Bir iş yerinde herhangi bir hastalık, yaralanma hatta ölüm ile sonuçlanma ihtimali bulunan, zihinsel ya da fiziksel hasarlara neden olabilecek olaylar iş kazası olarak tanımlanır. Birçok neden iş kazasına yol açabilir. Bu nedenle işverenler iş güvenliği konusunda gerekli önlemleri almak durumundadır. İş kazası olarak tanımlanan durumlar hem iş yerinde hem de iş nedeni ile gidilen başka yerlerde ya da yollarda gerçekleşebilir.
Gerçekleşen iş kazaları hemen akabinde bildirilmelidir. Ayrıca devletin kolluk kuvvetlerine haber verilmeli ve görgü tanıklarının bilgileri ile beyanlarının ve imzalarının bulunduğu bir tutanak tutulmalıdır.
İş kazasının bildirimini işverenler yapmalıdır. 4A türü sigorta kapsamında olan çalışanların yaşadığı iş kazalarının sonucunda ruhen ya da bedenen engelli olma durumları veya can kaybı yaşanması hâlinde işveren yetkili kurumlara haber vermekle yükümlüdür.
İşveren tarafından yapılması gereken iş kazası bildirimi Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılmalıdır. Bir iş kazasının bildirilmesi kazanın yaşanmasının akabindeki 3 iş günü içinde gerçekleştirilmek zorundadır.
Hizmet akdi ile çalışan sigortalı kişiler kanun hükmündeki kararname gereğince iş kazası durumu belirlenen yasal süre olan 3 iş gününü geçirmeden yapılmalıdır. Bu konudaki tüm sorumluluk iş yeri sahibine aittir.
Eğer bir işveren iş kazası gerçekleştiği hâlde iş kazası bildirimini Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapmazsa kanuni olarak bazı yaptırımlara tabi tutulur. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince iş kazası bildirmeme durumu için ceza kesilir.
İş kazası bildirimi yapmama ceza tutarları düzenli olarak güncellenmekte ve açıklanmaktadır. Örnek olarak 2019 yılı için belirlenmiş olan iş kazası bildirimi yapmam cezası her geç bildirim başı asgari 3.825 TL olarak belirlenmiştir.
İş kazası bildirimi süresi kanunlar doğrultusunda 3 iş günü olarak belirlenmiştir. Olay gerçekleştiği anda jandarma ya da polise bilgi verilmelidir. Kazanın gerçekleştiği yerde görev yapan kolluk kuvvetleri durumdan haberdar edilmelidir.
Aksi takdirde bu sorumluluk onda olduğu için işverene iş kazasını bildirmeme cezası kesilir. 3 iş gününü geçiren işveren hâlâ iş kazası bildirimi yapmadıysa gecikmeye gün eklendikçe ceza miktarı da artar.
Düzenli olarak güncellenen iş kazası bildirmeme ceza tutarları hukuk firmaları aracılığı ile ya da Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bilgi alınarak öğrenilebilir. Zamanında bildirim yapmama cezası gecikme devam ettikçe artarak ilerler.
Ceza bedeli 2024 yılı için yeniden değerlendirilmiş ve en az tutar olarak 24.607 TL olarak belirlenmiştir. Sorumluluğunu yerine getirmeyen işveren bu bedeli ödemekle yükümlü tutulur.