Helen Soteriou / BBC Ekonomi
Sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla, internet fenomeni haline gelip bu işten para kazananların sayısı da artıyor.
Courtney Dasher komik görünümlü bir köpeği evine aldığında onun kendisine para kazandıracak bir internet yıldızı olacağını hayal bile edemezdi.
Beş yaşındaki melez köpek Tuna güney California'daki San Diego şehrinde yol kenarına bırakılmıştı.
Belirgin bir biçimde dişlek olan Tuna karikatür kahramanlarını andırıyordu. Dasher onu Simpsons dizisindeki Montgomery Burns karakterine benzetmişti.
Tuna'nın "annesi” olmaktan gurur duyan Dasher, Kasım 2011'de fotoğraf paylaşım sitesi Instagram'da köpeğinin bir fotoğrafını paylaştı.
34 yaşındaki Dasher, "Çok sayıda takipçim olsun diye uğraşmıyordum; ama insanlar bu fotoğrafın kendilerini güldürdüğünü ve neşe kaynağı olduğunu yazmaya başladılar” diyor.
12 Aralık 2012'de Tuna internette o kadar çok paylaşılıp viral olmuştu ki kendisinin de sahibinin de hayatları bir gecede değişti.
DERGİ - İngiltere neden İsveç'e buz satıyor?
DERGİ - Patatesle milyoner olan adam
Dasher'ın haberi olmadan Instagram köpeğin üç fotoğrafını kendi internet sayfasında kullanmıştı.
Birkaç saat içinde dünyanın dört bir yanından milyonlarca kişi, "makyajsız halim” ya da "dişlek mazlum köpek” gibi yorumlarla Tuna'nın fotoğrafını paylaşmıştı.
Böylece Tuna sosyal medyada viral bir şekilde paylaşılıp yayılarak akşamdan sabaha ün kazanmıştı.
Ünlü olmak iyi para kazanmak demekti. İç mimar olarak çalışan Dasher, bir buçuk yıl önce işinden ayrılıp Tuna'nın organizatörlüğü üzerinde yoğunlaştı.
Los Angeles'te yaşayan Tuna'nın şimdi bir kitabı var ve ABD'nin dört bir yanındaki kitapçıları dolaşıp hayranlarıyla buluşuyor. Ayrıca internet sitesinde üzerinde fotoğraf baskılı tişörtten fincana kadar birçok eşyası satılıyor.
Gary Brolsma Numa Numacı Adam unvanıyla internet fenomeni olunca para kazanmaya başladı.
Tuna'nın sosyal medya yıldızlığı planlanmış bir şey olmasa da bugün irili ufaklı birçok şirket onu kullanarak yeni imgeler ve sosyal medyada viral olacak paylaşımlar yaratmaya çalışıyor.
Sosyal medyada iyi bir paylaşımda bulunup etki yaratmışsanız bir şirket bunun promosyonunu bedava ve kitlesel bir şekilde yapma işini üstlenecek, böylece milyonlarca insana ulaşma olanağı edinmiş olacaksınız.
Peki, internet fenomeni haline gelmek kolay mı? Bir şey internette nasıl viral olur?
‘Empati kurun'
Geçen yıl kulaklık şirketi Beats Electronics, ‘Straight Outta Compton' (Compton'dan Yeni Çıkmış) adlı yeni filmin tanıtımında kullanılmak üzere bir internet fenomeni yaratılması için İsveçli dijital tasarım şirketi North Kingdom'a başvurdu.
Film 1980'lerin Los Angeles hip-hop grubu NWA hakkındaydı. Dr Dre adlı üyesi gruptan ayrılıp iş dünyasına atılarak Beat Electronics'i kurmuştu. Aynı zamanda filmin yapımcılarından biriydi.
DERGİ - Yurtdışında eğitim için öneriler
DERGİ - Zenginler parasını nereye yatırıyor?
North Kingdom, ‘Straight Outta Somewhere' (Bir Yerden Yeni Çıkmış) adıyla bir internet sitesi kurdu. İnsanlar kendi bulundukları yeri ‘Straight Outta' başlığına ekleyerek sosyal medyada kendi paylaşımlarını yapabilecekti.
Böylece dünyanın birçok kentinden insanlar kendi yaratıcılıklarını kullanarak paylaşımda bulundu, başlık internet fenomeni haline geldi.
İlk sekiz günde altı milyon kişi kendi ‘Straight Outta' fotoğrafını paylaştı, bu etiketle 400 bin tweet atıldı.
Dijital tasarım şirketi bu başarının sırrını şöyle açıklıyor: "Hedef kitlenizle empati kurarsanız onlar da sizin etkinliklerinize katılım gösterir. Böyle bir şeyin popüler hale gelmesinin garantisi yoktur. Ama cesur olup riski göze almak gerekir.”
Viral hayali
Sosyal medyada çok paylaşılınca 'Pie Face' adlı oyunun satışlarında artış kaydedildi.
New York'taki yatırım fonu yöneten Sentiment Alpha Capital Management adlı şirket, belli şirketlerin ve ürünlerin sosyal medyada ne ölçüde olumlu ya da olumsuz duygular yarattığını belirlemek için sosyal medyayı tarayan özel programlar kullanıyor. Sonra bu bulgulara dayanarak yatırım kararları alıyor.
Şirket yöneticisi Jae Hong Kil, bir şeyin başarılı bir internet fenomeni olması için insanların kolay kabul edip paylaşacağı bir şey olması gerektiğini söylüyor.
"Hedef kitlenizi iyi belirlemeniz ve onların nelerden hoşlandığını bilmeniz lazım. Ayrıca kişiden kişiye ne hızla yayılacağını da kestirebilmelisiniz” diyor.
New York'taki Stony Brook Üniversitesi'nde bilgisayar bilimleri profesörü Steven Skiena, bütün hazırlıklarına rağmen şirketlerin internet fenomeni olgusu olarak planladıkları şeylerin viral olabilmesi için biraz da şans gerektiğini söylüyor.
Harlem Shake adlı dans internet fenomeni olunca aynı adı taşıyan restoranın müşteri sayısı da arttı.
"Mesajlarının viral hale gelmesi her şirketin hayalidir. Ama hayal gücüne neyin hitap edip etmeyeceği konusunda şans da büyük bir etkendir. Belki de şirketler mesajlarının ne kadar hayati olduğunu düşünürse başarılı olma şansı o kadar azalır.”
Bu makalenin İngilizce aslını BBC Entrepreneurship sayfasında okuyabilirsiniz.
Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.
