Vücudumuzun ihtiyacı olan bir element olan iyot, yalnızca besinler yolu ile temin edilebilmektedir. Eksikliğinde ise guatr gibi tiroid rahatsızlıkları meydana gelebilir. Bu nedenle esasında vücut için sanıldığından çok daha önemlidir.
İyot; vücudun, vitamin ihtiyacını dışarıdan takviye ederek giderdiği bir elementtir. Vücudun, sağlıklı gelişimini tamamlayabilmesi için oldukça önemli bir yere sahiptir. Kaynağını topraktan alarak tüketimi sağlanan bu element, kendi kendine üreyemez. Toprak türüne bağlı olarak gelişir ve bazı ülkelerinde toprak türü bakımından çeşitlilik gösterdiği veya yetersiz kaldığı için o ülkelerde iyot eksikliğine bağlı hastalıkların daha sık yaşandığı saptanmıştır.
Bazı ülkelerde ise bilinçsiz bir şekilde iyot tüketimine rastlanır. Vücut sağlığı bakımından önem taşıyan iyotun dengeli bir şekilde kullanılması tavsiye edilir. Dünya Sağlık Örgütü araştırmalarına göre; çocuklarda günlük iyot tüketimi 50 mikrogram, yetişkinlerde günlük 150 mikrogram, hamilelerde ise günlük 200 mikrogram olmalıdır. Kamuoyunda, iyot hakkında yapılan çalışmalar gösteriyor ki en fazla tüketilen iyot türü de tuzdur. Tuzu aşırı kullanan kişilerin, genellikle kilo artışı, tansiyon gibi sorunlar yaşadığı saptanmıştır. Tuz tüketimi konusunda yapılan bilinçlendirme ve tavsiyelere önemle dikkat etmek gerekir.
Günlük olarak 70 mikrogram yani 2 gram iyotlu tuz kullanarak, vücudun iyot ihtiyacı karşılanmış olur. Tabii ki iyot sadece tuzda bulunmaz. Bir çok sebze ve meyvede et, süt, yumurta gibi besinlerde de bulunmaktadır. İyot bulunan besinler ise; tuzlu su balıkları, kabuklu deniz ürünleri, deniz yosunları, patates, yumurta ,süt ve süt ürünleri, Himalaya tuzu, ıspanak, pazı, kabak, soya fasulyesi, fasulye, mısır, sarımsak, yulaf, pirinç, beyaz ekmek, makarna, kırmızı et, karaciğer, baklagiller, muz, çilek, kuru erik, şalgam, maden suyu ve dondurmadır.
Metabolizmayı Düzenler: İyotun tüketilmesi ile vücudun hormon dengesini sağlanır. Böylece, sağlıklı ve kaliteli yaşamın önünü açmış olur. İyot sayesinde kaloriler yakılarak enerjiye dönüşür ve kilo alımı engellenir. İyi bir uyku için de iyot tüketimi tavsiye edilir.
Bilindiği üzere iyot çok faydalı bir besin elementidir. Buna bağlı olarak az kullanmak ya da fazla kullanmak konusunda hassas olunmalıdır. Çünkü gereğinden az veya gereğinden fazla kullanmak insan sağlıklı açısından oldukça zararlıdır. Fazla iyot alımı tiroid bezinin hormon üretimine bozarak tıpkı iyot eksikliğinde görülen durumların yaşanmasına sebep olur.
İyot eksikliği vücuda iyot elementinin yeterli miktarda alınmaması durumudur. Kimyasal bir element olan iyot, tiroid hormonu yapımı için oldukça önemlidir. Vücudun ihtiyacı olan iyot karşılanmadığında ise kişiler pek çok sağlık sorunu yaşayabilmektedir.
İyot eksikliğinde görülen hastalıklar ise şunlardır: Çocuklarda büyüme ve gelişme bozukluğu, zeka geriliği, hamile kalamama, düşük riski veya erken doğum, hormonal bozukluklar, bağışıklık sisteminin çökmesi, alerjik reaksiyonlar, saç dökülmeleri, tırnak kırılmaları, ciltte çökme ve erken yaşlılık belirtileri, hafıza kaybı, unutkanlık, konsantrasyon eksikliği ve odaklanma sorunu, adet düzensizliği, depresyon, asabilik hali, kilo artışı, tiroid, meme, prostat, mide kanserleri gibi rahatsızlıklardır.
İyot tüketiminin azlığına bağlı olarak gelişen iyot eksikliği belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
İyot eksikliği tedavisi için öncelikle belirtilerinin saptanması gerekmektedir. Kişilerdeki iyot eksikliği eğer beslenme düzeninden, iyotsuz tuz tüketiminden ya da yaşadığı bölgeden kaynaklı meydana gelmiş ise bu durumdan doktorlar ilaç takviyesi önerebilmektedir. Takviyeler genel olarak ağızdan alınan haplar veya iyot damlaları şeklinde uygulanır. Tabii bunlara ek olarak kişiler beslenme düzeninde de bazı iyileştirmeler yapmalıdır.
Gelelim en sık görülen durumlardan biri olan hamilelerde iyot eksikliği neye sebep olur? Sorusuna. Gebelerde, tiroid hormonun düşük olması kusurlu doğum riskini arttırır. Düşüğe, erken doğuma, ölüme doğuma, zihinsel ve fiziksel gelişimin durmasına, yeni doğan bebekte konjelital anomalilere sebebiyet verebilir.
Öğrenme güçlüğü