İstanbul'daki Nükleer Müzakereler Sona Erdi

İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili, "Nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve silahsızlanma konusunda olumlu yaklaşımlar paylaştık. İran İslam Cumhuriyeti'nin nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanması ve düşük zenginleştirilmiş uranyumun kullanılması, yerel olarak İran'ın herkes için barışçıl enerji konusundaki görüşünü teyit etmektedir" dedi.

İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili, Avrupa Birliği Dış Politika Temsilcisi Catherine Ashton'dan sonra İstanbul Kongre Merkezi'nde basın toplantısı düzenledi. Celili, müzakerelerle ilgili bir ilerleme sağladıklarını belirterek, "Bu demek değil ki görüş ayrılıklarımız kalmadı. Ama bizim üzerinde mutabık kaldığımız noktalar bellidir. Birçok konuda, işbirliğiyle ilgili olarak ve bundan sonraki müzakerelerle ilgili olarak üzerinde mutabık kalındı ve üzerinde

çalışılması öngörüldü" ifadelerini kullandı.

Celili, İran'ın nükleer konularında çok değerli yetenekleri olduğunu söyleyerek, "Kitle imha silahlarının engellenmesine yönelik anlaşmalar gibi metinlerin dikkate alınması söz konusudur. Burada tabii ki hareket tarzımızı İran İslam Cumhuriyeti'nin dini liderinin vereceği fetva önemlidir. Aslında uluslararası silahsızlanma ve nükleer silahların, bombaların yayılmasının önlenmesi konusunda bir işbirliği olmalıdır. Tabii bu nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve silahsızlanma konusunda olumlu yaklaşımlar paylaştık. İran İslam Cumhuriyeti'nin nükleer enerjiyi barışıl amaçlarla kullanası ve düşük zenginleştirilmiş uranyumun kullanılması yerel olarak bu İran'ın herkes için barışçıl nükleer enerji yolundaki görüşünü teyit etmektedir. Bu tabii İran'ın şehit edilen nükleer bilim adamlarının da anısına olacaktır" diye konuştu.

Nükleer işbirliğine dikkat çeken Celili, "Her türlü nükleer işbirliği nükleer silahların önlenmesi anlaşması kapsamında yürütülmeli. Bu kapsamda her iki taraf, Dr. Baghli ve Başan Şimit'i görevlendirdi. Bu yardımcılarımız, 23 Mayıstaki toplantıya kadar bazı çalışmalar ve öneriler hazırlayacak. Böylece ileriye dönük bir işbirliği için bir temel teşkil etmek söz konusu olacak. Ve bu taslak önerilerin benimsenmesi halinde bundan sonra da karşılıklı işbirliğine dayalı bir süreç oluşturulabilecek" dedi.

Basın toplantısına, arkasında nükleer araştırmaları yaparken ölen araştırmacıların fotoğrafları alarak yapan Celili, "Bu insanlar, bizim insanlarımız. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kara listelerinde yer alan kişilerce hedef alınıyor. İnsan haklarından her yerde söz edenler, 'kimse için nükleer bomba olmasın, herkes için barışçıl açıdan kullanılsın' diyenler, yaptıkları bu eylemler hakkında açıklama yapmalılar" diye konuştu.

Ashton'ın görüşmelerin devamının olumlu olacağını söylediğinin hatırlatılması üzerine Celili, 'Biz baştan beri İran İslam Cumhuriyeti'nin aradığı hakların, başka devletlerin aradığı haklarla aynı olduğunu söyledik. Bugünkü görüşmelerdeki atmosfer bu kapsamdaydı. Daha önce de dile getirdiğimiz gibi, bizim halkımızın istediği şey, nükleer silahların engellenmesi anlaşmasında yer alan haklar. Biz de bu çerçevede ve yükümlülüklerimiz gibi haklarımızı da kullanmamız gerekiyor. Ve işbirliğimiz içerisinde bu noktayı ele alırsak, ileriye doğru gitmemiz önemli olabilir. İşbirliği süreci içerisinde İran halkının güveni kazanılmalı ve işbirliğine yönelik görüşmeler süre içinde göz önüne alınan konulardan birisidir" dedi.

14 ay öncesine göre neyin değiştiğinin sorulması üzerine Celili, 'Bugün P5+1'deki yaklaşıma baktığımızda olumlu bir yaklaşım gördük ve biz ileriye doğru atılmış bir adım olarak görüyoruz bunu. İran halkı için baskı ya da tehdit dili işlemiyor" diye konuştu.

Nükleer konuda işbirliği açısından üç unsurun olduğunu belirten Celili, "İlki silahsızlanma. Nükleer silahlar, uluslararası barış açısından faydalı değil. Dini liderin nükleer bombaya karşı vermiş olduğu fetva ve silahsızlanma ile ilgili açıklamalar çok önemli. Çünkü bu görüşler, bu yaklaşım, uluslararası toplum içerisinde başkalarının da silahsızlanmaya yönelmemesi için önemli. İkinci unsur, nükleer silahların engellenmesi. Bu da çok önemli. Üçüncü unsur, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılması" ifadelerini kullandı.

ABD heyeti ile ikili müzakere olacağı söylentisinin sorulması üzerine Celili, "Rus meslektaşlarımızla ikili müzakereler düzenliyoruz. Başka hiçbir ülke ile ikili müzakere yok" dedi.