Baal Shamin Tapınağı Ağustos 2015’de havaya uçuruldu.
IŞİD, Ağustos 2015’de Bel Tapınağı’nı ve Ekim’de de Arch of Triumph’ı yok etti.
The Great Colonnade ve Roma tiyatrosu işgalden kurtuldu.
Bir süre IŞİD'in denetiminde olan antik kent Palmira, aylarca süren işgalin altından çıkarak özgürlüğüne kavuştu. Ama ne yazık ki tarihi şehir kelimenin tam anlamıyla viran olmuş durumda... Kentte var olan birçok tarihi eser ise yok olmanın eşiğinde, işte o eserlerin IŞİD'den öncesi ve sonrası:
Bel Tapınağı
Lübnan’daki Baalbek’in yanısıra, Palmira’nın en önemli bölgesi ve Ortadoğu’nun en göze çarpan tarihi tapınağından geriye kalan tek şey; taş bir kemer. IŞİD, Ağustos 2015’de, Palmiralılar'ın yüce tanrısı Bel, Güneş tanrısı Yarhibol ve Ay tanrısı Aglibol’a ithaf edilmiş iki kutsal yeri harap ederek tapınak binasını havaya uçurdu. Peki dünyanın en karışık bölgesi olan ortadoğu neden bu kadar önemli?
Arch of Triumph
Harabelerin bir simgesi olan üçlü kemer, şehrin ana yolu olan Great Colonnade’in iki bölümünü birbirine bağlıyordu. IŞİD, Ekim 2015’te merkezdeki taç kısmını havaya uçurduğu için sadece iki tarafında kolonlar kaldı. Unesco, Roma Hükümdarı Septimius Severus’a bir övgü olarak inşa edilen bu gösterişli kemeri “Palmira’ya ait mükemmel bir sanat örneği” olarak kabul etmişti.
Baal Shamin Tapınağı
M.Ö. 17’de inşa edilen ve bölgede en iyi şekilde korunmuş olan yapılardan biri olan Ana Tapınak Binası, IŞİD’in ağustos 2015’de havaya uçurmasıyla yok oldu. Fenikeli fırtına ve gök tanrısına ithaf edilmiş olan tapınağın kolonlarında, Yunan ve Palmira yazıtları bulunuyordu.
The citadel
IŞİD militanları, tepedeki kalenin girişine ulaşan merdivenleri havaya uçurdular. Daha önceki işgalde, 13. yy.’dan kalma hisar da zarar görmüştü. Ama sonuç olarak ana yapı sağlam kalabildi.
The Lion of al-Lat
Mayıs 2015’de IŞİD gelmeden önce, Palmira Müzesi'nde bazı sanat eserlerini tahliye eden müze yetkilileri, İslam öncesi Arap tanrıçasına ithaf edilen 15 tonluk ve 2.000 yaşındaki bu heykeli çok ağır olduğu için taşıyamadılar. Militanlar heykeli devirdikleri zaman burun kısmı kırıldı ama tamamen tahrip olmaktan kurtuldu. Müzede bırakılan diğer eserler de ne yazık ki saldırıya uğradı.
Roma tiyatrosu
Palmira’nın tekrar ele geçirilmesinden sonra 2. yy’a ait olan bu tiyatro, büyük ölçüde zarar görmemiş şekilde bulundu. IŞİD, Temmuz 2015’te, çocuk militanların bu tarihi bölgede 25 adama ateş ederek öldürdüklerini açık şekilde gösteren bir video yayınlamıştı.
Great Colonnade
Çatışmalar sırasında Palmira ana yolunun sadece ufak tefek tahribatlar aldığı söyleniyordu. Şehrin batı kapısını Bel Tapınağı'na bağlayan ve kolonlardan oluşan 1 km’lik bulvarın mevcut bölümleri el değmemiş olarak kaldı.
Suriye Eski Eserler Müdürü Maamoun Abdelkarim, IŞİD tarafından tahrip edilen ünlü eserleri, enkazlarından tekrar inşa edileceklerine söz verdi. Abdelkarim, "Tamamen bir restorasyon yapılması beş yıl kadar sürebilir" dedi. Ancak diğer uzmanların bu süreyle ilgili şüpheleri var. Ayrıca savaş hala sürerken bunları tekrar inşa etme fikrini sorguluyorlar.
