul edilmekte olduğunu özellikle açıklamakta fayda görüyorum." - Daha fazla hak kaybının önüne geçiliyor Ömeroğlu, telafisi güç veya imkansız zararların doğması ihtimali bulunan hallerde, idari başvuru yolları tüketilmemiş olsa dahi kurumlarına başvurulabildiğini, böylece mağdur bireylerin daha fazla hak kaybına uğramalarının önüne geçildiğini vurguladı. Ömeroğlu, kamuoyunda 1 Mayıs ve Gezi Parkı protestoları olarak bilinen olaylara ilişkin yapılan şikayet başvurularının da bu kapsamda değerlendirildiğini belirtti. Şikayet başvurularında ücret alınmadığını, tabiyetine bakılmaksızın ve mütekabiliyet şartı aranmaksızın herkesin kuruma şikayet başvurusunda bulunabildiğini açıklayan Ömeroğlu, şöyle konuştu: "Kurumumuz, geride bıraktığımız yıl vatandaşlarımızın kamu idaresi ile olan ilişkilerinde karşılaştıkları insan hakları ihlallerinden eğitime, sosyal güvenlik sisteminden kamu personel rejimine birçok konuya ilişkin 8 binden fazla şikayet almıştır. Gelen bu şikayetlerin her biri, uzmanlarımız tarafından büyük bir hassasiyetle incelenmiş ve varsa eğer hak ihlalleri tespit edilerek vatandaşlarımızın mağduriyetinin giderilmesine çalışılmıştır. Kurumumuzun resen inceleme ve yerinde inceleme yetkileri ile güçlendirilmesinin, bunların yanında gerekli olan yasal değişikliklerin yapılmasının ve kurumumuzca verilen tavsiye kararlarının yüce meclisimiz tarafından yakından takip edilmesinin önemini bir kez daha vurgulamak isterim. " - Türkiye İnsan Hakları Kurumu Başkan Yardımcısı Aydın Türkiye İnsan Hakları Kurumu Başkan Yardımcısı Fatih Aydın da insan hakları alanında kurumsallaşma çalışmalarının, ivmesi giderek artan bir seyir izlediğini söyledi. Aydın, 1990'lı yıllarla TBMM bünyesinde İnsan Hakları İnceleme Komisyonu kurulması ve insan haklarından sorumlu bakan ihdasıyla başlayan süreçte, İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları, Türkiye İnsan Hakları Kurumu gibi kurum ve kuruluşların oluşturulduğunu, ayrıca Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı tanındığını hatırlattı. Aydın, şöyle devam etti: "Ülkemizde kuruluşları, görevleri ve işleyişleri açısından farklılıklar gösteren bu kadar çok kurumun varlığı, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi açısından büyük bir güvence teşkil etmektedir. Her şeyden önce, ulusal insan hakları kurumları mevcut yapının yerini alan ve onların alternatifi olan değil, onları destekleyen ve tamamlayan oluşumlardır. Hiç şüphe yok ki ulusal insan hakları kurumu ile insan haklarının korunması ve geliştirilmesiyle görevli diğer kamu kurum ve kuruluşları arasındaki etkin işbirliği ve iletişimin insan haklarının korunması ve geliştirilmesi çabalarına önemli katkılar sağlayacağı açıktır." - "Ombusman sistemi, şimdiden bir etki yaratmaya başladı" İngiltere Büyükelçiliği Siyasi Müsteşarı Peter Spoor ise son yıllarda, Türk hükümeti ile güçlü bir proje ortaklığı geliştirdiklerini, bu ortaklığın, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılımına hız kazandırılması gerektiği yönündeki ortak anlayışa dayandığına inandığını belirtti. Spoor, Türkiye'de yaşayan bir diplomat olarak, katılım sürecine karşı "bıkmışlık ve ilgisizlik" algıladığının altını çizerek, şöyle devam etti: "Birleşik Krallık olarak, katılım sürecine hız kazandırmak istiyoruz. Bu açıdan, Avrupa Komisyonu'nun, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile ilgili son yasanın ya da internete düzenleme getiren yasanın Kopenhag kriterleriyle ve kuruluşundan beri AB'nin temellerini oluşturan ilkelerle uyumlu olması gerektiği çağrısını destekliyoruz. Güçler ayrılığı, yargı bağımsızlığı ve basın özgürlüğü, her demokrasinin temel taşlarıdır. İnsan Hakları Kurumunu ve başdenetçisini, bugüne kadar yapmış oldukları çalışmalardan ötürü tebrik ediyoruz. Ombudsman sistemi, şimdiden bir etki yaratmaya başladı. Kuruma şimdiden pek çok başvuru yapıldı. Türk vatandaşlarına Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu kapsamındaki konularda Anayasa Mahkemesi'ne başvurma hakkı tanıyan yeni yasal düzenlemeyi de büyük bir memnuniyetle karşılıyoruz." Spoor, Türkiye'nin yargı sistemini uluslararası standartlarla uyumlu hale getirmek için yargı reformlarını sürdürdüğünü kaydetti.