İshale ne iyi gelir? İshali ne keser, evde doğal ve bitkisel tedavi ile nasıl geçer?

Gün içerisinde normal zamandan biraz daha sık, sulu ve gevşek dışkının çıkarıldığı bağırsak hareketi olan ishal, genellikle kısa süreli oluyor. Hafif seyreden bu rahatsızlık tıbbi tedavi gerektirmeden birkaç gün içerisinde geçebiliyor. Buna karşılık bazıları daha uzun süreli veya kalıcı olabiliyor. Rahatsızlık, bakteriyel ya da viral bir enfeksiyon neticesinde veya gıda zehirlenmesinden dolayı ortaya çıkabiliyor. Uzun süreli rahatsızlıkların altında yatan farklı bir neden olabileceği için bir hekime başvurmak ve tıbbi tedaviye başlamak gerekiyor. Özellikle çocuklarda ishal görüldüğünde rahatsızlığa ateş ve kusma gibi belirtiler de eşlik ediyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurmak önem taşıyor. Başka bir belirtinin olmadığı durumlarda ise doğal yöntemler ile sıvı kaybını gidererek evde tedavi edilebiliyor. Bu yüzden çok sayıda insan i shale ne iyi gelir sorusunun yanıtını merak ediyor. Yetişkinlerde ve çocuklarda görülen ishal için kesin çözüm nedir?

İshal neden olur?

Farklı rahatsızlıklar ve çeşitli durumlar ishale yol açabiliyor. İlk akla gelen nedenler arasında ise virüsler yer alıyor. Rahatsızlığa yol açan virüsler arasında;

• Norwalk virüsü,
• Viral hepatit ve Sitomegalovirüs bulunuyor.

Aynı zamanda rotavirüs de çocuklarda akut ishale sebep olabiliyor. Bir diğer neden ise bakteriler ve parazitler olarak kaydediliyor. Özellikle kirlenmiş, bozulmuş veya üstüne bakteri ya da parazit bulaşmış gıdalar ve sular; bu bakterilerle parazitlerin vücuda girmesine neden oluyor. Bakteriler arasında bulunan clostridium difficile bu rahatsızlığa yol açarken aynı zamanda ciddi enfeksiyonlara da zemin hazırlayabiliyor.

Kimi antibiyotikler ve bazı ilaçlar da yan etki olarak ishale yol açabiliyor. Buna ek olarak sindirim sisteminin dengesini de bozabiliyor.

Bu rahatsızlığa neden olabilen bir diğer faktör ise laktoz intoleransı. Süt ve süt ürünlerinde yer alan bir şeker türü olan laktoz, kimi insanlarda zor sindirildiği için bu tarz gıdaların tüketiminin ardından ishal oluşturabiliyor. Benzer şekilde fruktozu sindirmekte zorlanan kişilerde de bu rahatsızlığa rastlanabiliyor.

Sakızların da içeriğinden yapay tatlandırıcılar nedeniyle bazı kişilerde bu rahatsızlığa sebep olduğu görülebiliyor.

Bunların yanı sıra çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, mikroskopik kolit, ülseratif kolit ve irritabl bağırsak sendromu gibi hastalıklar da rahatsızlığın belirtileri arasında yer alabiliyor.

İshal belirtileri nelerdir?

Rahatsızlığın yaygın görülen belirtileri arasında sulu ve gevşek dışkı ilk sırada yer alıyor. Bunun yanı sıra;

• Karın krampları,
• Karın ağrısı,
• Ateş,
• Dışkıda kan,
• Dışkıda mukus,
• Karında şişkinlik,
• Mide bulantısı ve
• Ani gelen tuvalete çıkma hissi de diğer belirtiler arasında gösteriliyor.

Özellikle çocuklarda ve bebeklerde bu rahatsızlık hızlı bir şekilde dehidrasyona (susuzluğa) yol açabiliyor. Bu yüzden rahatsızlığın 24 saat içerisinde düzelmemesi durumunda ve dehidrasyon, yüksek ateş, kanlı dışkı ya da siyah dışkı durumları görüldüğünde hiç vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekiyor.

Rahatsızlığın en belirgin belirtisi dehidrasyon olurken dehidrasyonu anlamanın da çeşitli yolları bulunuyor. Dehidrasyonu anlamak için takip edilebilecek belirtiler şöyle listeleniyor:

• Aşırı susama hissi
• Koyu renkli idrar
• Ağız veya cilt kuruluğu
• Az idrara çıkma veya idrara çıkamama
• Baş dönmesi
• Yorgunluk

Çocuklarda ve bebeklerde dehidrasyonun anlaşılması için de bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Örneğin, bebekler;

• Üç saatten uzun süredir bezlerini ıslatmadıklarında,
• Göz yaşı olmadan ağladıklarında,
• Ağızları ya da dilleri kuru olduğunda,
• Sinirli olduklarında,
• Çevredekilere tepki vermediklerinde,
• Bıngıldaklarında çökme görüldüğünde ve
• Karın, göz ve yanak bölgelerinde batma veya çukurlaşma görüldüğünde dehidrasyondan şüphelenilebiliyor.

Yetişkinlerde ise dehidrasyon böbrek yetmezliğine, diyabete ve bazı bağışıklık sistemi sorunlarına yol açabileceği için özellikle dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi olarak öne çıkıyor.

İshale ne iyi gelir?

Basit vakalar, genellikle özel bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan birkaç günde geçebiliyor. Bu süreçte de vücuda yeteri kadar sıvı almak büyük önem taşıyor. Ancak birkaç günden daha uzun süre devam eden vakalarda doktorlar ilaç kullanılmasını önerebiliyor. Uzmanlar, ishal sırasında vücut bol miktarda su ve mineral kaybettiği için bunların mutlaka yerine konulmasını tavsiye ediyor. Dolayısıyla su, meyve suyu ya da et suyu tüketimini bir miktar artırmak gerekebiliyor.

Bunun yanı sıra elektrolit seviyesini korumak için çeşitli çorba türlerinin tüketimi de öneriliyor. Buna karşılık meyve suyu tüketirken meyve suyunun çeşidine de dikkat etmek gerekiyor. Örneğin; elma gibi meyveler ishalin ağırlaşmasına neden olabiliyor.

İshal tamamen ortadan kaybolduğunda da beslenme düzenini bir süre daha yarı katı ve düşük lifli gıdalarla sağlamak gerekiyor. Bir süre daha süt ürünlerinden, yüksek lifli gıdalardan, yağlı besinlerden ve terbiyeli yiyeceklerden uzak durulması tavsiye ediliyor. Bunların yerine yumurta, tavuk, kızarmış ekmek ve pilav gibi yiyecekler tercih edilebiliyor. Besinleri de az ama sık sık tüketmenin faydası oluyor.

İshale iyi gelen yiyecekler

İshale iyi gelen yiyecekler arasında ilk sıralarda; çorba, püre, pirinç, haşlama ve makarna bulunuyor. Tedavi sürecinde asıl amaç, sıvı ve elektrolit kaybının önlenmesini sağlamak oluyor. Bebeklerde ishal tedavisi esnasında da anne sütü veya mamaya devam etmek gerekiyor.

Yetişkinlerde beslenme düzeninin arasına alınması önerilen besinler şöyle:

• Patates
• Yoğurt
• Havuç
• Yağsız ekmek
• Muz
• Pirinç

Özellikle probiyotik içerikli olan yoğurt ve kefir gibi yiyecekler antibiyotik tedavisinin ardından bağırsaklardaki yararlı bakterileri destekliyor. Beyaz pirinç haşlandıktan sonra yağsız bir şekilde, pirinç lapası olarak tüketilebiliyor. Potasyum içeriği sayesinde muz, yulaf ezmesi ve tavuk çorbası da önerilen yiyecekler arasında bulunuyor. Probiyotikler, rahatsızlığın çok daha hızlı iyileşmesine yardımcı oluyor. Probiyotik olarak tüketilebilecek gıdalar ise şu şekilde:

• Yoğurt
• Kefir
• Peynir
• Pancar
• Salatalık turşusu
• Tarhana

İshal tedavisi için evde çözüm yöntemleri

Rahatsızlık süresince genel durum iyi olduğu zaman ve bulantıyla kusma eşlik etmediği zamanlarda 1 litre kadar kaynadıktan sonra soğutulmuş suyun içerisine 1 yemek kaşığı kadar toz şeker, 1 tatlı kaşığı kadar sofra tuzu ve 1 çay kaşığı kadar karbonat ilave edilerek bir karışım hazırlanabiliyor. Bu karışım, sık aralıklar ile tüketilebiliyor. Karışım günlük olarak hazırlanıyor ve her dışkılamanın ardından yaklaşık yarım su bardağı kadar içiliyor. Evde çözüm yolları denenirken şeker ve tuz içeren sıvılar tercih edilebiliyor.

Bebeklerde ishal nasıl geçer?

Çocuklarda ve bebeklerde özellikle 0-5 yaş arasında ishale sık sık rastlanıyor. Bu yaş grubundaki çocuklarda rahatsızlık, genellikle enfeksiyon ve bakteriler nedeniyle ortaya çıkıyor. Bu noktada temiz içme suyuna ve mama hazırlama aşamasında hijyene çok dikkat etmek gerekiyor. Buna ek olarak rota virüs de 2 yaş altındaki çocuklarda yaygın görülen ishal nedeni olabiliyor. Bebeklerde tedavi amaçlı en önemli ve en doğal yöntemler arasında anne sütü bulunuyor. Bağışıklık sistemini güçlendiren anne sütü, bağırsak florasını korumaya da yardımcı oluyor.

Bebeklerde 6. ayın ardından ise patates püresi, muz püresi, ev yoğurdu ve pirinç lapası gibi yiyecekler tercih edilebiliyor. Uzun süreli olan rahatsızlık durumlarında ise mutlaka bir hekime başvurmak gerekiyor. Bu süreçte sıvı kaybını önlemek adına sıvı takviyesine de dikkat etmek önem taşıyor. Aynı zamanda çocukların 3-4 saatte bir beslenmesine dikkat etmek gerekiyor. 6 aydan büyük olan ve katı gıda ile beslenebilen çocuklara, sütün yanı sıra sebze ve hububat da verilebiliyor.

Muz ishale iyi gelir mi?

Rahatsızlık sürecinde insanlar tarafından muzun ishale iyi gelip gelmediği de merak ediliyor. Rahatsızlık devam ederken beslenmeye her zamankinden daha çok dikkat etmek gerekiyor. Yağlı ve lifli gıdalardan uzak durulurken patates ve muz gibi gıdalara ağırlık vermek önem taşıyor. Özellikle muz, vücudun potasyum kaybını engellemek için önemli bir yiyecek olarak öne çıkıyor. Bu lezzetli meyve, çocuklara muz püresi şeklinde de verilebiliyor.

Kahve ishale iyi gelir mi?

İnsanlar arasında kahvenin ishale iyi gelebileceğine dair bir inanış bulunuyor. Ancak kafein ve alkollü içecekler, bu rahatsızlık durumunda uzak durulması gereken yiyeceklerden oluyor. Uzmanlar da kahvenin bir şehir efsanesi olduğunu belirtiyor. Uzmanlar; kahve ve çayın vücutta sıvı kaybına yol açtığını dile getiriyor. Çay ve kahvenin ishali iyileştirdiğine dair bilimsel bir kanıtın da olmadığını aktarıyorlar. Bu dönemde içilebilecek en değerli ve önemli içeceğin su olduğu belirtiliyor ve sık sık su tüketilmesi öneriliyor.

Kola ishale iyi gelir mi?

Tıpkı kahve gibi kola da insanlar arasında ishale iyi geldiğine inanılan içecekler arasında yer alıyor. Buna karşılık uzmanlar, bu düşüncenin yanlış olduğunu belirtiyor. Bu tarz içeceklerin su kaybını artırdığını dile getiren uzmanlar yeterli miktarda su tüketimini tavsiye ediyor. Asitli içeceklerle birlikte yağlı besinler de uzak durulması gereken gıdalar arasında. Dolayısıyla bu süreçte beslenmeye her zamankinden daha fazla dikkat etmek, bolca su tüketmek ve ek belirtilerle birlikte beklenmeyen veya uzun süreli bir durum yaşandığında vakit kaybetmeden doktora başvurmak önem taşıyor.

İshalden sonra kabız olmak normal mi?

İshal şikayetinin ardından bazı kişiler kabızlık yaşamaktan da şikayet edebiliyor. Bu gibi durumların nedenleri de sık sık araştırılıyor. Bu noktada huzursuz bağırsak sendromu da araştırılan konulardan bir tanesi. Toplumda %15 oranında görülebilen bu rahatsızlığın belirtilerinde ağrı, kramp, gaz, şişkinlik, ishal ya da kabızlık olabiliyor. Bazı durumlarda kabızlık ve ishal bir arada gelişebiliyor. Özellikle kimi hastalarda birbirini takip eden kabızlık ve ishal nöbetleri görülebiliyor. Bu nedenle böyle bir durum yaşandığında hastalığın teşhisi ve tedavisi için bir hekime görünmek gerekiyor.