Isparta Lavanta Üretiminde Gözünü Zirveye Dikti

Mehmet ERÇAKIR / ISPARTA, Türkiye'nin gül vadisi Isparta'da 2000'li yıllardan itibaren üretimi yaygınlaşan lavantanın ekonomiye kazandırılması için çalışmalar yapılıyor. Tamamı özel sektör olmak üzere kentte 1750 dekar alanda lavanta üretimi yapılıyor. Fransa ve Bulgaristan kozmetik sanayinin hammaddesi olan lavanta üretiminde zirvede bulunurken, Isparta bu alanda söz sahibi olmak için mücadele ediyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından da sağlanan desteklerle son yıllarda lavanta üretiminin artırıldığı kentte, geçen yıl 240 ton lavantadan 5 ton lavanta yağı üretildi.
'HASAT 1 AY SÜRÜYOR'
Isparta'da gül hasadı haziran ortasında sona eriyor. Lavantalar ise haziranda tomurcuklanıp temmuz başında çiçeklenmeye başlıyor. Temmuz ortasından ağustos ortasına kadar biçiliyor. İlk hasat kuru çiçekte kullanılırken, yağ üretimi için geç biçim yapılıyor. Lavantada güldeki gibi koku kaybetme endişesi, erken saatte hasat zorunluluğu yok. Yağı çıkarılacaksa lavanta biçimden sonra hemen damıtıma gönderiliyor. Kuru çiçek yapılacaksa demetlenip asarak ya da temiz zemine serilerek kurutuluyor. 1 haftada işlem tamamlanıyor. Güneşte kalanlar koku ve rengini kaybedince pazar değeri düşüyor. Bu nedenle lavanta yarı gölgede kurutuluyor. Sonra demetler dövülüyor, elekten geçiriliyor, kuru çiçek elde ediliyor. Yüksek kalitenin işareti ise kendine has mavi renk ve keskin koku. 5 kilogram taze saplı lavanta demetinden 1 kilogram kadar kuru lavanta çiçeği üretilebiliyor.
'LAVANTA ÖNEMLİ NOKTADA'
Gül gibi lavantanın da dev bir sektör olması için ciddi çalışmalar yaptıklarını söyleyen Keçiborlu Kaymakamı Osman Dölek, bu sektörün büyük bir istihdam sağlayacağının altını çizdi. Parfümünden balına, sabunundan kolonyasına kadar her türlü ürünün üretilip, piyasaya sürülebileceğini vurgulayan Osman Dölek, ekonomik bir girdi olarak lavantanın önemli bir noktada olduğunu söyledi.
'LAVANTA HER DERDE DEVA'
'Mor inci' olarak da adlandırılan lavantanın sadece kozmetik ve parfümeri sanayinde hammadde olmadığını vurgulayan Orman Bölge Müdürü Mustafa Değirmenci de lavantanın saç dökülmesinden uykusuzluğa kadar birçok rahatsızlığa deva olduğunu açıkladı. Lavantanın dikiminin basit olduğunu ve bir kez ekildiğinde 50- 60 yıl ürün alınabildiğini kaydeden Değirmenci şu bilgileri verdi:
"İlk ekimden 3- 4 yıl sonra üretim başlamakla birlikte, hasat mevsimi de temmuz sonunda yapılıyor. Lavanta susuz yetişen bir bitki olup, her yerde yetişebilir. Koyun ve keçi lavantayı yemez. Ayrıca gübre ve ilaç da kullanılmamakta, sadece ara sürüm yapılmaktadır. Lavantanın uçucu yağı en fazla kozmetik ve parfümeride kullanılmaktadır. Bunun yanında güzel kokusu, ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle de sabun ve dezenfektan olarak da kullanılmaktadır. İdrar artırıcı ve romatizmal ağrıları dindirici etkisinin bulunması nedeniyle ilaç sanayiinde ve ağrı aromaterapide de kullanılmaktadır. Lavanta çiçekleri sedatif etkisinden dolayı çay şeklinde de tüketilmektedir."
DEVLET ÜRETİMİ TEŞVİK EDİYOR
Son 5 yılda üretimine hız verdikleri lavantanın daha çok Isparta'nın Keçiborlu, Eğirdir ve Gelendost ilçeleriyle müdürlük sınırlarında bulunan Afyonkarahisar'ın Dinar, Dazkırı ve Başmakçı ilçelerinde yetiştirildiğini aktaran Değirmenci, bu alanın genişletilip, kıraç ve boş arazilerin değerlendirilmesi amacıyla ORKÖY Şube Müdürlüğü'nce yeni bir proje başlattıklarını anlattı. Değirmenci şöyle dedi:
"Bu kapsamda Keçiborlu İlçesi'nin Çukurören ve Kuyucak köylerinden 4'er kişiden toplamda 8 kişi, ayrıca Burdur'un Çeltikçi İlçesi Kuzköy Köyü'nden 3 kişiyle Afyon ili Dazkırı İlçesi Darıcılar Köyü'nden 4 kişi desteklenecektir. Yapılacak desteklemede 5 dekar arazide kullanılmak şartıyla kişi başına 16 bin lira kredi verilecek. Bunun 3 bin 200 lirası hibe olarak kullandırılacak. 2 yıl ödemesiz olup 3'üncü yıldan itibaren 3 taksitte ödenecek" dedi.