İran'da "kara para aklama ve terörün finansmanı yasası" tartışmaları

İran'ın başkenti Tahran'ın geçici Cuma İmamı Kazım Sıddıki, kara para aklamanın uluslararası alanda önlenmesi konusunda çalışan Mali Eylem Görev Gücü'ne (FATF) üyeliği "kapitülasyonların devamı" olarak nitelendirdi.

Sıddıki, cuma hutbesinde ABD yaptırımlarıyla ilgili değerlendirmede bulunarak FATF yasa tasarısını eleştirdi.

ABD'nin yaptırımlarından korkmadıklarını dile getiren Sıddıki, politika, savunma sanayisi ve askeri açıdan 40 yıl öncesine göre çok daha güçlü olduklarını söyledi. ABD'nin diplomaside de başarısız olduğunu savunan Sıddıki, İran halkının yürütülen propagandadan korkmadığını ifade etti.

Sıddıki, Terörizmin Finansmanıyla Mücadele Konvansiyonu'nu (CFT) da kapsayan FATF üyeliğinin Şah rejiminin kapitülasyonlarından farkı olmadığını ileri sürerek, "Kapitülasyon kanunu, ülkenin istiklalini ve şerefini Amerikalılara satma kanunuydu. FATF da bu kanunların bir devamıdır." diye konuştu.

İran Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin (Nigehban) tasarıyı reddeden kararını da destekleyen Sıddıki, "Ülke yöneticilerinden bu aşağılayıcı kanunları takip etmemelerini bekliyoruz." dedi.

ABD yaptırımlarının İran'ın uluslararası finans sistemine girişini kısıtlaması ve buna bağlı olarak yabancı yatırımların sekteye uğraması nedeniyle Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani hükümeti, FATF üyeliğine ilişkin bir yasa tasarısı hazırlayarak meclise sunmuştu. Meclisin onayladığı tasarıyı İran Anayasayı Koruyucular Konseyi, 4 Kasım'da reddettiğini açıklamıştı.

İran'da Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin reddettiği tasarıyı meclisin bir daha görüşüp karara bağlaması gerekiyor. Meclis ile Nigehban arasındaki anlaşmazlık durumunda 44 üyeli "Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi" devreye giriyor ve sorunu çözmeye çalışıyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bünyesinde 1989'da kurulan FATF, kara paranın aklamanın ve terörün finansmanının engellenmesi amacıyla üye ülkelerin bankacılık ve mali sistemini denetliyor.

İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi, 1964'te Amerikalılara bazı ayrıcalıklar tanıyan kapitülasyon yasasını meclisten geçirmiş ve bu durum Ayetullah Humeyni'nin tepkisine neden olmuştu. Humeyni, kapitülasyon yasasına yaptığı itirazlar nedeniyle 4 Kasım 1964'te Türkiye'ye sürgün edilmişti. İran'da muhafazakâr kanat bu nedenle FATF yasasının da Şah'ın kapitülasyonları gibi olduğunu savunuyor.