Iraklı yetkililerden Türkiye'ye diyalog çağrısı
BAĞDAT (İHA) - Iraklı yetkililer, Türkiye'nin, petrol boru hattından kaynaklanan sorunlar nedeniyle, Irak'tan 600 milyon dolar tazminat talebinde bulunacağı konusundaki sorunun, diyalogla çözülebileceğini düşünüyor.
Irak Petrol Bakanlığı Basın Sözcüsü Asım Cihad yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, büyük bölümü Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın çalıştırılamamasından kaynaklanan ve uzun süredir tahsil edilemeyen yaklaşık 600 milyon dolarlık alacağını Irak'tan talep ettiği yönündeki haberi basından duyduklarını ifade etti. Cihad, şu ana kadar bakanlıklarına ve hükümete böyle bir bilginin ulaşmadığını söyledi. Tazminat davası sorununun diyalogla çözülebileceğini ifade eden Asım Cihad, "Biz, bu 600 milyon dolar tazminat haberini basın aracılığıyla duyduk. Henüz Irak'taki hükümete veya bakanlığa böyle bir bilgi gelmedi. Ulaşırsa da biz bu talebe bakacağız ve araştıracağız. Kesinlikle bu konuda ortak görüşmeler olacak ve umarım ki sorun halledilecek. Bu anlaşma Saddam Hüseyin döneminde yapılmış. Sorunu halletmeye çalışacağız" dedi.
Sabotajlar nedeniyle günlük 300 bin varil petrol pompalayabildiklerini anlatan Asım Cihad, "Irak petrolünün ihracının durdurulması ülke hükümetinin elinde değil. Bu şu an Irak'ın durumundan kaynaklanıyor. Irak kötü durumda olduğu için, bu ondan kaynaklanıyor. Patlamalar ve sabotajlarla petrol sektörüne darbe vuruyor. Sadece Irak'ın kuzeyinde değil, her yerde bu saldırılar yapılıyor. Sadece Türkiye için değil, Irak'ta bundan dolayı çok şey kaybedecek. Hat durursa zararlarımız çok olacak. 300 bin varil günlük gönderiyoruz. Bu normalde 600-700 bin varile çıkabilir. Bunun durdurulması Irak için büyük kan kaybı. Mali anlamda çok zarardayız. Irak'ta bunun durmasını istemiyor. Çok zor bir durumdayız" diye konuştu.
"TÜRKİYE BİZİ ANLASIN"
Ellerinde olmayan nedenlerden dolayı petrol boru hatlarında durumun kötü olduğunu anlatan Asım Cihad, "Petrol boru hattı tam anlamıyla Irak Hükümeti'nin kontrolünde değil. Şu anda elimizden gelen bir şey yok. Türkiye'nin bunu anlaması gerekiyor. Kesinlikle böyle bir talep varsa, ortak bir diyalog ortamı oluşturulup bunun tartışılması gerekiyor. Sorunu çözmemiz gerekiyor. Biliyorsunuz, Irak ile Türkiye arasında geçtiğimiz günlerde petrol ithalatı konusunda problemler çıktı. İki tarafın arasında mali problemler oluştu. Bunu diyalog yoluyla çözebildik. İnşallah bunu da aynı şekilde çözebiliriz" şeklinde konuştu.
Petrol boru hattının korunması için Irak'ın milyonlarca dolar kaybettiğini söyleyen Irak Petrol Bakanlığı Basın Sözcüsü Cihad, "Hattın korunması için Irak günlük milyonlarca dolar kaybediyor. Irak'ta şu an paraya çok fazla ihtiyacımız var. Ülke kötü durumda. Güvenlik durumu da çok kötü. Irak'ın güvenlik dosyası şu an koalisyon kuvvetlerinin elinde. Irak askeri kuvvetleri yeniden yapılandırıldı. Koalisyon güçleri ile Irak askerleri arasında koordinasyon var. Şu anda bu hat için çalışıyor. Ümidimiz, Irak'ın daha istikrarlı olması. Petrol bakanlığının da çabaları sürüyor.
Zarar gören yerleri tamir etmeye çalışıyorlar. Saddam Hüseyin düştükten sonra bir kaç aşirete bu hattın kurulması için para veriliyordu, ama şu anda bu faydasız. Onun için resmi kuvvetlerle eski şekilde hattın korunması için çalışacağız" açıklamasında bulundu.
Türkiye ile Irak arasındaki Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı, Irak'ın 1990'da Kuveyt'i işgaliyle başlayan BM ambargosu döneminde ve özellikle de ABD'nin 2003 yılındaki Irak işgalinin sonrasında düzenli olarak işletilemiyor. Hatta bulunan petrol akışı, Irak'ta düzenlenen sabotajlar nedeniyle aksıyor. Alınan bilgiye göre, Enerji Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili birimler, iki ülke arasındaki anlaşmada yer alan petrolün taşınamaması durumunda devreye girecek olan ve "taşıt ya da öde" sistemini işleterek borcun Irak tarafından ödenmesini istedi.
Söz konusu tutarın 120 milyon dolarlık bölümü, BM Konseyi'nin kararı doğrultusunda, hattın 1990'lı yıllarda gıda karşılığı petrol satışları dönemindeki eksik kullanımından doğan bölümü oluşturuyor. 40 milyon dolarlık bölümünü malzeme oluştururken, kalan kısmı ise hattın çalıştırılamamasından kaynaklanan tazminat niteliğindeki alacaklardan oluşuyor. Türk firmalarının Irak'a petrol sevkıyatından kaynaklanan ve bir süredir ödenmeyen yaklaşık 1.02 milyar dolarlık alacağı Şubat ayında iki ülke yetkilileri arasında yapılan görüşmelerin ardından yeniden yapılandırılmıştı.
Borcun tamamının yıl sonuna kadar aylık eşit taksitler halinde ve yüzde 3 gecikme faizi ile ödenmesi kararlaştırılmıştı. Geçen yıl Irak'a ihracat 2.7 milyar doları aşmış ve 2.5 milyar dolar değerinde transit petrol ürünü ticareti gerçekleştirilmişti. Türk müteahhitlik sektörünün 2003 yılından itibaren Irak`ta üstlendiği işlerin toplamı ise 2.4 milyar dolara yükseldi ve bunun yaklaşık 1.5 milyar dolarını bu yıl üstlenilen projeler oluşturdu.
