İshal: Neden olur, nasıl geçer?

Kendinizi kötü ve halsiz hissetmenize neden olsa da çok ciddi bir rahatsızlık değildir. Tedavi edilmese bile bazı durumlarda belirtileri birkaç gün içinde ortadan kalkar. Ayrıca ishal için reçetesiz olarak eczanelerden alabileceğiniz birtakım ilaçlar da bulunur. Pek çok insan yılda 1 ya da 2 kez bu sorunla karşılaşabilir. Ancak hassas böbrek sendromu yaşanıyorsa bu durum daha sık bir şekilde meydana gelir.

İshal Neden Olur?

Tüketilen sıvılar ve katı yiyecekler, bağırsaklara doğru çok hızlı veya fazla miktarda geçerse ishal ortaya çıkar. Normalde bağırsaklar, yenilen gıdaların içinde bulunan suyun emilmesini ve aynı zamanda gıdaların yarı katı olarak ayrılmalarını sağlar. Fakat yenilen yiyeceklerden su emilimi olmazsa, sonuçta sulu bir bağırsak hareketi gözlenir. Bu durumun ortaya çıkmasında pek çok faktör rol oynar.

1. Bakteriler, parazitler ve virüsler

Kirlenmiş yiyecekler veya kirli sular nedeniyle vücuda çeşitli bakteriler ve parazitler giriş yapar. Bu yollardan bulaşan parazitler de ishale sebep olur. Bakteri veya parazitlerden kaynaklanan sorun, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yeni yaşamaya başlamış veya o yerlere seyahat eden kişilerde meydana gelir. Norwalk virüsü, sitomegalo-virüs ve viral hepatitler gibi pek çok virüs türü bulunur. Bu virüs türlerinin vücuda yerleşmesi sonucunda ishal ortaya çıkabilir.

2. İlaçlar

Pek çok ilaç yan etki olarak ishale neden olabilir. Bu ilaç türleri arasında en yaygın olanları antibiyotiklerdir. Kullanılan antibiyotikler hastalığı tedavi etmenin yanında hem yararlı hem de zararlı bakterileri ortadan kaldırır. Bu durum da mesanedeki doğal bakteri dengesini bozar. Bu rahatsızlıklar bazen bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlara da sebebiyet verebilir.

3. Laktoz intoleransı

Laktoz, süt ve süt ürünlerinin yapısında yer alan bir çeşit şekerdir. Vücutta laktozu sindirmeye yardımcı olan enzimler bulunur. Bu enzimler çocukluktan yetişkinliğe geçme süresinde azalma gösterir. Bazı insanlar laktozu sindirmekte problem yaşarlar ve bağırsaklarında sıvı birikir. Bunun sonucunda da ishal, mide bulantısı ve gaz sorunu ortaya çıkar.

4. Fruktoz ve yapay tatlandırıcılar

Fruktoz, meyveler, bal ve bazı içeceklere konulan tatlandırıcılar sayesinde vücuda alınan bir tür şekerdir. Fruktoz alımı bazı insanlarda sindirim sorunlarına neden olabilir. Aynı zamanda orbitol ve mannitol isimli sakızlarda ve şekersiz ürünlerde kullanılan yapay tatlandırıcılar da ishale neden olabilir.

5. Ameliyat ve bazı hastalıklar

Bazı sağlık nedenlerinden ötürü insanlar mide ameliyatı veya safra kesesinin alınması gibi cerrahi operasyonlar geçirebilirler. Bu ameliyatlar sonrasında bazı hastalarda ishal gözlenebilir. Aynı zamanda kolera, dizanteri gibi hastalıklar da ishale neden olabilir.

Bazı ishal türlerinde hastalık bir haftadan fazla sürebilir. Bu durum kişilerin normal dışkılama sayısının artmasına ve oldukça cıvık, sulu bir şekilde dışkılamalarına neden olur. Uzun süreli ishal nedenleri:

• Soğuk algınlığı veya üşütme
• Dizanteri
• Kolera
• İsteri
• Tüketilen besinlerin bozuk olma durumu
• Besin çeşitlerinin farklılığı
• Bağırsaklarda meydana gelen çeşitli hastalıklardır.

Zehirli İshalin Belirtileri Nelerdir?

Bu durum genellikle çocukluk döneminde geçirilen bir sorundur ve bu soruna rota virüsü neden olur. Bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklarda zehirli ishal böbrek yetmezliğine kadar gidebilir. Rota virüsü ince bağırsağa yerleşir ve burada çok ciddi belirtiler göstermeye başlar. Fakat bağışıklık sistemi güçlü olan çocuklar bu rahatsızlığı çok basit bir şekilde atlatabilir.

• Kusma
• Şiddetli karın ağrısı
• Aniden gerçekleşen kilo kaybı
• Kanlı dışkı
• Şiddetli şekilde gerçekleşen mide bulantısı gibi belirtiler gözlenebilir.

İshal Nasıl Geçer?

1. İlaç tedavisi

Bu sorunun nedenleri arasında bakterilerin ve parazitlerin etkisi oldukça fazladır. Parazit ve bakterileri vücuttan uzaklaştırmak adına antibiyotik tedavisinden yararlanılabilir. Antibiyotikler genelde yetişkinlerde ishal tedavisi için kullanılır. Ancak bu durum virüslerin sebep olduğu bir sorunsa antibiyotik kullanımı işe yaramaz.

2. Sıvı tedavisi

Rahatsızlık süresince vücuttan çok fazla miktarda su kaybı olur. Vücudun sıvı ve mineral seviyesinin bozulması elektrolit dengesinin de bozulmasına neden olur. Sıvı tedavisiyle kaybedilen su ve tuz dengesi sağlanmaya çalışılır. Çoğu insan sıvı kaybının su ve meyve suyu gibi içeceklerle telafi edileceğini düşünür. Fakat bunun haricinde doktorların sıkça başvurduğu bir yöntem olan damar yolundan sıvı vermek de bu ihtiyacı hızlı bir şekilde karşılar.

3. Evde tedavi

Bu durumun ilaçla tedavisi olduğu gibi evdeki bazı bitkiler ve yiyeceklerle de tedavisi mümkündür:

• Bunun için bir yemek kaşığı taze Türk kahvesinin üzerine birkaç damla limon suyu sıkın ve bu karışımı yutun. Karışımı yuttuktan en az iki dakika sonra su için.
• Elma sirkesi bağırsakların doğal florasını korur. Bunun için öğle ve akşam yemeklerinin ardından bir bardak ılık suyun içine iki damla elma sirkesi damlatın ve karıştırın. Daha sonra bu karışımı bekletmeden tüketin.
• Muzun sindirim sistemini rahatlatıcı özelliği sayesinde bu dönemlerde muz da yenilebilir.
• Papatya çayı bağırsakları, bakterilere karşı korur ve aynı zamanda sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Uykudan önce papatya çayı tüketirseniz hem sorunun çözümüne ulaşmış olursunuz hem de rahat bir uyku çekersiniz.
• Bir miktar pirinci yıkayın ve ardından pirinçleri sıcak suyun içinde bekletin. Su soğuduktan sonra pirinçleri içinden alıp suyu tüketin. Bu yöntem özellikle su gibi ishal nasıl geçer sorunun en basit cevaplarından biri olacaktır.
• Zencefil çayı tüketmek hem halsizliği engeller hem de vücudun kaybettiği suyu yerine getirir. Bunun için günde bir fincan zencefil çayı tüketebilirsiniz.
• Nar suyunun bağırsaktaki yararlı bakteriler üzerinde geliştirici etkisi vardır. Bu dönemde nar suyu da tüketebilirsiniz.
• Probiyotik özellikleri olan gıdalarla beslenmeye özen gösterin. Probiyotikler de vücuttaki yararlı bakterilerin gelişimine katkıda bulunur. Yoğurt, peynir, kefir ve salatalık turşusu gibi gıdalar probiyotik açısından zengindir.
• Yüksek lif içeren ve çok yağlı gıdalardan bu dönemde uzak durun.