"İnsan hakları hak ettiği yeri buldu"
ANKARA (İHA)- Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan'ın İnsan Hakları Savunucuları Özel Temsilcisi Hint asıllı Hina Jilani, Türkiye'nin, gerçekleştirdiği reformlarla insan hakları alanında önemli atılımlar yaptığını belirtirken, "Reformların uygulanmasının önünde halen direnç unsurları var" dedi.
Jilani, Türk hükümetinin daveti üzerine 11 Ekim'de geldiği Türkiye'de, Ankara, İstanbul, Diyarbakır, Bingöl ve İzmir'de yaptığı 9 günlük inceleme ve temaslarını tamamlayarak düzenlediği basın toplantısında değerlendirmelerde bulundu. BM Türkiye Temsilciliği'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Jilani, 2000 yılında yapılan görev tanımı ile dünyadaki tüm insan hakları savunucuları ile ortak çalışmalar yürütmek, onlardan bilgi toplamak, şikayetlerini o ülkedeki hükümete ve BM'ye bildirmekle yükümlü olduğunu bildirdi. Jilani, Türkiye'de demokratikleşmeye doğru birçok değişimin olduğunu görmekten memnunluk duyduğunu belirterek, Türkiye'de insan hakları alanında gayet olumlu yasal düzenlenemeler yapıldığını söyledi. Yenilenen Türk Ceza Kanunu, ifade özgürlüğünün önündeki engellerin kaldırılması, DGM'lerin lağvedilmesi, Yeni Dernekler Yasa Tasarısı gibi çalışmaların son derece iyi gelişmeler olduğunu belirten Jilani, insan haklarının reform programı çerçevesinde hak ettiği yeri bulduğunu belirtti. Yasal reformların Türkiye'deki sivil toplum kuruluşları tarafından da olumlu karşılandığını belirten Jilani, "Yaptığım görüşmelerde reformların uygulanmasına yardım edecek değişimlerin yürürlülüğe girmesi için yerel yönetim ve kamu kurumlarında da büyük değişikliklerin gerek duyulduğunu gördüm" dedi. Jilani, reformların uygulanmasının önünde halen direnç unsurları olduğuna dikkat çekerek, uygulamaların politikalara yansıtılması gerektiğinin altını çizdi.
Hükümetin, reformları uygulamadaki güçlü iradesinin yerel yönetimlere de yansıtılması gerektiğine belirten Jilani, "Reformların uygulanması ile insan hakları konusundaki endişelerin ortadan kalkacağına inanıyoruz" dedi. Türkiye'de ulusal güvenlik kavramının kısıtlayıcı değil geniş anlamda yorumlanması gerektiğine dikkat çeken Jilani, 'barışçıl amaçlı' toplanma ve gösterileri kısıtlayıcı uygulamaların yeniden gözden geçirilmesi ve kısıtlayıcı önlemlerin kaldırılması gerektiğini söyledi. Özellikle emniyet güçlerinin bu konulardaki tutum ve varlığını eleştiren Jilani, toplantı ve gösterilerde emniyet güçlerinin sayısının aşırı olmasının, katılımcılar için caydırıcı olduğunu belirtti.
Toplantı ve eylemlerin yapılacağı yerlerin, göstericiler tarafından belirlenmesi, Dernekler Başkanlığı'nın kurulması ve derneklerle ilgili yetkinin emniyetten alınarak
sivilleştirilmesi gibi önerilerde bulunan Jilani, devlet memurlarının insan haklarını korumakta yoksun kaldığını söyledi. Jilani ayrıca Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı bünyesinde il ve ilçelerde kurulan İnsan Hakları Kurulları'nın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini savundu. Jilani, bu kurumların gerek yapısı gerekse yönetimi bakımından bağımsız olmadığını belirterek, bu kurulları işlevsiz bulduğunu belirtti.
