İstanbul ne zaman, kim tarafından, kaç yılında fethedildi? İstanbul hangi ülkeden alındı?

Bugün İstanbul'un fethinin 568'incı yıldönümü gerçekleşiyor. İstanbul'un fethinin ne zaman ve kim tarafından yapıldığı vatandaşlar tarafından araştırılıyor. Türk Ordusu'nun İstanbul surlarını yarmasıyla başarıya ulaşan fetih, tarihin akışını değiştirmişti. Peki İstanbul ne zaman, kim tarafından fethedildi?

İSTANBUL NE ZAMAN FETHEDİLDİ? İSTANBUL KİM TARAFINDAN VE KAÇ YILINDA FETHEDİLDİ?

1451 senesinde ikinci defa babası Sultan II. Murad'ın ardından tahta çıkan Fatih Sultan Mehmed, bu önemli kuşatmanın hazırlıklarına 1451 yılı sonlarında başladı. Boğaz’ın Anadolu yakasında büyük dedesi Bayezid’in yaptırmış olduğu Anadolu Hisarı'nın karşısına o dönemde Boğazkesen ismi verilen Rumeli Hisarı’nın inşa emrini verdi. İmparator Konstantin Mehmed’e hisarın yapımı için kendisinden izin alması gerektiğini bildirmek için elçiler gönderdi fakat Mehmed bu elçileri kabul etmedi. İmparator en son 1452’nin Haziran ayında barış görüşmeleri için bir defa daha elçilerini gönderdi fakat Mehmed elçileri tekrardan reddetti. Bunun anlamı savaştı. Hisar 1452’nin Ağustos ayında tamamlandı. Böylece boğazın kontrolü Osmanlıların eline geçmiş oldu. Boğazdan geçecek gemiler artık geçiş parası ödemek zorundaydı. Aksi halde tüm gemiler top atışıyla batırılacaktı. 1452 sonlarında ödeme yapmayı reddeden bir Venedik gemisi batırılmış, kaptanı ve tayfası ise tutuklanmıştı. Söz konusu toplar Erdelli Urban isminde bir top dökümcüsü tarafından yapılmıştı. Mehmed kendisinden Konstantinopolis’in surlarını yıkabilecek güçte bir top yapıp yapamayacağını sorunca Urban da "Ne Konstantinopolis, ne de Babil’in surlarının karşı koyabileceği bir top yapabileceğini" anlatmıştı.

Ayrıca bu gelişmeler karşısında İmparator Konstantinos Papa ve İtalyan şehirlerinden umutsuz şekilde yardım talebinde bulundu fakat bunlar sonuçsuz kaldı. Sadece Cenova 1452’nin Kasım ayında yardım göndermeye karar verdi ve Giovanni Giustiniani komutasında 700 asker taşıyan Ceneviz kadırgaları 26 Ocak 1453’te Konstantinopolis’e vardı. İmparator Konstantinos, Giovanni Giustiniani’yi kara kuvvetlerinin başkumandanı yaptı. Kostantinopolis’teki asker sayısı 8.000 civarındaydı, limanda ise 26 adet savaş gemisi bulunuyordu. Daha önce 700 İtalyanı taşıyan yedi Girit ve Venedik gemisi Şubat ayında şehirden kaçmıştı. Osmanlı ordusundaki asker sayısı ise en az 50.000 civarında idi. Ayrıca Mehmed sadece karadan kuşatmanın yeterli olmayacağını düşünerek bir donanma hazırlatmıştı. Bu donanma bahar aylarında boğazın Marmara girişine vardı. Osmanlı ordusu 23 Mart tarihinde Edirne’den hareket etti ve 2 Nisan’da Konstantinopolis’e vardı. Yine aynı gün Haliç’in girişi zincirle kapatıldı. Karargâhını Romanus kapısının karşısına Maltepe’ye kuran Mehmed son kez teslim çağrısında bulundu fakat imparator reddetti.

6 Nisan sabahında ilk saldırı başladı. Kuşatma, aralıklı çatışmalarla 53 gün devam etti. İmparator Konstantinos, Giustinani ile birlikte Romanus kapısını savunuyordu. Şehzade Orhan da Marmara kıyısındaki kıtalardan birini yönetiyordu. 20 Nisan gününde Papa’nın gönderdiği üç Ceneviz gemisi ve Sicilya’dan gelen bir Rum yük gemisi şehrin açıklarında gözüktü. Marmara denizinde yapılan savaşın sonunda akşam saatlerinde dört gemi Haliç’e girmeyi başardı. Donanmasını bir şekilde Haliç’e indirmesi gerektiğini anlayan Mehmed sonunda gemilerini karadan geçirmeye karar verdi. Bugünkü Dolmabahçe’den Kasımpaşa’ya uzanan güzergaha kalaslar döşendi ve 70 kadar gemi silindirler üzerinde 22 Nisan sabahında Haliç’e indirildi. Böylece Haliç’in kontrolü Osmanlıların eline geççmiş oldu. Diğer yandan kuşatmanın yedinci haftasında Osmanlılar hala net bir sonuç alamamıştı. Halil Paşa son bir defa Mehmed’i teslim çağrısı yapmaya ikna etti fakat imparator teklifi yine reddetti. Bunun üzerine Mehmed 24 Mayıs tarihinde ayın 29’unda karadan ve denizden büyük bir saldırı yapacağını açıkladı.

Yapılacak son saldırı hazırlıklarını Zağanos Paşa düzenledi. Osmanlı ordusu 29 Mayıs gününün ilk saatlerinde taarruza başladı. Osmanlılar son taarruzu üç dalga halinde gerçekleştirdiler. İlk iki saat boyunca başıbozuklar surlara saldırdılar, sonrasında Anadolu birlikleri onların yerini aldı. Son olarak öldürücü darbeyi vurmak üzere yeniçeriler devreye girdi. Bu esnada yaralanan Giustiniani'nin savaş alanından ayrılması şehri savunanların arasında büyük moral bozukluğuna sebep oldu. Nihayet sabah saatlerinde Osmanlı askerleri "Kerkoporta" isimli kapıdan içeri girmeyi başardılar ve kapının üstündeki burca Osmanlı sancağını diktiler. Fatih Sultan Mehmed fethin ilk gününde öğleden sonra şehre girdi. Ayasofya’ya gitti ve namaz kıldı. "Min-baʿd (bundan sonra) tahtım İstanbul'dur" şeklinde buyurdu.

İSTANBUL HANGİ ÜLKEDEN ALINDI?

Yani İstanbul, 29 Mayıs 1453'te tamamlanan kuşatma ile beraber 568 yıl önce bugün Osmanlı Devleti padişahı Fatih Sultan Mehmed tarafından feth edilmiştir. 6 Nisan'dan 29 Mayıs 1453'e kadar devam eden bu kuşatma sonucunda Osmanlı ordusu o zamanki ismi Konstantinopolis olan İstanbul'u fethetmiş ve Bizans imparatorluğu resmen sona ermiştir.