İsviçre'nin Valais Kantonu Emniyet Müdürü'nün Yargılanması

Tatile geldiği Antalya'dan ülkesine dönerken, havalimanında tarihi değeri bulunan taş parçasıyla yakalanan İsviçreli emniyet müdürünün yargılanmasına devam edildi.

Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmaya tutuksuz yargılanan Christian Varone katılmadı. Duruşmada Varone'u avukatları Yasemin Mataracı ve Zafer Köken temsil etti. Duruşmayı İsviçre'den gelen basın mensupları da izledi.

Duruşmada, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Burhan Varkıvanç, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Bulba ve Yrd. Doç. Dr. Gökhan Tiryaki'nin hazırladığı bilirkişi raporunun özeti okundu.

Raporda, parçanın kültür varlığı olarak Bakanlar Kurulu kararı olmadan yurt dışına çıkarılamayacağı, izin alınanların kontrolünün ise gümrük çıkış kapılarında yapılması gerektiği bildirildi. Raporda, "Dor ve İyon tarzlarının bileşimi sütun başına ait kopmuş parçanın taşınır bir kültür varlığı parçası olan dava konusu bu eser, tasnif ve tescile tabi olup, müzelerde korunması gereken etütlük eser niteliği taşımaktadır. Bu eserin devlete ait bir alandan izinsiz alınması ve yurt dışına çıkarılması teşebbüsü, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na aykırıdır" denildi.

Raporun okunmasının ardından söz alan sanık avukatı Yasemin Mataracı, raporun daha önce Karabük Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Yusuf Sümer Atasoy'un 27 Kasım tarihindeki ikinci duruşmada okunan bilirkişi raporuyla çelişkili olduğunu ifade etti. Raporun sadece teknik açıdan hazırlandığını, hukuki zemininin bulunmadığını savunan Mataracı, şöyle konuştu:

"Her kültür varlığı, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na aykırı değildir. Raporda eserin etütlük eser olduğu belirtiyor. Bu da raporu çelişkili kılıyor. Yargıtay içtihatlarına göre etütlük eserler tasnife tabi değildir. Herhangi bir suç oluşmadığı için müvekkilimin beraatını istiyoruz. Raporu kabul etmiyoruz. Yeni bir bilirkişi raporu hazırlanması için dosyanın Ankara Üniversitesi Dil, Tarih, Coğrafya Fakültesi'ne gönderilmesini istiyoruz. Ayrıca bilirkişide hukukçu sıfatı bulunan bir kişinin de yer almasını istiyoruz."

-"Deliller yeterli"-

Mataracı'nın savunmasının ardından söz alan Cumhuriyet Savcısı ise raporun bilimsel yönden yeterli olduğunu, suç oluştuğu yönünde delillerin de yeterli olduğunu savundu.

Mahkeme Başkanı Süleyman Teke, sanık avukatının talebini değerlendirmek üzere duruşmayı 5 Mart'a erteledi. Bu sırada avukat Yasemin Mataracı, kendisinin o tarihte başka bir duruşması olduğunu kaydederek, duruşmanın 18 Mart ya da bir gün sonraya ertelenmesini istedi. Mahkeme Başkanı Teke, Mataracı'nın talebi üzerine duruşmayı 19 Mart'a erteledi.

-"Duruşma seçim için mi ertelendi-"-

Avukat Yasemin Mataracı, adliye binası çıkışında bir gazetecinin, "İsviçre'de Mart ayının başında seçimler var. O nedenle mi duruşmayı ertelettiniz-" sorusuna, "Bunu da nereden çıkarıyorsunuz. Ne alakası var. O tarihte Antalya dışında başka bir duruşmam olduğu için ertelenmesi talebinde bulundum" yanıtını verdi.

Mataracı, duruşmada Akdeniz Üniversitesi'nden gelen bilirkişi raporuna hukuki çelişkilerin giderilmesi için itirazda bulunduklarını ifade etti. Raporun hukuki açıdan değerlendirilmediğini savunan Mataracı, yasanın gerektiği gibi yorumlanmamış olduğunu öne sürdü. Raporda büyük eksikliklerin bulunduğunu iddia eden Mataracı, söz konusu taşın 28 Temmuz 2012'den bu yana müzede bulunduğunu, herhangi bir tasnif ve tescile tabi tutulmadığı için taşın 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na aykırı olduğundan bahsetmenin mümkün olmadığını söyledi. Mataracı, hukukçu bir bilirkişi dosyayı incelediği zaman, kendileriyle aynı görüşte olacağına inandığını dile getirdi.

Mataracı, müvekkili ile sürekli irtibat halinde olduğunu ve kendisini bilgilendirdiğini kaydetti.

Bir gazetecinin, "Raporda bu taşın tarihi eser olduğunu vasat zekada birisi anlayamaz" şeklinde bir cümle bulunduğunu iddia etmesi üzerine Mataracı, "Bunlar çok yanlış sorular. Bütün raporlarda böyle cümleler vardır" diye konuştu.

-Olayın geçmişi-

Eşi Denise Varone ile Antalya'ya tatile gelen İsviçre'nin Valais Kantonu Emniyet Müdürü Christian Varone'nun valizinden, 31 Temmuz 2012'de ülkesine dönerken Antalya Havaalanı'ndaki kontrollerde taş parçası çıkmıştı. Taşın tarihi değeri olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan Varone, çıkarıldığı nöbetçi mahkemece tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı.

Muhabir: Süleyman Elçin / Güç Gönel