İnsansız Hava Araçlarına TÜBİTAK'tan Yerli Yazılım

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), savunma sektöründeki tüm sistemlerde kullanılan Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi’ni (GİS) tamamen yerli olarak geliştirdi. Dünyada sadece 11 adet bulunan sistem ile savunma alanında kullanılan kritik teknolojilerin tamamen özgün olarak geliştirilmesine imkan sağlanıyor. Yerli sistem ile insansız hava araçları, helikopter ve uçak gibi savunma sistemlerinde kullanılan kritik teknolojilerin tamamen özgün olarak geliştirilmesine imkân sağlanıyor ve bu sayede tüm yazılımlar millî olarak geliştirildiğinden dışarıdan müdahale ihtimali tamamen ortadan kalkıyor.

TÜBİTAK BİLGEM Bilişim Teknolojileri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Koray İnçki, dünyada Amerika, İsrail, Güney Kore ve Kanada gibi az sayıda ülkenin sahip olduğu Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi’nin (GİS) gayretli çalışmalar sonucunda TÜBİTAK BİLGEM’e bağlı Bilişim Teknolojileri Enstitüsü’nce tamamen yerli imkanlarla ve Türk mühendislerince geliştirildiğini söyledi. İşletim sisteminin ülke savunma sanayi için çok kritik öneme sahip olduğuna dikkat çeken İnçki, “Çünkü bunlar gömülü sistemler dediğimiz yazılımlar. Bu sistemler millî olmadıkça sızmalara ve müdahalelere karşı kendinizi tam olarak güvende hissetmeniz mümkün değil. Yani füze, insansız hava aracı, helikopter, uçak yapabilirsiniz. Ancak bu GİS gibi sistemleri millî yapmazsanız kafanızda her zaman kuşkular olacaktır. Bu sebeple konunun ne kadar kritik olduğu ortada. TÜBİTAK dünyada sadece 11 adet bulunan ‘DO-178B’ sertifikalandırılabilir gerçek zamanlı işletim geliştirmeyi başardı. Bu sistemle dünyada 12. ürüne sahip olduk.” şeklinde konuştu.

GERÇEK ZAMANLI İŞLETİM SİSTEMİ (GİS) NEDİR?

İşletim sistemi, bilgisayarda çalışan, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlayan bir yazılımlar bütünüdür. İşletim sistemleri sadece bilgisayar, video oyun konsolları, cep telefonları ve web sunucularında değil; arabalarda, beyaz eşyalarda hatta kol saatlerinin içinde bile yüklü olabilir. GİS de adından da anlaşılabileceği gibi temelde işletim sistemidir. Normalde, günlük hayatta, kullandığımız işletim sistemlerinden farklı olarak bu sistemlerin üzerinde çalışan programlar gerçek zamanlıdır. Yani çalışan uygulamaların belirli bir süre içerisinde görevini bitirerek işlemci kullanımını daha önceden belirlenmiş diğer bir uygulamaya devretmesi gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında normal masaüstü bilgisayarlarda kullandığımız işletim sistemlerine göre daha deterministik çalışmaktadır ve yazılımda oluşabilecek hatalardan sistemin veya diğer yazılımların etkilenmesini engeller. GİS, onun üzerinde uygulama yazan programcılara, uygulamaların birbirlerine göre olan öncelikleriyle ilgili daha fazla kontrol hakimiyeti sağlar. Hatta bazen sistemin kendi uygulamalarının üzerinde bir öncelik bile tanımlanabilir. Bu durumda GİS'lerin en önemli özelliklerinden biri, bir uygulamanın verdiği görevi bitirene kadar geçen sürede oldukça tutarlı olmalarıdır.