İntihal nedir? İntihal ne demek?

İntihal bir kişinin kendi eserinde başkalarına ait söz, düşünce ya da fikirleri kaynak göstermeden kullanmasına denir. Tarih boyunca da bu konuda örnek verilecek pek çok olay yaşanmıştır. İşte konu hakkında aklınıza takılan tüm detaylar...

İntihal ne demektir?

İntihalin sözlük anlamı: “Bir kişiye ait olan yazı, eser, buluş ya da düşünceyi, kendinin olduğunu ispatlayacak herhangi bir yazılı kaynak sunmadan alıntılamak, kopya çekmek.” şeklindedir.

Daha özel ve daha detaylı bir tanımlama yapacak olursak eğer intihal için, başkalarının projesinden, yazısından ya da icadından herhangi bir izin almadan konuları kendi şahsına ait olarak sayması, denilebilir. İntihali daha net anlayabilmek ve farkında olmadan intihal yapmamak için ilk olarak nelerin intihal olmadığı hakkında daha detaylı bilgi sahibi olunması gerekmektedir.

Neler intihal değildir?

Bir yazıdan yapılan alıntı için yazıda alıntı yapıldığına dair bir kaynak gösterilirse, bu alıntı intihal olarak sayılmaz. Eğer bu mümkün olmasaydı yapılan her alıntı için yazar ile iletişime geçip ondan izin almak gerekirdi. Yazara ulaşmak o kadar kolay bir durum olmadığından, bir kişinin yazısından alıntı yapmak imkansıza yakın bir hale gelirdi. Özetle alıntı yapacak kişi yazısında, kimden alıntı yaptığını belirtirse alıntı yapmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Bazı durumlarda alıntının yapıldığı kaynakları göstermek yeterli olmayabilir. Bu tür olaylara sebep olan ise; yazarın, yazısından alıntı yapılmasını kesin ve net bir biçimde yasaklamış olmasıdır. Böyle durumlarda intihal ile karşı karşıya kalmamanız için yazarın yönergesi mutlaka okunmalıdır.

Yazarın yazıları için yayınladığı alıntı yönergesine göre kaynak belirtmeniz gerekmektedir. Yazar sizden kendi ismini ve sayfa sayısı yazmanızı ya da tarih atmanızı isteyebilir. Yazarın istekleri doğrultusunda kaynak belirtilerek yapılan alıntılar da intihal olarak sayılmaz.

Eğer bir yazı, ana fikri aynı fakat cümle yapısı değiştirilerek alıntı yapılıyorsa bu yine intihale girmektedir. Bu tür durumlarda sayfa ve yazar adı yazılmasına gerek yoktur. Yalnızca kaynak adı yazılırsa bile intihal olarak sayılmaz.

Neden intihale başvurulmaktadır?

İntihal genellikle üniversitede tez hazırlanırken sık sık yapılmaktadır. Öğrenciler üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda, aşağıdaki sebeplerden dolayı intihal yapıldığı ortaya çıkmıştır:

• Zamandan tasarruf etmek amacıyla,
• Zamanında yapılmayan çalışmaları bir an önce yetiştirebilmek amacıyla,
• Anlatılmak istenen konuyu desteklemek amacıyla yapılan alıntıların gözden kaçması sonucu belirtilmemesi de intihal olabilmektedir.

Yapılan araştırmalar sonucunda ilk okulda kopya çekmiş ya da kopya çekmeye teşebbüs etmiş kişiler, üniversite hayatında da intihali normal bir şey olarak kabul etmiştir. İntihal ciddi bir akademik suçtur ve yapılması durumunda öğrencilerin düşük not almasına hatta akademik kariyerinin sonlandırılmasına kadar cezası bulunmaktadır.

Sürekli bir gelişme içerisinde olan ülkeler birbirine rakip olabilmek için kimi zaman intihal yöntemine başvurmaktadırlar. Bu şekilde hem zamandan hem de onun için harcayacağı iş gücünden ve paradan tasarruf etmiş olmaktadır.

İntihal nasıl yapılıyor?

Öncelikle intihalin bir tür bilgi hırsızlığı olduğunu söylemekte fayda var.
İnsanlar hayatlarının çeşitli yerlerinde bilerek ya da bilmeyerek intihal yapmaktadırlar. İntihale sebep olan durumlar şu şekildedir:
Başkasına ait bir eseri kendi eseriymiş gibi göstermek.
Başkasına ait bir yazıyı, yazarın belirlediği alıntı ölçütleri dışında paylaşmak.
Kaynak belirttiği bir eserden yanlış bilgiler paylaşmak.

İntihal yapmak nasıl önlenir?

İntihali önleyebilmek için ilk olarak bilinmesi gereken, intihalin bir sahtekarlık olduğudur.
İntihal yapmak ahlaki bir suç olduğu gibi toplumsal da bir suçtur. Böyle bir suçu işleyen kişiler, ilgili kurumlarca cezalandırılmaktadır.

Üniversitelere tez yazmak için ilk olarak yazım kılavuzu incelenmelidir. Yazım klavuzu sağlıklı bir şekilde okunduktan sonra ilgili kurallara uyularak tez hazırlanmalıdır. Tezinizde kullandığınız internet sitelerini ve alıntıladığınız cümleleri kaynakları ile not edin. Bunu yapmak tezinizdeki intihal oranını sıfırlara indirecektir. Tezi hazırladınız; fakat kullandığınız cümleler daha önce birileri tarafından da kullanılmış peki bu durumda ne yapmalısınız? Cevabı oldukça basit: İntihal programı kullanmak. İntihal programı nedir? İntihal raporu nedir? sorularının cevaplarına gelin birlikte bakalım.

İntihal programı nedir?

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artık eskisi gibi intihal tespit etmek için uzun uğraşlar vermek son bulmuş oldu. İntihal kontrol işleminin internet üzerinden yapılması ve intihalin tespit edilmesi çok daha kolay hale geldi. Aynı zamanda programlar kişilere intihal raporu alma imkanı da sunmaktadır. Böylece sonuçlar çıkan rapora göre detaylı bir şekilde incelenebilmektedir.

Programın çalışma mantığı ise şu şekilde:
Programa ilk olarak yazılan tez ya da herhangi bir yazı tanıtılıyor. Tanıtılan bu yazıyı, program gelişmiş bir arama motoru olan Google üzerinden aramaya başlıyor. Eğer daha önce bu yazıya benzer bir yazı yazıldıysa program sizlere bununla ilgili bilgiler veriyor. Çoğu intihal programında benzer özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler: intihal yüzdesi gösterme, intihal edilen siteyi gösterme, intihal edilen cümleyi gösterme vb.

İntihal yapmanın ne tür zararları vardır?

Üniversitelerde, intihal yapıldığı tespit edilen öğrenci için soruşturma başlatılır. Bu soruşturmanın sonucunda intihal yaptığı tespit edilen kişiye disiplin cezası verilir. Üniversitede alınan disiplin cezaları sicile geçtiğinden, üniversitede intihal yapmak oldukça riskli bir iştir. Bunun yanında teslim edilen tezden sıfır alınabilir ya da dersten kalınabilmektedir.