İstanbul'un trafik çilesi biter mi

Serap Karakış

03.03.2014 09:03

Listeye Ekle

İstanbul trafiği, dozu günbegün artan işkence gibi. Peki, ne olacak bu trafiğin hali?

İstanbul trafiği, dozu günbegün artan işkence gibi. Peki, ne olacak bu trafiğin hali? İTÜ Karayolu ve Trafik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Murat Ergün, karamsar. “İstanbul için umut yok” diyor. Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Emniyeti Trafik Şubesi ise olanca gücüyle trafiği açmaya çalışıyor.

Gülden AYDIN / Fotoğraflar: Levent KULU

İTÜ Karayolu ve Trafik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Murat Ergün, İstanbul trafiğinin geleceği için çok karamsar. “Kırmızı alarm. Kısa vadede hiç umut ve çözüm yolu yok. Uzun vadede de ancak metroyla olur.”

PARÇA PARÇA ÇÖZÜLMEZ

İmarı kontrol edemeyince trafiği nasıl kontrol edersiniz? İstanbul nüfusu 15 milyona dayandı. 1997’de İstanbul’un ana planını yaptığımızda, bu nüfusu 2020 için öngörmüştük. 2023’de 25 milyon tahmin ediliyor. 10 yıl sonra ne olacak, önümü göremiyorsam, trafik şöyle çözülür, demem yalandır.’59 günde yaptık’ dedikleri kavşakların hiçbiri çözüm olmadı.

SIRA 4’ÜNCÜ KÖPRÜDE

4’üncü köprü var sırada. 2’inci ile 3’üncü köprünün arasına yapacaklar. Şu anki çalışmalarında 4’üncüye gittiklerini görüyoruz çünkü güzergâhları var. 3’üncü köprü ve havaalanıyla İstanbul’un ormanları, su kaynakları gidecek. Su kaynağının yanına havaalanı yapılıyor. Vatandaş, musluktan akan suyun litresine 15 lira verecek.

İSTANBUL İÇİN UMUT YOK

Araç sahipliği Avrupa’da 1000 kişide 500, İstanbul’da 150. Bunun iki katına çıktığını düşünelim, iki katı trafik, 10 milyon ekstra nüfus. 1997’de yapılan İstanbul ana planına göre 2017’de 600 kilometrelik raylı sistem yapılması gerekiyor. Şu an 70 kilometrede. Bugün raylı sistemin kilometresi, 100 milyon dolar. 20 yıl gecikmeli gidiyoruz. Maliyet 1 liraydı, 10 lira oldu. 2034’teki nüfusa 1000 kilometre raylı sistem gerekecek. İstanbul için umut yok. Nüfus büyüme hızı yıllık yüzde 2.2. Türkiye ortalamasının üstünde. Yılda 350-400 bin kişi geliyor. Bu da her yıl bir Eskişehir eder.

MARMARAY ÇÖZMÜYOR

Marmaray trafiğe çözüm getirmedi. Kadıköy-Kartal metro hatlarının günde 500 bin kişi taşıması lazımken 150 bin kişi taşıyor. Metroda fazla aktarma olmaması lazım. Aktarma istasyonları, siyasi rant için 400-500 metre ötelendi, etrafına imar verildi. Vatandaş 500 metre yerüstünde, 40 metre yeraltında yürümek istemiyor. Aktarmalı, pahalı, bagajıyla gidemiyor. Kapının önünde bekleyen minibüse binip gidiyor.

OLMAYAN BÜTÇE

İstanbul’da raylı sistem için yılda 15 milyar dolar yatırım yapılması lazım. Oysa Türkiye’nin demiryolu-karayolu bütçesi 10 milyar dolar. Diyelim ki İstanbul’a 15 milyarlık yatırım yapıldı, 10 yılda biter. Karayoluna yapılan yatırım demir yoluna yapılırsa, İstanbul’un kurtulma umudu var.

KIRMIZI ALARM

İstanbul için kırmızı alarmdayız. Uzun vadede metrodan başka çözüm yok. Kısa vadede ise hiçbir çözüm şansı yok. İdarecilerin kafasında da çözüm değil, ‘İmar izni nasıl veririm, şehrin ana arterine nasıl AVM yaptırırım’ var. Biz, ulaşım planlarını imara göre yapıyoruz, imar da devamlı değiştiriliyor.

DEPREME TOKİ ETKİSİ

İstanbul depreminde minimum 100 bin kişi, 200-300 bin kişi de yardım gitmediği için ölecek. Çünkü her yer bina, trafik akmayacak. Depremde insanların toplanmaları için ayrılan alanları bile TOKİ’ye verdiler.

ÇEVRECİ HAMLE

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği bilgiye göre on yılda 32 milyar liralık ulaşım yatırımıyla İstanbul trafiğinin birçok sorunu çözüldü. Mesela trafikte kalınan ortalama süre 53 dakikadan 49 dakikaya indi. Toplu ulaşımın yaygınlaştırılması için yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler hayata geçirildi. Metrobüslerle hem trafikte kalınan süre azaldı hem de çevreci hamleler yapıldı. Günde 80 bin taşıtlık emisyon azaltıldı.

OTOMOBİL YERİNE METRO

Şehir demir ağlarla örüldü. 45 kilometrelik raylı sistem, 10 yılda 141 kilometreye çıktı. 2017’de 420 kilometreyi bulacak bu sistemle her mahalleye raylı sistem hattı uğrayacak. 2019 sonrası 776 kilometrelik metro ağıyla özel araca ihtiyaç kalmayacak.

MARMARAY AVANTAJI

Üsküdar Marmaray projesine Haliç Metro geçişinin entegre olmasıyla ulaşımda çok büyük bir yol kat edildi. Haliç Metro Geçişini 4 günde 50 bin kişi kullandı. Hacıosman Kartal’a bağlandı. Kartal–Taksim arası 52 dakikaya indi. Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy-Tuzla-Sabiha Gökçen Havalimanı metro inşaatı sürüyor.

HAVARAY GELİYOR

Cumhuriyet tarihinde görülmemiş bir rekorla son 10 yılda 286 yol ve kavşak hizmete girdi. Üç tünelden günde ortalama 101 bin araç geçiyor. Temeli yeni atılan Mecidiyeköy-Mahmutbey metrosu, ihale sürecindeki Mecidiyeköy-Kabataş raylı sistem hattı ve geçtiğimiz günlerde İBB Meclisinden geçen metro, teleferik, havaray ve otopark projeleri ile trafik sorunu asgari düzeye inecek.

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ TRAFİK ŞUBESİ

Emniyet Müdür Yardımcısı Bülent Köksal, Trafik Denetleme Şube Müdürü Mesut Gezer, yardımcıları Levent Altın, Ali Özsoylar, Serhan Yılmaz; sürücü ve yaya hatalarından kaynaklanan trafik sorunlarını ve çözüm çalışmalarını anlattı. “İstanbul trafiği, 1970’lerden itibaren birikmiş bir sorun. 3 bin trafik polisi, 130 (200’e çıkarılacak) motosikletli Şahin ile Trafiğin daha hızlı akmasına katkıda bulunuyoruz. Kısmen başarılıyız çünkü trafik polisinin çözme oranı yüzde 12-13’tür” diyorlar.

TRAFİK POLİSİ NE YAPIYOR

Emniyet Müdürü Selami Altınok’un göreve başlamasıyla birlikte hafta sonlarında çevre yolu, şehir içi ve Boğaz hattında 25 noktada yaptığımız çalışmayla trafiği daha da hızlandıracağız. Motorlu, yaya ve devriye ekiplerle anında müdahale edeceğiz.

İstanbul yolları dolu. Etkin ve verimli kullanmak zorundayız. Otoyollar, cadde ve Boğaz hattında daha görünür olacağız. Çekicilerimizle kaza ve arızalara hızla müdahale edeceğiz.

İBB ile koordineli çalışıyoruz. EDS kamera kayıtlarını iletiyorlar, Whatsapp grubumuz da var. Telsizle haberleşiyoruz ve kaza yerine zaman kaybetmeden ekip sevk ediyoruz. Arıza ya da kaza nedeniyle trafiği tıkayan araçları güvenli yerlere ücretsiz çekiyoruz. Belediye, 20 yeni çekici veriyor.

Trafik kültürünün gelişmesinde sürücü kursları çok önemli. Ceza korkusunun değil, kuralların içselleştirilmesi gerekli.

Trafik Daire Başkanlığı-OPET işbirliğiyle Türkiye çapındaki ilköğretim okulları 2-7-9’uncu sınıf öğrencilerinin trafik bilincini artırma projesi kapsamında İstanbul’da 110 bin öğrenciyi eğitmeye başladık.

Alkollü araç kullanma ve kırmızı ışık ihlali, trafiğin en önemli “algılanabilir yakalanma riski” oldu. Yani karayolu kullanıcısı, kural ihlali yaparken yakalanacağını biliyor.

2013 21 Ağustos’undan itibaren sürücülerde uyuşturucu kontrolü de yapılmaya başlandı. 14’ü taksi, 20’si otobüs ve minibüs şoförü olmak üzere 169 kişinin kanında uyuşturucu çıktı.

YANLIŞI DOĞRUSU

Yanlış: Polis, yanlış yere park eden lüks araçlara ayrıcalık tanıyor.

Doğru: Polis çekicileri, 1, 5 tonun üzerindeki araçları teknik olarak kaldırma kapasitesinde değil. Lüks araçlar ağır olduğu için çekici kaldıramıyor.

YANLIŞI DOĞRUSU

Yanlış: Trafik polisi, vatandaş kestiği cezalar üzerinden prim alıyor.

Doğru: Emniyet Genel Müdürlüğü, her şehrin yıllık trafik kontrol şeklini ve sayısını belirliyor. Amaç, ceza değil sürücüde davranış değişikliği ve trafiğin akmasını sağlamak. Polisin kestiği ceza üzerinden prim aldığı iddiası, şehir efsanesi.

YANLIŞI DOĞRUSU

Yanlış: Çakar lamba taktıran herkes emniyet şeridini kullanabilir.

Doğru: Emniyet şeridini kullanan çakar lambalı araçlar: Kanunu’nun 71’inci maddesine göre geçiş üstünlüğü olanlar, polis ya da polis koruma hizmeti verilen sivil ve resmi araçlara takılabilir. 2011-2014 Ocak’ı arasında usulsüz 2047 çakar lamba kullanan 2047 sürücü yakalandı.

YANLIŞI DOĞRUSU

Yanlış: Her yerde bankamatik olması hayatı kolaylaştırıyor.

Doğru: Bankamatikler, tek yönlü bir caddenin ya da sokağın solunda değil, sağında yer almalı. Banka, para çekecek sürücünün trafiği ihlal etmesine neden olmamalı. Aynı durum, kargo şirketleri için de geçerli.

1965’TE İSTANBUL

Nüfus: 1.742.978

Özel oto: 19.353

Taksi: 15.010

Kamyon: 9.596

Kamyonet: 7.374

Otobüs: 876

Minibüs: 2.394

Kaptıkaçtı: 742

Cip: 144

Motosiklet: 3.562

Dolmuş: 627