İşte yeni Anayasa'da kesinleşen maddeler

Dün akşam yapılan ve yaklaşık yedi saat süren AKP MYK toplantısında yeni anayasa taslağı ele alındı. Tek tek ele alınan anayasa maddelerinden bazıları kesinleşti.

VATANDAŞLIK TANIMI DEĞİŞTİRİLMEDİ

137 maddelik sivil anayasa taslağında vatandaşlık tanımı yeniden yapılıyor. Vatandaşlık, 1924 Anayasası'nda olduğu gibi 'Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes din, ırk ayrımı gözetmeksizin Türk'tür' şeklinde tanımlanacak. AKP, akademisyenlerin hazırladığı taslak metinde yer alan vatandaşlık tanımını değiştirmeden yeni anayasa çalışmasına dahil etti.

CUMHURBAŞKANI'NA DOKUNULMAZLIK GETİRİLİYOR

Hazırlanan taslakta milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılması ve cumhurbaşkanının da milletvekili dokunulmazlığına sahip olması kesinleşti. Buna göre 1924 Anayasası'nda yer alan 'Cumhurbaşkanları da milletvekili dokunulmazlığına sahiptir' hükmü aynen getiriliyor. Milletvekili dokunulmazlığı da sınırlandırılacak. Anayasanın 76. maddesinde yer alan milletvekili olmaya engel suçları işleyen vekillerin yargılanmasının önü açılacak. Milletvekili seçilmesine engel suçlar dokunulmazlık kapsamı dışında tutulacak.

KAMU GÖREVLİLERİ YARGILANABİLECEK

Anayasanın 76. maddesinde yer alan 'zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas' gibi yüz kızartıcı suçlarla 'kaçakçılık, resmi ihale ve alımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, ideolojik veya anarşik eylemlere katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik' gibi suçları işleyenler, tutma ve tutuklama yapılmadan hakim karşısına çıkacak. Yargılama süreci sonucunda suçun sabit olduğunun ortaya çıkması halinde hüküm giyen vekillerin dokunulmazlığı kalkmış olacak. Yeni anayasada kamu görevlilerinin yargılanmasının önü de açılacak.

Suç işleyen ya da suça karışan kamu görevlilerinin yargılanmalarının da önü açılıyor. Mevcut düzenlemede kamu görevlilerinin yargılanmaları amir iznine bağlıyken, bu hüküm istisna haline dönüştürülüyor. Cumhuriyet savcıları izin almaksızın suça karıştığı iddia edilen kamu görevlileri hakkında artık kovuşturma yapabilecek.

Anayasaya kamu görevlilerinin yargılanmalarıyla ilgili olarak açık bir hüküm eklenecek. Kamu denetçiliği olarak adlandırılan ombudsmanlık da yeni anayasa taslağına eklendi ve anayasal kurum haline dönüştürülüyor.

GEÇİCİ 15. MADDE YOK

AK Parti, 12 Eylül aktörlerini koruma altına alan anayasanın geçici 15. maddesine yeni anayasada yer vermeme kararı aldı. 12 Eylül Askeri Müdahalesi ve sonraki süreçte etkin rol oynayanların yargılanmasını engelleyen ve koruma zırhı sağlayan anayasanın geçici 15. maddesi kaldırılacak. Böylece 12 Eylül aktörlerinin yargılanmasının önü açılacak, ancak bu konuda da zaman aşımı sorununa dikkat çekiliyor.

Anayasanın geçici 15. maddesi '12 Eylül 1980 tarihinden, ilk genel seçimler sonucu toplanacak TBMM'nin Başkanlık Divanı oluşturuncaya kadar geçecek süre içinde, yasama ve yürütme yetkilerini Türk milleti adına kullanan, 2356 sayılı kanunla kurulu Milli Güvenlik Konseyi'nin, bu konseyin yönetimi döneminde kurulmuş hükümetlerin, 2485 sayılı Kurucu Meclis Hakkında Kanunla görev ifa eden Danışma Meclisi'nin her türlü karar ve tasarruflarından dolayı haklarında cezai, mali veya hukuki sorumluluk iddiası ileri sürülemez ve bu maksatla herhangi bir yargı merciine başvurulamaz' hükmünü düzenliyor.

Söz konusu maddeyi yeni anayasa metnine almama konusunda görüş birliğine varan komisyon, zaman aşımına dikkat çekerken, değişikliğin şekli düzeyde kalabileceği belirtiliyor.