İpek Böceklerini Yaşatan Tasarım

Türk ipeğinin yıllara yenik düşen öyküsü yeniden canlanıyor. İpek böcekleri hem hayatta kalacak hem de ipek üretmeye devam edecek. İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğrencisi Berk Babayiğit, projesinde ipek böceklerinin koza oluşturmadan ipek üretmesini ve ardından güveye dönüşerek hayata tutunmasını sağladı.Biyotasarım üzerine çalışan İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğrencisi Berk Babayiğit, geliştirdiği projeyle ipek böceklerinin koza oluşturmadan ipek üretmesini ve ardından güveye dönüşerek hayata tutunmasını sağladı. Babayiğit, doğanın güzelliklerini teknoloji ve inovasyonla yeniden doğaya sunmak istediğini belirterek, “Doğa kaynaklarını bize sunarken, kötü ve bilinçsiz kullanmamız sonucu küresel ısınma, susuzluk gibi sorunlarla karşı karşıyayız. Doğa ile işbirliği içinde çalışarak çözümler üretebiliriz. İpek böceği gibi bir canlıyla çalışarak biyotasarım yapmaya karar verdim. Sonuç olarak ipek böceklerine zarar vermeden ipek üretimini sağladım” dedi.“İpek böcekleri artık ölmeyecek”Geleneksel yöntemde böceğin koza olmasının ardından pupa halindeki canlısıyla kaynatılarak hasat yapıldığını aktaran Babayiğit, “Böcek koza içinde güveye dönüşüyor. Güve olmasıyla birlikte kozayı yırtıyor. Kozanın yırtılması da ipeğin kalitesinin düşmesine neden oluyor. Böcekleri öldürmeden, ipek zarar görmeden ipek üretmek için bir kit hazırladım. İpek böcekleri koza yapabilmek için 3 boyutlu bir yapıya ihtiyaç duyar. Çünkü ipeği ağızlarından sıvı olarak salgılarlar bu sıvı hava ile temasa geçtiğinde katılaşır. Bu sebeple 3 boyutlu bir yapı olmadan bu yapıyı oluşturamazlar. Ben onlara bu yapıyı vermiyorum, onları düz platformlara koyuyorum. Bu platformlarda koza öremeyip düz plakalar örüyorlar. Örme işlemleri bitince yorgun böceklerimi alıp değişimlerini tamamlamaları için onları korunaklı yapay kozalara koyuyorum” diye konuştu.“İpekböceğinin eşsiz sanat eserleri”Böceklerinin güveye dönüşüp yumurtladıklarını ve hayat döngülerinin tamamladığını vurgulayan Babayiğit, ipeğin kâğıt gibi plakalar haline geldiğini, buradan yola çıkarak aydınlatma ürünü de tasarladığını ifade etti. Lampy adını verdiği kendin yap seti ürettiğini, böylece insanların kendi ipeklerini üretebileceğini kaydeden Babayiğit, şunları söyledi: “Ürün ayakkabı kutusu büyüklüğünde bir kutu olarak kullanıcıya ulaşıyor. Üründe, ipek böceği yumurtaları, kullanım ve ipek böceği bakım kılavuzları, lamba ve platform bulunuyor. Yumurtadan çıkan böcekleri bu kutuda bakabiliyorlar. Büyüyen böcekler kutudan çıkan platform üzerine koyulup ipek ördürülüyor. İpek platformdan alınıp iki parçadan oluşan kasnağa sabitlenerek eşsiz ipek bir filtreye dönüşebiliyor. Bu kasnak da lambaya kolayca takıp çıkarılabiliyor. Her örülen plaka birbirinden farklı oluyor, bu da eşsiz olmasını sağlıyor.”