İsmail dedenin 15 yıllık "yaşam nöbeti"

SÜLEYMAN ELÇİN - Mersin'de yaşayan emekli öğretmen 74 yaşındaki İsmail Tunalı, 15 yıldır her yaz geldiği Antalya'da, nesli tükenme tehlikesi altındaki caretta carettaları zorlu yaşam koşullarında yalnız bırakmıyor.

İki çocuğu ve 4 torunu olan emekli öğretmen Tunalı, 1969'da Antalya'nın Kemer ilçesindeki Erentepe köy okulunda öğretmenlik yaptı.

Aynı köyde yaşayan Döndü Tunalı ile evlenen Tunalı, o yıllarda yüzmek için sık sık gittiği Çıralı sahilinde caretta carettaların varlığını fark etti. Özellikle yaz aylarında fırsat buldukça sabahları caretta caretta yavrularını takip eden, yuvalarını tespit ederek onların sahile ulaşmasına yardımcı olan Tunalı, 20 yıl önce emekli olduktan sonra memleketi Mersin'e döndü.

Hiç unutamadığı deniz kaplumbağaların için "Ben olmazsam onlar öksüz kalır" diyen Tunalı, caretta carettaları zorlu yaşam yolculuklarında yalnız bırakmamak için 15 yıldır eşiyle mayısta Antalya'ya geliyor.

Çıralı'daki caretta caretta varlığını korumak için kurulan Ulupınar Çevre Koruma Geliştirme ve İşletme Kooperatifinde gönüllü çalışan, eşiyle sahile yakın bir bungalov tarzı evde kalan Tunalı, mayıstan temmuza kadar her gece 3,5 kilometre uzunluğundaki sahili defalarca turluyor, tespit ettiği deniz kaplumbağası yuvalarını korumaya alıyor. Tunalı, beş aylık "yaşam nöbetinde" carettaların üreme alanına çadır kuran, ateş yakanları da uyarıyor.

- "15 yıldır bir an bile yalnız bırakmadım"

Temmuzdan eylül sonuna kadar her sabah saat 05.00'te uyanan Tunalı, caretta caretta yavrularının denizle buluşmasını sağlıyor. Her yıl ortalama 5 binin üzerinde yavrunun denizle buluşmasına şahit olan Tunalı, Çıralı turizm bölgesinde "carettaların dedesi" olarak biliniyor.

Tunalı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, öğretmenlik yaptığı yıllarda denize girdiğinde gördüğü deniz kaplumbağalarını araştırdığını, nesillerinin tükenme tehdidi altında olduğunu öğrenince üzüldüğünü söyledi.

Carettalar caretta için harekete geçtiğini anlatan Tunalı, öğretmenlik yıllarında ilgilendiği hayvanların neslini sürdürmesi için 15 yıldır kooperatif sayesinde daha düzenli, daha bilinçli şekilde çaba gösterdiğini dile getirdi.

- "Carettalar denizle buluştuğu an oh diyorum"

Caretta carettaları zorlu yolculuklarında yalnız bırakmamaya çalıştığını aktaran Tunalı, şöyle konuştu:

"Bütün yuvaların yerini tespit edip kayıt altına aldık. Kayıt altındaki yuvaları zamanı gelince açıyoruz. Yuvada sıkışan, çıkamayan caretta yavrularını denizle buluşturuyoruz. Yuvadaki yumurta sayısını ve yumurtalardan kaç tanesinde yavru çıktığını tespit edip yetkililere iletiyoruz. Bazen yaşanan sıkıntıları tespit edip carettalar için daha iyi bir yaşam alanı oluşturmak için çaba gösteriyoruz. Yavrular denize ulaşamadan öldüğünü görünce çok üzülüyoruz. Onların nesli tükenmemeli. Her yaz onlar için geliyorum. Eşim bu kadar yorulduğum için üzülüyor. Bana 'Carettaların dedesi' diyorlar. Bu beni mutlu ediyor, hoşuma gidiyor. Ömrüm yettiği kadar carettalar için çabalamaya devam edeceğim."

Spor yapmayı, yürümeyi ve doğayı çok sevdiğini vurgulayan Tunalı, "Her gün carettalar için saatlerce yürüyorum. 'Zor olmuyor mu?' diye soruyorlar. Ben mutluyum. Nesli tükenmekte olan bir neslinin devam etmesi için çaba göstermek çok güzel bir duygu. Para için değil, onları sevdiğim için bunu yapıyorum. Carettalar denizle buluştuğu an 'oh' diyorum. Bizi izleyen vatandaşlar, turistler de o sırada alkışlıyor." ifadelerini kullandı.

Hanife Tunalı da eşinin sabah, akşam caretta carettaların peşinde olduğunu belirterek, "Yaşlandın artık, gençlere bırak diyorum. Ama çok hevesli. Bıraksın, dinlensin istiyorum, Beraber gezelim diyorum. O da bırakmıyor. Carettaları çok seviyor." dedi.