Diyabet, yüksek kolesterol, sigara ve metabolik sendrom, hem erkekleri hem de kadınları kalp damar hastalıklarına sürükleyen nedenlerin başında geliyor. Ancak kimi etmenler var ki kadın kalbi açısından daha büyük tehdit oluşturuyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü'nden **Uzm. Dr. Deniz Şener
**, kadınların kalp sağlığı hakkında dikkat etmesi gerekenleri anlatıyor.
Kalbiniz için erken yaşlarda önlem almaya başlayın
Menopoz öncesi hormonal aktiviteler, kadınları kalp hastalıklarından önemli ölçüde korur. Ancak bu hastalıkların birden değil, zaman içinde ortaya çıktığı unutulmamalıdır. Dolayısıyla gençlikte alınacak önlemler, menopoz döneminde karşılaşılacak sorunların hiç ortaya çıkmamasını sağlar.
**Hamileyken kalbin yükü artıyor
**
Kadınların hamilelik öncesi kalp muayenesi yaptırması önemlidir çünkü bu dönemde vücudun ve kalbin yükü artar. Artan bu yük nedeniyle kalp kapağında daha önceden oluşmuş olan problemler ciddi boyutlara gelebilir. Hamilelik söz konusu olmasa yaşam boyu kalp kapağına müdahale gerekmeyecek olan kadınlar, hamilelik sonrasında kapaklarda bozulma ile birlikte bu ameliyatı olmak zorunda kalabilirler. Bu nedenle hamilelik öncesinde ekokardiyografi ile kalp kapakları kontrol edilmelidir.
Kırık kalp sendromuna dikkat!
Türkiye'de hangi sosyoekonomik gruptan olursa olsun kadınların yükü her zaman daha fazladır. Evdeki yüklerin paylaşılmaması, iş hayatındaki zorluklar, geç evlenmek ve ileri yaşlarda çocuk sahibi olmak gibi nedenlerle kadınlar daha fazla gerginlik yaşayabilir. Kadınlarda menopoz döneminde görülen Broken Heart Syndrome (Kırık Kalp Sendromu), stresle birlikte aniden kalp yetersizliğine yol açar, kalp deforme olur ve bir anda pompa yapamaz hale gelir. Bu sorun yaklaşık bir aylık tedavi ile çözülebilir.
Kalp fazla kiloyu sevmiyor
Her vücudun taşıyabileceği bir kilo vardır. Bunun üzerine çıkıldığında vücudun yapısında bozulmalar başlar; kan basıncı ve kolesterol yükselir, damar sertliği oluşur ve hastalıklar ortaya çıkar. Fazla kilo; horlama ve uyku apnesi (uykuda solunumun duraklaması) başta olmak üzere sabah yorgun uyanma, hormonal bozukluklar, tansiyonun yükselmesi gibi kalbi yoran birçok hastalığı peşi sıra getirir. Bu nedenle ideal kiloya inilmese bile kilo vermede ısrar edilmeli, birkaç kilonun verilmesinin bile sağlık için büyük önem taşıdığı unutulmamalıdır.
Sağlıklı bir kalp için "Akdeniz mutfağını" tercih edin
Kalp damar hastalarının beslenmesine çok dikkat etmesi gerekir. Kolesterolü ve kan şekeri yüksek olanların aşırı tuz tüketmesi, hastalığın ilerlemesine sebep olur. Akdeniz mutfağı denilen beslenme modeli kalp hastaları için en idealidir. Etin, balığın, tavuğun en sağlıklısını yemek; sıvı yağ ve özellikle zeytinyağını tercih etmek; karbonhidrat tüketimini meyve şekeri olarak yapmak; meyve sebzeyi mevsiminde ve organik tüketmek; rafine şekerden uzak durmak; ekmeğin kepekli, çavdarlı ve tam buğdaylı olanlarını tercih etmek gerekir. Kolesterol ilaçlarının da kesinlikle kullanılması önemlidir.
Her gün yarım saat yürüyün
Egzersizin makul sürelerle yapılanı kalp için gerekli ve faydalı olurken, fazlası kalbi zorlar. Aşırı egzersiz yapan kişilerin kalbinde "sporcu kalbi" denilen ve fazla yüklenmeden oluşan yıpranma, büyüme, deforme olma, kapaklarda bozuklukların gelişmesi gibi durumlar söz konusu olabilir. Bu nedenle çok fazla yarışma ve mücadele içermeyen sporlar herkese tavsiye edilir.
Dinlenince geçen göğüs ağrısına dikkat
Hiçbir sorun yokken ani ritim bozuklukları ve çarpıntılar, eforla gelen göğüs ağrısı, çabuk yorulma ve baş ağrısı ile birlikte sürekli tansiyon yüksekliği (15/9 ve üzeri) söz konusu ise bir kardiyoloji uzmanı ile görüşülmesinde fayda vardır. Kadınlarda göğüs adalelerinde, memede oluşabilen ve boyun-omuz kireçlenmelerine ait ağrılar sık görülür, hatta karıştırılabilir. Ancak kalp ağrısı farklı bir karakter gösterir; egzersiz ile ortaya çıkar ve dinlenme ile kaybolur. Yürürken, merdiven çıkarken ortaya çıkıp, dinlenince 5-10 dakika içinde geçiyorsa bu ağrının önemsenmesi gerekir.
Kendinizi tanıyın
Tüm kadınların kalp damar hastalığına karşı 40'lı yaşlarda kardiyoloji kontrollerine başlamaları ve hamilelik öncesi ekokardiyografi çektirmeleri gerekir. Eğer genetiğinde kalp hastalığı varsa kadınlar;
Ömür boyu sigaradan uzak durmalı,
Doğum kontrol hapı kullanmamalı,
Kolesterolü düşük tutmalı,
Kilo almamalı,
Ve düzenli olarak egzersiz yapmalıdır.