Jinekomasti: Nedenleri, belirtileri, tedavisi

Kilo dışında değişik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. İlaçların yan etkisi, hormonal değişiklikler, vücut geliştirme ilaçları, bazı antidepresanlar ve alkol gibi bazı maddelerin uzun zaman kullanımı bu hastalığı tetikleyen faktörlerin arasında yer alır. Bir ya da iki göğüste de olabilir.

Toplumda görülen %65 oranındaki bu vakaların nedeni tam olarak açıklanamaz. Meme büyümesi problemi yaşayan erkeklerin, bazı testler yaptırıp bu durumun nedenlerini araştırması gerekir. Böylece bazı hastalıkların, erken teşhisi yapılarak önlenmesi sağlanmış olur. Fakat çoğu vakada tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden iyileşme gözlenir. Ergenlik çağına gelen erkeklerin %65'inde bu rahatsızlık belirtileri ortaya çıkabilir. Tıpta Juvenil Jinekomasti adı verilen göğüs büyümesi durumunda erkeklerin hormonlarında bir bozulma oluştuğundan ve göğüs bezlerinin aşırı duyarlı olduğundan bahsedilebilir. Eğer hastalık hormonal nedenlerden kaynaklı ise meme bezlerinde ağrı ve ödem oluşur. Bu hastalık, estetik görüntü olarak kişinin benlik saygısında etkilenmeye yol açarak kamusal faaliyetlerinde bazı psikolojik sıkıntılar yaşamasına neden olabilir.

Jinekomasti Nedir?

Erkeklerde görülen bu hastalık, meme büyümesi ve meme dokusundaki artış sorunu olarak bilinir. Kelime, Yunancadaki gyne (kadın) ve mastos (meme) kelimelerinin bir araya getirilmesiyle oluşur. Bu hastalık, göğsün büyüklüğünden ziyade, erkek göğsünün kadınların göğüs yapısına benzemeye başlaması olarak da bilinir. Ergenlik dönemine kadar erkeklerin ve kadınların göğüs yapısında değişim gözlenmez. Ergenlik sonrası kadınlarda hormonların değişimleri regl sürecine kadar devam eder. Bu süreç, vücuttaki uzuvlarda bazı değişimlere yol açar. Tıp dilinde bu hastalığa jinekomasti denilir. Jinekomasti neden olur; insan vücudunda androjen ve östrojen hormonları arasında bir denge mevcuttur, bu dengedeki bozulma ile birlikte bu sorun ortaya çıkar. Bu hastalığa yakalanan erkeklerde genelde androjen ve östrojen değerlerinde oynama olur ve bu durum da, bu rahatsızlığı meydana getirir.

Jinekomasti Nedenleri Nelerdir?

Testosteron ve östrojen dengesinde görülen bozukluk nedeniyle, meme dokusundaki büyüklük genelde çift taraflı olup bazen tek taraflı olarak da oluşabilir. Dünyada her 18 erkekten birisi bu sorunla karşı karşıya kalır. Günümüzde bu hastalığın görülme oranı hızla artar. Bu artışın nedenleri olarak hareketsizlik ve beslenme alışkanlıkları başta gelir. Şehirde spor yapabilecek ve vakit geçirebilecek alanlardaki kısıtlılık nedeniyle oluşan fiziksel aktivite ve hareket azlığı, yetersiz ve dengesiz beslenme alışkanlıkları bu hastalığın oluşumuna zemin hazırlar. Bu hastalık, genelde iyi huylu nedenlere bağlı oluşur fakat bazen önemli bir hastalığın belirtisi olarak da oluşabilir.

1. Hormonlar

Testosteron vücudun ürettiği bir hormon olup erkeklerde genelde testislerde üretilir. Bu hastalıkta, kandaki erkeklik hormonu olan testosteronda azalma olur ve buna karşılık kadınlık hormonu olan östrojen ise artar. Cinsellik anlamında bakıldığında kadında ve erkekte bulunan bu hormon libidonun kontrol edilmesini sağlar. Bu hormonda görülen eksiklik kadın ve erkekte cinsel isteksizliğe neden olur. Testosteron eksikliği diyabet, aşırı yağlanma gibi hormonal ve metabolik nedenlerle ilgili olabilir. Östrojen kadınlık hormonudur. Bu hormon kadınlarda göğüslerin büyümesi ve yağlanmasına neden olur. Bu hormonların bir şekilde erkeklere verilmesi sonucu erkek bedeni zamanla kadınsı şekil alır.

Erkeklerde östrojen hormonunun artması meme büyümesine yol açar. Bu hormon ergenlikteki gençlerin %40'ında, bebeklerin ise %50'sinde görülür. Ayrıca ileri yaştaki kişilerde de kadınlık hormonu olan östrojen dalgalanmaları yaşanabilir. Bebeklerde görülen bu durum geçici bir durum olup herhangi bir tedaviye gerek olmaz. 10-16 yaş arasındaki ergenlerde ise bu durum genelde geçici olup 2-3 sene içinde kendiliğinden geçer. Yaşlılara ise bu durum genelde yağ dokusuna bağlı oluştuğundan tedavi gerekir.

2. Beslenme bozukluğu

Bu hastalıkta yaşanan hormon baskısı, genelde günümüzde yaşanan beslenme bozukluğundan kaynaklanır. Endüstriyel tarım ve hayvancılıkta kullanılan hormonlar ya da hormon etkisi yaratan ilaçlar değişmeden besin yoluyla vücuda girer. Günümüz koşullarında bu beslenme biçiminden kaçınmak zor olur.

3. Hızlı kilo alıp verme

Hızlı kilo alıp verme sonucu erkeklerin meme bölgesinde sarkmaya bağlı olarak yağ dokusunda artmaya neden olur. Fazla kilolu erkeklerde göğüs bölgesinde yağ dokusu toplanır. Bu durumda meme bezi büyür. Bu da yalancı jinekomasti grubuna girer. Hastanın fazla kilo alması yağ dokusundan kaynaklanan bu hastalığa yol açar. Hastanın kiloyu vermiş olması bu hastalığın düzeleceği anlamına gelmez. Yapılan spor ile göğüs bölgesinde oluşan yağ dokusu sertleşerek kasa dönüşür.

4. Diğer nedenler

Alkol kullanımı, vücut geliştirmek için kullanılan steroidler, ilaç kullanımı, karaciğer hastalığı, yiyeceklerde bulunan katkı maddeleri, testis tümörü, tiroid bezi hastalıkları, böbrek üstü bezlerinde oluşan tümörler, uyuşturucu madde kullanımı ve antidepresanlar erkeklerde meme büyümesini tetikleyerek bu hastalığa neden olabilir.

Jinekomasti Belirtileri Nelerdir?

Bu hastalık, memenin sadece tekinde olabileceği gibi her iki memede de oluşabilir. Jinekomasti nasıl anlaşılır; hassas yapıya sahip olan memenin altındaki yerde, şişlik oluşarak başlar. Genelde göğüsler dengesiz büyüklükte olup, bu hastalık ergenlik döneminde daha çok görülür. Bazen herhangi bir tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçer. Yeni doğmuş olan bebeklerde de olabilir. Bu genelde birkaç hafta sürer ve sonrasında kendiliğinden geçer. Nadir olarak bebek 2 yaşına gelene kadar da devam edebilir.

1. Her iki göğüste şişlik oluşması

Ergenlik döneminde, özellikle kilolu olan erkeklerde meme bezlerinde büyüme gözlenir. Erkeklik hormonları yağ dokusunun içinde dönüşüme uğrayıp memenin büyümesini sağlayan hormonlara dönüşür. Yağ dokusunun fazla olduğu erkeklerde bu durum hızlanır. Meme dokusundaki hücreler hormonlara göre daha hassas olduğu kişilerde meme dokusunda büyüme olur.

2. Sadece tek göğüste şişlik oluşması

Erkeklerde görülen tek taraflı göğüste büyüme oluşumu, bazı durumlarda meme kanserinin bir belirtisi olabilir. Çünkü bazı kanserler meme büyümesine yol açabilir. Sadece tek memedeki büyüme, estetik olarak da kötü bir görünüme sahip olduğundan kişinin sosyal hayatında ciddi sıkıntılar yaşamasına yol açar.

4. Meme ucunda koyu veya kanlı akıntı olması

Bu hastalıkta meme uçlarında hassasiyet oluşabilir. Aynı zamanda meme ucu sıkıldığında memeden koyu akıntı ya da kan gelirse derhal bir hekime görünmek gerekir. Çünkü memeden gelen bu akıntı kanserin habercisi olabilir. Meme büyümelerindeki bazı nedenler kansere bağlı da oluşabilir.

4. Herhangi bir memede yumrunun sert olması veya sertlik hissedilmesi

Bu hastalık, göğüste hassasiyet oluşumuna neden olur. Memede oluşan yağ dokusu birikerek yapılan egzersiz ve spor sonucunda buradaki yağda sertleşme oluşabilir. Göğüse dokunulduğunda bir sertlik hissedilir ve bu memede acıya neden olur. Bu sertlik sadece tek göğüste de olabilir. Bazı durumlarda iki göğüste de görülebilir.

Jinekomasti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Erkeklerde memelerin büyümesi sadece estetik olarak rahatsız edici bir durum değil ayrıca bazı zamanlar oluşturduğu ağrı, hassasiyet ve çok nadir olarak kanser riskini taşıması sebebiyle tedavisi gerekebilir. Genelde ergenlikte ortaya çıkan göğüs büyümelerinin çoğu iki taraflı olur. Bir kısmı çok hassas ve ağrılı iken diğer önemli olan kısmı kendiliğinden zamanla geçerek tedaviye gereksinim kalmaz. Bazı durumlarda ergenlik sonrası da devam edebilir. Belli bir yaş grubunun üzerindeki erkeklerde meme büyümeleri fizyolojik olarak adlandırılır. Bunlar kişide fiziksel sorunlara yol açmaması nedeniyle rahatsız edici olmaz. Fakat belli bir büyüklüğe ulaşmışsa ve sosyal hayatta kıyafet kullanımında bazı sorunlara neden olacak büyüklükte ise bunlar insana rahatsızlık verir ve tedavi olabilmek için arayışlar başlar. Bunun dışında orta ya da genç yaş grubundaki erkeklerde ortaya çıkış sebebi ne olursa olsun memedeki büyüklük fiziksel ya da psikolojik rahatsızlığa yol açıyorsa tedavi olunması ve bu durumun ihmal edilmemesi gerekir.

Meme büyümesi sorunu yaşayanların öncelikle bir doktora görünmesi ve hastalığına tanı konulması gerekir. Doktor öncelikle hastayı muayene ederek meme büyümesine yol açan sorunun nedenini araştırır. Çünkü bu hastalık kimi dönemlerde hormonal değişiklikler nedeniyle oluştuğundan normal bir durum olarak görülür. Bazı durumlarda ise patolojik nedenlere bağlı olup, ilaç kullanımı ve birçok hastalık nedeniyle görülebilir. Bir de altında yatan nedenin ortaya çıkarılamadığı durumlarda görülür. Doktor tanı koyarak, herhangi bir tedaviye ihtiyaç olup olmadığını veya tedavi yöntemlerinden hangisinin uygulanacağını belirler.

Jinekomasti nasıl geçer; bazen kendiliğinden de geçebilir. Özellikle ergenlikte görülen bu hastalıkta, memedeki büyümenin çapı 4 cm'den küçük olup ergende bazı şikayetlere neden olsa da bu durumda bekleme yöntemi uygulanır. Çünkü ergenlikte görülen bu sıkıntı genelde geçici olup, kendiliğinden 2-3 sene içerisinde normale dönebilir. Ergenliğe bağlı olmayan bazı durumlarda ise, bu hastalığa tanı konulduktan sonra ilaç tedavisi ya da ameliyatla tedavi yapılabilir.

1. Hormon ilaçları kullanımı

Bu hastalığın oluşum nedeni eğer ergenlik dönemine bağlı olarak gelişen hormonsal değişikliklerse ilaç tedavisi uygulanabilir. Vücutta hormonlar arasında bir denge bulunur. Eğer kadınlık hormonu olan östrojen erkeklerde artarsa, erkeklik hormonu olan testosteron hormonunda ise azalma olursa bu rahatsızlığa yol açar. Bazen hormonlardaki bu değişiklik kendiliğinden geçebileceği gibi hormon ilaçları kullanarak da geçebilir. Eğer hastalığın nedeni kas yapıcı ilaç kullanılması ise, bu ilaçtan uzak durulması gerekir. Böylece etkileri ilerleyen zamanda kendini gösterir.

2. Egzersiz yapma

Meme büyümesi hastalığının nedeni, çok kilolu olmaksa ilk önce zayıflatma yöntemleri kullanılarak, bu hastalığın engellenmeye çalışılması gerekir. Bu bakımdan kişi gerekli spor, egzersiz ve diyet ile ideal kiloya getirilmeye çalışılır. Kişi ideal kilosuna ulaştığında bu rahatsızlık hala devam ederse o zaman cerrahi yönteme başvurulur.

3. Ameliyat ve Liposuction yöntemi

Ameliyat yöntemi, klasik cerrahi bir yöntem olup, bu yöntemle fazlalık olan yağ dokusu, meme dokusu ya da deri dokusu belli uygulamalar ile çıkartılarak göğüs eski ölçülerine getirilir. Memenin boyutuna göre, kişide oluşacak olan ameliyat izinde değişme görülür. Fakat genelde, kişinin rahatsız olmayacağı şekilde ameliyat izi olup sorun çözülür. Ameliyat öncesi hasta, doktor tarafından bilgilendirilmeli ve durum hakkında ayrıntılı olarak konuşulması gerekir. Bu ameliyatın mutlaka bir Plastik Cerrahi Uzmanı'na yaptırılması gerekir.

Liposution yöntemiyle vücuttaki fazla yağların alınması sağlanır. Genelde çok kilolu kişilerde ya da ergenlik dönemindeki gençlerde görülen meme büyümesi hastalığının nedeni, göğüsteki yağ dokusunun büyümesi olduğundan Liposuction yöntemi oldukça etkili bir yöntem olarak kullanılır. İşleme başlanılmadan önce bu yöntemin ağrısız ve daha kolay olması için meme dokusunun içine özel bir sıvının enjekte edilmesi gerekir. Daha sonra koltuk altlarında 2-3 cm uzunluğunda kesikler açılır. Açılan bu kesiklerden vakumlu cihaz kullanılarak girilip, orada bulunan fazla yağ dışarı çıkarılır. Uygulanan bu işlem aynı zamanda yağlanmaya bağlı olarak oluşan kilo problemlerinde de çok sık olarak kullanılır.

4. Zerdeçal

Jinekomastinin tedavisinde, bazı doğal tedavi yöntemlerine de başvurulur. Bunlardan biri de Zerdeçal kullanımı olup, meme büyümesi hastalığında kullanılabilecek en iyi evde tedavi yöntemlerinden biri olarak bilinir. Bu baharat, erkeklik hormonu olan testosteronun düzeyinde artış olmasına yardımcı olur. Testosteron seviyesinde artış olunca erkeklerdeki büyük olan göğüsler tekrar eski doğal boyutuna geri döner. Aynı zamanda zerdeçal yağ yakmak için ve karaciğer sağlığı içinde kullanılabilir.

Bir bardak su ile 2 çay kaşığı zerdeçal bir kaba alınıp, 10 dakika kadar ısıtılır. Günde 2 veya 3 kez bu sudan içilir. Yatmadan önce içilmesi daha etkili olur. Günlük olarak bu uygulanırsa birkaç hafta içerisinde farklılıklar görülür. Ayrıca doktor gözetiminde olmak kaydıyla zerdeçal kapsülü de kullanılabilir.

5. Soğuk kompres

Jinekomasti, genelde göğüslerde ağrıya ve şişliğe yol açar. Göğüste oluşan bu şişlik için soğuk kompres uygulamak iyi gelir. Çünkü soğuk su, sıcaklık dokularında büzülmelere neden olur. Böylece şişme ve ağrıda azalma sağlar.

İnce bir havlu alınarak, içine birkaç buz küpü konulup sarılır. 1 dakika olmak kaydıyla, göğüslerin her birine hazırlanan bu havlu konulur. Donmalara neden olacağından buz doğrudan sürülmez. Havlu arasına konulup sürülmesi gerekir. Bu gerektiği kadar uygulanabilir.

6. Balık yağı

Balıklarda çok fazla bulunan omega 3 yağ asitleri, erkeklerdeki testosteron hormonunu arttırır. Aynı zamanda bu yağ asitleri erkeklerde meme büyümesine yol açan östrojen hormonu seviyelerinin azalmasına yardımcı olur.

Balık yağı ya da omega 3 takviyesi alınabilir. Fakat doğru kullanılması dozunun ayarlanması için doktora danışılarak kullanılır. Somon, uskumru ve ton balığı omega 3 asitleri bakımından oldukça zengin olup, bu balıkların tüketilmesi gerekir.

7. Çarkıfelek çiçeği

Çarkıfelek çiçeği, erkeklerde testosteron hormonunu arttırıcı özelliğe sahip olduğundan bu hastalığın tedavisinde kullanılır. Bu çiçek krisin adı verilen bir bileşik içerir. Bu bileşik, testosteronun parçalanmasına yardım eder. Aynı zamanda çarkıfelek çiçeği bazı ilaçlarla da kullanılabilir.

1 çay kaşığı kurutulmuş çarkıfelek çiçeğine, 1 fincan su eklenerek 10 dakika dinlendirilir. Günde birkaç kez bu çaydan içilebilir.

8. Süt ve deve dikeni

Meme büyümesi hastalığının nedeni karaciğer hastalığıysa süt ve deve dikeni Jinekomasti tedavisinde uygulanabilir. Süt ve deve dikenin içerisinde bulunan maddeler karaciğerin işleyişini kolaylaştırır.

3 su bardağı sütün içerisine 1 çorba kaşığı ezilmiş olarak deve dikeni tohumu eklenir. Daha sonra 20 dakika kadar kaynatıp, dinlenmeye bırakılır. Sonra süzülerek içine bir miktar bal eklenip içilir. 1 hafta boyunca günde 2 defa olacak şekilde içilir.