İyi kelimesinin kökeki Eski Türkçeye dayanır. İyi kelimesi Eski Türkçede "fayda, faydalı, iyi" anlamına gelen "edgü" kelimesinden evrilmiştir. İyi kelimesinin Türkçedeki morfolojik gelişimi şu şekildedir: "edgü > eygü > eyü > eyi > iyi" İyi kelimesinin eş anlamı olan kelimeler bulunduğu gibi iyi kelimesinin de birden fazla anlam karşılığı bulunur. Türk Dil Kurumuna göre iyinin anlam karşılıkları aşağıdadır:
- İstenilen, beğenilen nitelikleri taşıyan, beğenilecek biçimde olan, kötü karşıtı.
- Bol, çok, aşırı.
- Uğurlu, hayırlı, iyilik getiren.
- Esen, sağlıklı.
- Yerinde, uygun.
- Doğru olan.
- Yeterli, yetecek miktarda olan.
- Öğrencinin değerlendirilmesinde kullanılan orta ile pekiyi arasındaki not.
- İstenilen, beğenilen, yerinde, yararlı, uygun bir biçimde.
İyi kelimesi birden fazla anlama ve kullanıma sahiptir. Cümle içerisinde zarf ya da sıfat görevinde kullanılabilen iyi kelimesiyle ilgili cümle örnekleri vermek gerekirse:
- İyi ki bulmuşum seni.
- O bu dünyada görüp görebileceğin en iyi insan olabilir.
- Bu iyiliğin karşısında ne yapacağımı bilemedim.
- Evi iyi paraya satmıştı.
- Sınıfı iyi ile geçtiğimi aileme söylemek için sabırsızlanıyorum.
İyi kelimesinin eş anlamlısı olan sözcük nedir?
Türkçenin en eski dönemlerinden beri dilimizde bulunan ve yapı olarak birçok değişime uğrayan iyinin eş anlamlısı olan birçok sözcük bulunur. İyi eş anlamlısı olan kelimeler iyiyle aynı anlamı karşıladığı için cümle içinde iyi yerine geçebilirler. İyinin eş anlamlısı olan sözcükler:
- Âlâ
- Düzgün
- Güzel
- Hayır
- Yahşi
- Yerinde
- Uz
- Yavuz
- Yeğin
- Dobra
- Eksiksiz
- Elleme
- Hayırlı
İyinin eş anlamlıları ile örnek cümleler
İyi kelimesinin eş anlamı olan kelimelerle kurulan örnek cümleler:
- Düzgün ve sabırlı tavırlarıyla tüm gözleri üzerine çekmişti.
- Bu bol parayla umarım hayırlı işler yaparsın da biraz adın temizlenir.
- Böyle göründüğüne bakma aslında o gücü yerinde, her işe eli yeten birisidir.
- Herkesle güzel geçinen oldukça hayırlı bir insandı.
- Tüm dersleri âlâ olduğu için ailesi ona güzel bir bisiklet almıştı.