Apple, ürettiği her cihaza birtakım sınırlamalar koyor. Bunun en önemli nedeni güvenliktir. Fakat bazı kullanıcılar iOS işletim sistemli iPhone akıllı telefonlarını daha özgür bir şekilde kullanmak ister. Jailbreak işlemi sayesinde telefonlarına App Store dışındaki APK dosyaları da yükleyebilirler. Jailbreak işlemi telefon kullanımınızı oldukça özgürleştiriyor fakat yanında pek çok güvenlik sorununu da beraberinde getiriyor.
Apple, iOS’un stabil çalışan ve dış müdahalelere mümkün olduğunca kapalı bir sistem olmasını ister. Bu sayede hem her seviyeden kullanıcının rahatlıkla kullanabileceği bir işletim sistemi geliştirir hem de bu işletim sistemi mümkün olduğunca problemsiz çalışır. Fakat bunu sağlamak için Apple, işletim sistemini korunaklı kapılar ardında tutar. Bu anlamda iOS’u özgürleştirmek ve daha fazla erişim sağlamak için yapılan bu işleme Jailbreak adı verilir. Bu anlamda Jailbreak iPhone yazılımlarını kırar ve sınırlamaları kaldırır.
Apple, normal bir iOS’ta uygulama geliştiricilerinin belirli sistem bölümlerine ulaşmasına veya sistemde değişiklik yapmasına izin vermez.
Jailbreak sayesinde iPhone’unuzun ara yüzüne, App Store’da yer almasına izni verilmeyen ya da mevcut olmayan üçüncü taraf programları yükleyebilmek kolay bir hale gelir. iOS ekosisteminde kullanılabilir olan uygulamaları (tweak) cihazınıza yükleyerek onlarca işlevselliği de iPhone cihazınıza ekleyebilirsiniz.
Jailbreak işlemi yapılmamış bir Apple cihazına App Store‘da yer almayan yani Apple‘ın onay vermediği bir uygulamayı yüklemek mümkün değildir. Ya da Jailbreak yapılmamış bir cihazın sistem dosyalarına erişmenizin olanağı yoktur. O yüzden temel olarak bu işlemin, Jailbreak kodları ile işletim sistemine “root” erişimi sağlamak amacıyla kullanılan bir yöntem olduğu söylenebilir.
Jailbreak nasıl yapılır merak ediyor olabilirsiniz. Aşağıdaki adımları takip ederek Jailbreak işlemi nasıl yapılır öğrenebilirsiniz.
Peki, Jailbreak uygulamaları nelerdir? Cydia uygulamasında bulabileceğiniz başlıca uygulamalar şunlardır:
Zephyr: Multitasking yaparken Home tuşuna basma ihtiyacınızı ortadan kaldırır.
AirBlue: Bu uygulama ile Bluetooth üzerinden dosya transferini diğer telefonlar arasında gerçekleştirebilirsiniz.
iBlacklist: iBlacklist, önceden ayarlamış olduğunuz ve istenmeyen numaralardan gelen aramaları veya SMS’leri engeller.
IconRenamer: Icon Renamer, iPhone uygulamalarınızın ismini değiştirmenize yardımcı olur.
WeeSpaces: WeeSpaces tüm arka planda çalışan uygulamaları bildirim merkezine gösterir. Bu sayede diğer uygulamalara da geçebilirsiniz.
LockSeconds: Kilit ekranında saatin saniyelerini de görmek isterseniz bu eklentiyi kullanabilirsiniz.
DismissSiri: DismissSiri, Jailbreak komutları sayesinde Siri’yi kapatmaya yarayan bir eklentidir. 3 farklı kelime olan “Cancel, Dismiss, Close” ile Siri’yi açtıktan sonra iptal edebilirsiniz.
FireBreak: Bu uygulama iPhone ve iPad’larınıza panoramik fotoğraf çekme seçeneğini getirir.
RetinaPad: RetinaPad, henüz retina özelliği olmayan uygulamaları retina çözünürlüğüne getirmeye yarar.
AutoCorrection Bar: Basit ve kullanışlı bir otomatik yazım hatası düzeltme eklentisidir.
iSwipe: Eğer Android’in Swype klavye özelliğini biliyorsanız ve kullanmışsanız, bu uygulamaya yabancı değilsinizdir. Aynı Swype özelliğini iPhone, iPad ve iPod Touch’larınıza getirir.
3G Unrestrictor: 3G Unrestrictor sadece Wi-Fi’de çalıştırmak istediğiniz uygulamalarınızı 3G’deyken bile Wi-Fi’ye bağlı gibi gösterir.
Apple‘ın Jailbreak’i desteklememesinin sebebi, stabilite ve güvenlik sorunu endişesidir. Bu işlemle sisteminizi açık hale getirdiğinizden dolayı dış saldırılara daha açık oluyorsunuz ve kötü niyetli programlardan etkilenme olasılığınız artar. Ayrıca bu işlemle yüklemiş olduğunuz yazılımlardan arka planda sürekli çalışanların, işlemci ve RAM tüketimini çok artırdığı için cihazınızın pil ömrünü de etkileyeceğini belirtmek gerekir.
Karşılaşabileceğiniz bir diğer problem ise “Safe Mode”dur. İşlemi gerçekleştirdikten sonra cihazınız belirli aralıklarla güvenli moda geçebilir. Güvenli moddan çıkmak oldukça kolay olsa da cihazınız sürekli güvenli moda geçerse bu durum can sıkıcı olabilir.
Bir diğer olumsuz yön ise Jailbreak’in cihazınızı güncellemesidir. Aynı zamanda uygulamayı geri yüklerseniz bu işlemler sırasında yedekten geri dönüş yapmanın çok performanslı olmasıdır.
Garanti konusuna da kafanızı karıştırmış olabilir. Bu konuda ülkemizdeki farklı servislerin farklı tutumları olmakla beraber birçok önemli nokta bulunur. Genel olarak telefonunuzu servise vermek isterseniz, cihaza format atacakları için herhangi bir garanti dışı kalma durumu olmaz.
Jailbreak kurumlu iOS sürümü çalıştıran bir iPhone’da performans problemleriyle de karşılaşabilirsiniz. Telefonunuz hiç olmadık zamanlarda kilitlenebilir ya da kullanılamayacak seviyede yavaşlayabilir. Bunlara ek olarak Jailbreak uygulamaları iPhone’un ana bileşenleri üzerinde değişim yapabilir. Bundan dolayı önemli veya hassas dosyalarda meydana gelebilecek bir değişiklik sonrasında cihazınız tamamen kullanılamaz veya bazı donanım parçaları çalışamaz hale gelebilir.