‘İran’a kur yapan Amerikan mesajını bir Türk aracı iletti’ iddiası

2012 yılına bir belgede, Tahran’daki Suudi Büyükelçiliği’nden Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen ve nükleer müzakerelerle ilgili “Tahran’a kur yapan Amerikan mesajları”nın adı açıklanmayan bir Türk aracı tarafından taşındığı iddia ediliyor. WikiLeaks tarafından ifşa edilen Suudi Arabistan’ın gizli yazışmaları, Riyad’ın, bölgesel rakibi İran’la ilişkileri, Suriye’de muhaliflere ve Mısır’da darbe hükümetine verdiği destek ve Tahran’ın nükleer programına ilişkin uluslararası uzlaşıya muhalefetine dair önemli detaylar barındırıyor.

ŞÜPHECİ YAKLAŞIM

Amerikan Associated Press’in (AP) haberine göre 2012 yılına ait belgelerden biri, Suudi Arabistan’ın İran’ın nükleer programına dair müzakerelere karşı bilinen şüpheci yaklaşımının altını çiziyor. Tahran’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’nden Suudi Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen “ABD’nin İran’a kur yapan” mesajının adı açıklanmayan bir Türk aracı tarafından taşındığı öne sürülüyor. AP’ye göre elçilikten bakanlığa gönderilen söz konusu iç yazışmada Riyad, ABD’nin özellikle “Rus garantileri” de olduğu takdirde İran’ın barışçı nükleer programına itirazı olmadığı yönünde uyarılıyor. 2012 yılında İran’da Mahmud Ahmedinejad cumhurbaşkanlığı görevindeydi. Barack Obama da ABD Başkanlığı görevini bugün olduğu gibi yürütüyordu. O dönem Batı ile İran arasında bu ülkenin nükleer programına dair uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin yanı sıra Parchin askeri tesisinde nükleer silah geliştirme planları yaptığına dair iddialardan ötürü gerilim artmıştı.

RİYAD’DAN UYARI

Bu arada sızıntıya ilk tepki dün Suudi Arabistan’dan geldi. Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarını ‘sahte olabilecek’ belgelere itibar etmemeleri ve yaymamaları yönünde uyardı. Bakanlık uyarıyı Twitter hesabı üzerinden yaptı. İngiliz Reuters’ın haberine göre açıklamada, sızdırılan belgelerin gerçekliğinin doğrudan reddedilmemesi dikkat çekti. WikiLeaks söz konusu belgelerden 70 binini önceki gün internetten yayınlamıştı. Site 500 bin belgeyi de önümüzdeki haftalarda yayınlamayı planlıyor.

BELGELERDEN NOTLAR

Terör örgütü El Kaide lideri Usame bin Ladin’in oğlu Abdullah bin Ladin ABD’den babasına dair bir ölüm belgesi istemiş. Riyad’da Amerikan Konsolosluğu’nda görevli Glen Keiser imzalı cevap mektubunda askeri operasyon sonucu öldürülenlere dair ölüm belgesinin verilmediği belirtilmiş. Bunun yerine Amerikan mahkemelerinin bin Ladin’in ölümünü doğrulayan kayıtlarını göndermiş.

Bir belgede Suudi Arabistan’ın Tahran elçiliği internet ve Facebook ile Twitter gibi sosyal medya kanallarıyla İran’ın toplumsal sorunlarının ortaya konmasını öneriyor.

2012 yılına ait “çok gizli” ibareli bir başka iç yazışmaya göre İran savaş uçakları petrol zengini Heglig bölgesinde Sudan’la olan bir gerilimden ötürü Güney Sudan güçlerini bombalamış.

Tarih belirtilmemiş bir belgede Körfez devletlerinin Mısır’ın devrik lideri Hüsnü Mübarek’in özgür kalması halinde Kahire’ye 10 milyar dolar ödemeye hazırlandığı iddia ediliyor. AP, belgenin Müslüman Kardeşler’in iktidara gelmek üzere oldukları 2012 yılında bir zamana ait olabileceğini belirtti.

2009 yılına ait bir başka belgede Suudi Prenses Maha el İbrahim’in İsviçre’nin Cenevre kentindeki Golden Limousine Services adlı limuzin şirketi ve otelinin kestiği 1.5 milyon İsviçre frangı tutan faturayı çok yüksek bulduğu anlatılıyor. İddiaya göre Prenses, S. Arabistan diplomatlarını faturayla ilgilenmek üzere görevlendirmiş. AP’nin konuştuğu şirket yetkilisi, olayı doğrulayarak toplam faturanın söz konusu tutardan daha yüksek olduğunu ve bunun nihayetinde tamamının ödendiğini ancak artık bu aile ile de çalışmadıklarını söyledi.