"İşbirliğini geliştirebilirler"
İSTANBUL (İHA) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, "Enerji kaynakları zengin bir coğrafyada yer alan Ekonomik İşbirliği Örgütü ülkeleri, bu alandaki işbirliğini geliştirerek hem gönenç düzeylerini yükseltebilir, hem de bölgenin siyasal ve ekonomik istikrarına katkıda bulunabilirler" dedi. Sezer, Afganistan'da kalıcı bir barışın kurulmasının bölge barışına olduğu kadar dünya barışına da önemli bir katkı sağlayacağına inandığını belirtti.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 7. Devlet Başkanları Doruk Toplantısı, Çırağan Palas Kempinski Oteli'nde basına kapalı olarak devam ederken, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer bir konuşma yaptı. Sezer konuşmasına, "Ekonomik İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları 7. Doruk Toplantısı nedeniyle sizleri İstanbul'da görmekten büyük bir mutluluk duymaktayım. Hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum" diyerek başladı.
1990'lı yılların başında Avrasya'da yaşanan tarihsel gelişmelerin, uluslararası topluma göreli bir özgürlük ortamını da beraberinde getirdiğini belirten Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, "Bu yeni koşullar, bağımsızlığını yeni kazanmış Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Tacikistan'ın yanı sıra Afganistan'a da örgüte katılma olanağını vermiştir. Örgütümüzün, 1992 yılında doğuya ve kuzeye doğru genişleyerek bu 7 ülkeyi bünyesine almasının 10.
yıldönümünü, bu yıl 7. Doruk Toplantısı vesilesiyle İstanbul'da birlikte kutlamaktan duyduğum kıvancı paylaşma olanağını verdiğiniz için yüce kişiliklerinize ayrıca teşekkür ediyorum" dedi.
Cumhurbaşkanı Sezer, son 20 yıl içinde dünyanın küreselleşme sürecinden geçtiğini ve bu olgunun sürekli ivme kazandığını ifade ederek, "İletişim ve bilişim teknolojilerinde yaşanan başdöndürücü gelişmeler, sermayenin ulusal sınırları aşarak yer değiştirmesi, uluslararası ilişkilerde karşılıklı bağımlılığı ve dayanışmayı zorunlu kılmaktadır. Küreselleşme sürecinin sağladığı olanaklardan etkili biçimde yararlanmak ve bu sürecin olumsuz yönlerinden olabildiğince az etkilenmek için bölgesel ekonomik işbirliği düzenekleri çerçevesinde ilişkilerimizi daha da geliştirmemiz gerektiğine inanıyoruz. Küreselleşmenin, gelişme yolundaki ülkeler üzerindeki etkilerinin, daha hakça ve toplumsal adalete uygun biçimde gerçekleşmesi içten dileğimizdir. Bugün küreselleşmenin nimetlerinin ve getirdiği yükün eşit olmayan biçimde paylaşıldığı yönünde haklı kaygılar bulunmaktadır. Özellikle gelişme yolundaki ülkelerin ekonomik olanaklarını paylaşmalarının ve deneyim değişimi yoluyla bölgesel işbirliğini artırmalarının, küreselleşmenin olumsuz etkilerinden korunmada etkin bir yöntem olduğunu düşünüyoruz" şeklinde konuştu.
AFGANİSTAN'IN YENİDEN YAPILANMASI 10 üyeden oluşan Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün, 350 milyonluk nüfusa, 8 milyon kilometrekarelik bir alana ve önemli doğal kaynaklara sahip olduğunu ifade eden Ahmet Necdet Sezer, Çin Halk Cumhuriyeti'nin batı sınırlarından Balkanlar'ın doğusuna kadar geniş bir coğrafyayı kapsayan bu alanın, bölgesel ekonomik işbirliği yönünden üyelerine geniş olanaklar sağladığını söyledi. Sezer, şöyle konuştu:
"Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün genişlemesi, üye ülkelere yeni olanaklar sağladığı gibi yeni sorumluluklar da yüklemektedir. Örgütün, denize çıkışı olmayan yeni üye ülkelerin kalkınmalarına katkıda bulunması yönünde haklı istek ve beklentiler vardır.
Örgütün yeni üyeleri arasında Afganistan'ın özel bir konumda olduğunu vurgulamak isterim. Afganistan'ın son 20 yıl içinde yaşadığı kardeş kavgaları ve yabancı müdahaleler sonucu insan kaynaklarını önemli oranda yitirdiği ve altyapısının tamamına yakın bölümünün yıkıldığı bilinmektedir. Örgütümüzün 5 üyesi Afganistan'la ortak sınırlara sahiptir.
Daha uzakta olmakla birlikte, Türkiye, Afganistan'la ortak bir tarihi ve kültürü paylaşmaktadır. Türkiye, ikili düzeyde Afganistan'ın yeniden yapılanma sürecine elinden geldiği ölçüde katkıda bulunmaktadır. Afganistan'ın barış ve istikrara kavuşması, kuşkusuz, bu ülkede yoksulluğun ortadan kaldırılması ve sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanmasıyla yakından ilişkilidir. Afganistan'da kalıcı bir barışın kurulmasının bölgemizin barışına olduğu kadar dünya barışına da önemli bir katkı sağlayacağına inanıyoruz."
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün, Afganistan'ın yeniden yapılanmasına yönelik çalışmalara somut katkıda bulunmasını içtenlikle dilediğini de söyledi. Örgütün Afganistan'a yardım konusunda duyarlılık ve özenle hareket etmesinin yerinde olacağına dikkat çeken Sezer, "Örgütün, Afganistan'da uygulamayı öngördüğü tasarılarıda, mutlaka Afganistan hükümetinin onayının alınması ve Afgan halkının önceliklerini gözardı edilmemesi gereklidir. Ekonomik İşbirliği Örgütü, herşeyden önce uzmanlık alanına giren tasarıları gerçekleştirmeye yönelmelidir. Örgütün Afganistan'daki tasarıları, uluslararası toplumun bu ülkede sürdürdüğü çalışmaları tamamlayıcı nitelikte olmalıdır. Örgütün Afganistan'da uygulamayı öngördüğü tasarıların, ayrıca yapılabilir ve bankacılık yönünden geçerli olması, üzerinde durulması gereken noktalardır. Bu tasarılar için bağışçı ülkeler ve uluslararası finans kuruluşlarıyla temas edilmesinin yararlı olabileceğini düşünüyoruz. Türkiye'nin, bu ilkeler çerçevesinde, Afganistan'a yardıma hazır olduğunu yinelemek isterim" dedi.
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ'NÜN DURUMU Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün, zengin doğal kaynaklara ve geniş olanaklara sahip olmasına karşın, üyelerinin beklentilerini karşılamakta yetersiz kaldığı yolunda yapılan eleştirilere de değinerek, "Ekonomi ve ticaret etkinliklerinin belirlenen ereklere ulaşmada yavaş kaldığı da ileri sürülmektedir.
Bu eleştirilerde haklılık payı bulunduğu yadsınamaz" ifadelerini kullandı.
Örgütün etkinliğinin ve verimliliğinin artırılmasının, ekonomi ve ticaret alanlarındaki amaçlara ulaşma yönünden büyük önem taşıdığını belirten Sezer, "Yüksek Düzeyli Memurlar Grubunun bu konudaki çalışmalarının başarılı sonuçlar vermesini diliyoruz. Türkiye, Ekonomik İşbirliği Örgütü'nü, bölgesel ekonomik işbirliğini geliştirecek bir forum olarak görmekte ve bu kuruluşun çalışmalarına ayrı bir önem vermektedir. Örgütün, üyelerinin gereksinimlerini karşılayarak beklentilerine yanıt verebilecek bir konuma gelmesini ortak çıkarlarımızın gereği olarak görmekteyiz. Etkin ve verimli bir örgüt, üye ülkelerin gönenç düzeyinin artırılmasına ve bölgede barış ve istikrara kalıcılık kazandırılmasına olanak verecektir. Üç kurucu ülke, Türkiye, İran ve Pakistan'ın bölgenin kalkınmasının finansmanı için kurmayı öngördükleri Ekonomik İşbirliği Örgütü Ticaret ve Kalkınma Bankası'nın işlerliğe kavuşması, bölgesel ekonomik işbirliğimize yeni bir boyut kazandırabilecektir" dedi. Ahmet Necdet Sezer, şunları söyledi:
"Bölge ülkeleri arasında ticaret düzeyinin ülkelerimizin olanaklarının altında bulunması, bizi bu alanda daha çok çaba göstermeye yöneltmelidir. Bölge ülkelerinin ticaret alanında karşılaştıkları tarife ve tarife dışı engellerin giderek azaltılması yönündeki çabaları destekliyoruz. Tarife ve tarife dışı ticari engelleri azaltmak için yapacağımız çalışmalarda, Örgütün kuruluş belgesi olan İzmir Antlaşmasında öngörülen aşamalı azaltma yönteminin özenle gözönünde bulundurulmasının yararlı olacağına inanıyoruz. Bu çerçevede, Ekonomik İşbirliği Örgütü Ticaret Anlaşmasının daha fazla zaman yitirilmeksizin imzalanmasını beklemekteyiz."
ÜYE ÜLKELERİN DURUMU Cumhurbaşkanı Sezer, denize çıkışı olmayan 7 ülkenin üyesi olduğu bir örgüt için ulaştırma alanında işbirliğinin geliştirilmesinin önemine değindi. Sezer, "Yakın geçmişe kadar unutulmaya yüz tutmuş olan İpek Yolu'nu canlandırmaya çalışan Ekonomik İşbirliği Örgütü ülkelerinin İstanbul, Tahran, Türkmenabad, Taşkent, Almatı Trans Asya Ana Tren Hattında yolcu ve yük taşımak amacıyla demiryolu deneme seferlerini gerçekleştirmelerini takdirle karşılıyoruz. Bu seferlerin düzenli duruma getirilmesi için üye ülkelerin çabalarını yoğunlaştırmalarını diliyoruz. Düzenli seferlerin başlaması, ülkelerimiz arasında ticaretin olduğu kadar turizmin geliştirilmesine de katkıda bulunacaktır" şeklinde konuştu.
Türkiye'nin, yakın komşularında üretilen petrol ve doğalgazın boru hatlarıyla dünya pazarlarına taşınmasında bir geçiş ülkesi olduğunu ifade eden Ahmet Necdet Sezer, "Enerji kaynakları zengin bir coğrafyada yer alan Ekonomik İşbirliği Örgütü ülkeleri, bu alandaki işbirliğini geliştirerek hem gönenç düzeylerini yükseltebilir, hem bölgenin siyasal ve ekonomik istikrarına katkıda bulunabilirler. Bu amaçla komşularımızla birlikte yürüttüğümüz tasarılarla ilgili çalışmalar aralıksız sürdürülmektedir. Büyüyen bir enerji pazarı konumunda bulunan Türkiye'nin yakın bir gelecekte başat bir enerji koridoru işlevini de üstlenmesi başlıca ereğimizdir" dedi.
Sezer, Türkiye'nin, Ekonomik İşbirliği Örgütü üye ülkelerinin elektrik enerjisi nakil hatlarının birbirine bağlanmasına ilişkin tasarının yapılabilirlik çalışmalarında kullanılmak üzere İslam Kalkınma Bankası'nın sağladığı bağışı şükranla karşıladığını da söyledi. Cumhurbaşkanı Sezer, sözlerini şöyle tamamladı:
"Türkiye, İzmir Antlaşmasında öngörülen ereklere ulaşılmasını istemektedir. Önümüzdeki dönemde, Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün üyelerinin istek ve beklentileri karşılayan canlı ve dinamik bir kuruluş durumuna gelmesi için Türkiye, Dönem Başkanlığı süresince elinden gelen çabaları gösterecektir. İstanbul Doruk Toplantısının, Örgütümüzün gelişme sürecinde yeni bir dönüm noktası oluşturacağına ve Yüce Kişiliklerinizin etkin desteği ve katkılarıyla Örgütümüzün, bölgemizin kalkınması ve gönencinde önemli işlevler üstleneceğine inanıyor, hepinize esenlikler diliyorum."
Toplantıya, Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ve Dışişleri Bakanı Abdullah Abdullah, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Dişişleri Bakanı Vilayat Uluyev, Pakistan Devlet Başkanı General Pervez Müşerref ve Dışişleri Bakanı Inam-Ül Hak, İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ve Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahmanov ve Dışişleri Bakanı Talbak Nazarov, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev, Kazakistan Dışişleri Bakanı Kasım Comat Tokaev, Özbekistan Meclis Başkanı Erkin Halilov ile Dışişleri Bakanı İlhamcam Mamedov, Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Recep Saparov ile Dışişleri Bakanı Raşid Meredov, ülkelerini temsilen katıldı.
