Leylek sürülerinin, Avrupa ülkelerinden Güney Afrika'ya İstanbul üzerinden göç yolculuğu başladı. Avrupa ile Güney Afrika arasındaki binlerce kilometrelik mesafeyi yazları kuzeye, kışları da güneye göç ederek kat eden leylek sürüleri İstanbul semalarında son günlerde eksik olmuyor. Leylek sürülerinin göçleri, kuzeye doğru Mart, Nisan ve güneye doğru Eylül, Ekim aylarında görülüyor. Leylek sürülerinin güneye göç etmesinin Eylül ayına girildiği bu dönemde artması nedeniyle İstanbul hava sahasında da alarm verildi. Hava trafik kontrolörleri ile pilotlar arasında son dönemlerde leylek sürüleriyle ilgili konuşmalar eksik olmuyor. Olası bir çarpma tehlikesine karşı hava trafik kontrolörleri, uçuş rotalarını leylek göçüne göre düzenliyor.
GEÇEN YIL BİR MİLYON LEYLEK GEÇİŞİ YAŞANDI
Pilotlar ise, leylek sürüleriyle ilgili kontrolörleri bilgilendirerek diğer uçakların dikkatli olması gerektiği anonsunu yapıyor. Göç eden leylek sürülerin rüzgardan dolayı zaman zaman ani yön değişiklikleri yapması da uçaklar için tehlikeyi artırdığı belirtilirken İstanbul'da, geçen yıl bir günde 237 bin, toplamda 1 milyona yakın leylek geçişi yaşanmıştı. Leylek sürüleri ani yön değişiklikleri yaparak da uçaklar için tehlike yaratıyor. Olası çarpmada ise uçağın genellikle motor, radom adı verilen radar anten kapağı hasar görüyor.
6 KİLOGRAMLIK KUŞ 550 KİLOGRAMLIK KUVVETE EŞ DEĞER
Uzmanlar, yaklaşık 6 kilogramlık bir kuşun saatte 300 kilometre ile giden uçağa çarpma etkisinin 550 kilogramlık kuvvete eşdeğer olduğuna dikkat çekiyor. Leylek sürüleri birçok uçağa çarparak hasar verdi. Bu çarpma olaylarından en dikkat çekeni ise 2015 yılında Singapur Havayolları'nın İstanbul-Singapur seferini yapan Boeing 777 tipi yolcu uçağında yaşandı. Uçak, Atatürk Havalimanı'ndan kalktıktan kısa bir süre sonra leylek sürüsünün içine girmişti. Burun kısmındaki radom adı verilen radar anten kapağında ve motorunda hasar oluşan uçak burun kısmına ok gibi saplanan leylek ölüsüyle Atatürk Havalimanı'na dönmüştü.
GÖÇ SÜRESİ 3 İLA 10 HAFTA SÜRÜYOR
Göç yolu üzerinde bulunan İstanbul'da sonbahar döneminde 1 milyon, ilkbaharda ise yaklaşık 500-600 bin leylek kullanıyor.Leyleklerin değişen etkenlerle göç süresi 3 ile 10 hafta sürebiliyor. Günde 7-10 saat uçabilen leylekler, saatte 50 km hız yapabiliyor ve 200-300 km yol gidebiliyor. Günde 600 km yaptıkları da görülüyor. İlkbaharda ise üreme alanlarına dönmek için, Afrika'dan yola çıkan sürülerin yuvaya dönüş yolculuğu, ortalama 49, bazen 70 günde tamamlanıyor.
1 MİLYON TL'LİK YATIRIM
Göç yolculuğunda İstanbul'da elektrik tellerine konan kuşların çarpılmaması için Boğaziçi Elektrik Dağıtım Şirketi (BEDAŞ) ise özel bir izolasyon çalışması ile kuşları yaşatmak adına 1 milyon TL’lik yatırım yaptı.BEDAŞ, 3 bin 500 direk ve 260 trafonun bakım ve izolasyon çalışmalarını tamamladı. İzolasyon çalışmaları hakkında bilgi veren Silivri İşletme Müdürü Murat Koşar, "Hatlarımızda 34 bin 500 volt gerilim seviyesi var. Bu gerilim seviyesi kuşlar için oldukça tehlikeli bir gerilim seviyesi” dedi ve ekledi:
“ Biz bu hatları kuşların çarpılmasını önleyecek şekilde yalıtkan malzemeyle kaplayarak koruma işlemi gerçekleştiriyoruz. Yaptığımız bu işlem neticesinde hayvanlar üstüne konsa dahi herhangi bir çarpılma vakası yaşanmıyor. Özellikle leylek gibi büyük kanat genişliği ve boyu olan hayvanlar toprakla iletken arasında kısa devreye sebep oluyor. Bu gerilim seviyesine maruz kalınca hayatını kaybediyorlar. Biz de bunu önlemek amacıyla izolatörleri güvenli hale getirdik. Bu sayede leyleklerin hayatını kurtardık."
Kaynak: DHA
