İTÜ, Gemi Kirliliğini Önlemek Için Harekete Geçti

İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (İTÜ) görevli öğretim üyeleri boğazlardan geçen gemilerin yol açtığı kirliliği önlemek için ilk adımı attı.

İstanbul ve Çanakkale Boğazı’ndan geçen gemilerin insan sağlığına ve çevreye verdiği zararları ölçmek için İTÜ'de geliştirilen ve İstanbul Kalkınma Ajansı'nın, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın da desteklediği ‘Yaşanabilir İstanbul için Gemi Emisyonları Kontrol Alanı’ adlı çalışma tamamlandı. Bu çalışmayla birlikte İstanbul-Marmara Denizi ve boğazlardaki gemi emisyon kaynaklı hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkiler ilk defa rakamsal olarak belirlendi. Böylece bu kirliliğin kontrol altına alınması için ilgili kurumlarca kurulacak sistemlere bilimsel altyapı oluşturulması aşaması tamamlandı. Yılda 50 bin geminin geçtiği Türk boğazlarından yayılan gazların etkisini araştıran çalışma sonucu elde edilen veriler, sorunun ulaştığı ciddi boyutları gözler önüne seriyor. Yapılan bilimsel analizler, gemilerden kaynaklanan CO2 emisyonlarının yıllık 30 milyon ton olduğunu ve artikül madde konsantrasyonlarında atmosferde 14 μg/m3 bir artışa sebep olduğunu ortaya koydu. Diğer bir deyişle boğazlardan geçen tek bir tanker 100 aracın yaydığı emisyona eş değer bir hava kirliliğine yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün verileri kullanılarak yapılan hesaplamalar sonucunda gemi emisyonları sebebiyle yılda 280 akciğer kanserine bağlı ve 4 bin 200 kardiyovasküler hastalıklara bağlı erken ölüm olduğu tespit edildi.

GEMİLER DAKİKA DAKİKA TAKİP EDİLDİ

Projede Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan alınan 1 yıllık AIS verileri analiz edildikten sonra her bir gemi için emisyonlar hesaplandı. Daha sonra ABD ve AB’de kullanılan son derece gelişmiş hava kalitesi modeli kullanılarak gemi emisyonlarının hava kirliliğine etkisi hesaplandı. Bu çalışmalar sonucunda gemi emisyonlarının hava kirliliği açısından en tehlikeli olan partikül madde oranlarında yüzde 50’ye varan artışlara sebep olduğu bulundu. Dünya Sağlık Örgütü’nün verileri kullanılarak yapılan analiz sonucunda bu kirlenmenin yılda 4 bin 480 erken ölüme sebep olduğu ortaya konuldu.

İNSAN ÖMRÜNÜ İKİ YIL KISALTIYOR

ABD'de, Doğu ve Güneydoğu Asya'da gemi emisyonları yüzünden yılda 60 bin kişi hayatını kaybediyor. Avrupa Birliği'nin yaptığı çalışmada gemi emisyonları yüzünden ortalama ömür süresinin 2 yıl azaldığı hesaplandı. Öyle ki ABD'de kaliteli yakıt kullanmayan şilepler karaya 150 kilometre yaklaşamıyor. Özellikle Los Angeles Limanı bu konuda çok ciddi önlemler alıyor. Gemilerin rölantide çalıştığı zamanlardaki emisyonların azaltımı için enerji limandan elektrik hatları ile sağlanmakta. Yakıt açısından da ciddi controller gündemde.

ULAŞTIRMA BAKANLIĞI İNCELİYOR

İTÜ'lü bilim insanları, bu kirliliğin önüne geçilmesi için Marmara Denizi'nin Emisyon Kontrol Alanı ilan edilmesi gerektiğini söylüyor. Bu sayede bu bölgedeki gemilerin kullandığı yakıtlar yakından takip edilebilecek ve gemilerin emisyonları minimum düzeye düşürülebilecek. Bu konuda Ulaştırma Bakanlığı’nın çalışmaları da devam ediyor.