İnterneti 'gizli mod’da kullanmak ne kadar gizli?
Sandığınız kadar değil...
Rick T Cartman / Mynet Haber
İlk ergenlik yıllarımızda hepimizin birer taktiği vardı...
(Kız çocuklarını tenzih ederiz, yazarımız Rick T Cartman kız çocuklarının çocukluklarında neler yaptıklarına hakim değil.)
Ama biz erkek çocukları olarak o ilk ergenlik yıllarını son derece tetikte, heyecan ve dikkatin bir arada bulunabildiği bir bünyede yaşadık... 90’ların sonları 2000’lerin başlarıydı; artık her evde bir bilgisayar vardı. Tabii biz ergen erkek çocukları olarak bilgisayarı ve interneti her ne hikmetse çok spesifik noktalardan ele almaya başladık.
Açık itiraflar geliyor: CD’ler dolandı elden ele, içlerinde süreleri en fazla 2 dakikaya kadar uzanabilen videolar vardı; CD satan dükkanlardan ‘spesifik’ filmler alacaksak parola ‘Mickey Mouse’ ve ‘Reklamlar’ idi. Bulvar Gazetesi’nin her hafta dağıttığı erotikalar kesmiyordu artık, ergenliğin doruklarındaydık!
Biz ergenliğin doruklarındaydık, her evde bir bilgisayar vardı; her evde bir de ebeveynler vardı!
Dikkatli olmak zorundaydık!
Yakalanmamak için uygulanan taktikler kulaktan kulağa aktarılıyordu, o yüzden bu yazıyı okuyan ve ergenliğini yukarıda belirttiğimiz süre zarfında yaşayan her erkeğin bu taktiklere aşina olduğunu tahmin ediyoruz.
Taktiklerin en kolayı elbette ekranı kapatmaktı: Volüm sıfırda takılıyorsak bu garanti yöntemlerden biriydi. Bir başka taktik ise, mouse’un imlecini video penceresinin sağ üst köşesindeki çarpının üstünde tutmak, bir eli de mouse’ta tutmaktı; ama birden fazla pencere açtıysak bu taktik zorluk çıkarıyordu. Bu senaryoda ayak baş parmağımızı bilgisayarın açma kapama düğmesine dayamış olmak işe yarıyordu; tabii anlık bir heyecan anında bilgisayarı yanlışlıkla da kapattığımız oluyordu.
Sık kullanılmayan ama gizliliğimizi kesin olarak tesis eden son taktik de, yine ayak baş parmağımızı üçlü prizin açma kapama düğmesinin üzerinde tutmaktı. İçeri annemiz babamız girdiği anda üçlü prizi kapatıyorduk; bilgisayar, hoparlör, ekran, artık ne varsa komple kapanıyordu.
Biz gizliliğimize özen göstermeyi böyle öğrendik, böyle böyle yakalanmadık!
Sık sık da ‘Geçmişi Sil’ yapıyorduk...
E malum, annemiz babamız bilgisayarımızın başına geçebilir, internet tarayıcısının barına P ile başlayan bir şey yazmaya kalkabilirlerdi: Coşkun ırmaklar gibi nasıl da çağladığımızı bilmelerini istemezdik! Siliyorduk geçmişi; bir gün öncesine, bir hafta öncesine, bir ay ve hattâ en başına kadar dönüyorduk her seferinde.
Sonra ‘Gizli Sekme’ icat oldu, geçmişi silme eylemlerimiz azaldı. Mucizevi bir şeydi resmen bu Incognito denen olay! Girdiğimiz çıktığımız siteler artık tarayıcıda listelenmemeye başladı; biz bu refleksi ilerleyen yaşlarımızda da devam ettirdik.
Artık ergenlikteki kadar yukarıda sözünü ettiğimiz o ’spesifik’ sitelere abanmasak da, eşimizin dostumuzun, sevgilimizin, patronumuzun görmesini istemediğimiz tüm içerikler için Gizli Mod’u kullanır olduk... İnternetin güvensizliğine karşı takındığımız bir tavra dönüştü Gizli Mod, bir "girdiğim çıktığım sitelerin şirketler ve devletler tarafından takip edilmesini istemiyorum!" çığlığıydı resmen.
Boşuna çığırmışız.
Muhtemelen internet kullanıcılarının %99’u (oranı desteksiz atıyoruz) Gizli Sekme’lerin tamamen gizli, tamamen güvenli olduğunu düşünüyordur. Hayır, değil.
Gizli Sekme’lerin size sağladığı tek yarar; bu sekmeyi kullanarak girdiğiniz sitelerin sonraki web aramalarınızda veya tarayıcınızın geçmiş listelemesinde yer almıyor oluşu. Geri kalan her şey normal sekmelerde olan bitenle aynı. Gizli Sekme’de ziyaret ettiğiniz tüm datalar, internet servis sağlayıcınıza ve kullandığınız tarayıcının üretici firmasına aktarılıyor. Yani gizli sekme de kullansanız bu iki şirket sizin kişisel bilgisayarlarınızdan nerede, ne zaman, hangi sitelerde ne kadar süre kaldığınızı takip edebilme şansına sahip.
Bu konudaki en dürüst firma, yine Google.
İkide bir ‘Gizlilik Politikamız Değişti’ diye bir mail atıyorlar, hiçbirimiz de okumuyoruz ya; işte o maillerde aslında tüm bu gerçekler açık ediliyor...
Buyrun; Google’ın gizli sekme konusunda direkt olarak tarayıcının ekranına yazdığı kısa not: "Gizli moda geçmek göz atma etkinliğinizi işvereninizden, İnternet servis sağlayıcınızdan veya ziyaret ettiğiniz web sitelerinden gizlemez." Üstelik, eğer tarayıcınızda Google hesaplarınızdaki oturumunuzu kapatmamışsanız; gizli sekme dahi kullansanız Google girip çıktığınız websiteleri takip edebiliyor.
Sadece Google mı?
Facebook hesabınızda oturumunuzu kapatmadan ‘gizli’ sörfünüze başlarsanız, hiçbir şey gizli kalmıyor... Gizli sekmede dahi olsanız, ziyaret ettiğiniz websitelerindeki ‘Facebook’ta Beğen / Paylaş’ butonları sayesinde Facebook da hangi siteleri sırasıyla ziyaret edip, ne kadar süre orada kaldığınızı takip edebiliyor.
"O butonlara tıklamıyorum ki?" diye düşünmeyin; o butonların varlığı bile Facebook’un sizin o websitesinde olduğunuzu anlamasına yeter.
Bu durumda ne yapıyoruz?
Gizli Sekme’mizi açmadan evvel mutlaka Google ve Facebook hesaplarımızda oturumu kapatıyoruz, gerekiyorsa aynı Zuckerberggibi varımızı yoğumuzu bantlıyoruz, tüm bunları yapmamıza rağmen artık hakikaten gizli ve güvenli olduğumuzu zannetmiyoruz...
