Kadınlardaki kistler nasıl anlaşılır?
Kadın hastalıklarında kistler, iyi huylu ve kötü huylu olarak ikiye ayrılırlar. Kadın genital organlarının hepsinde görülebilir. Görüldüğü yere göre adlandırılır ve yaptığı etkiye göre sınıflandırılır. En önemli kistler, yumurtalıklarda görülen ve over kistleri diye adlandırılan kistlerdir.
Bunlar da iyi huylu basit seröz kistler, çikolata kistleri denen endometriomalar ve kistadenokarsinoma denen kanser kistleri gibi çeşitli şekillerde meydana gelebilir.
Basit kistler, yumurtalıkların çalışma düzenindeki aksamalardan meydana gelir. Örneğin her ay bir yumurta oluşması ve yumurtanın çatlayarak karın boşluğuna atılması düzenine göre çalışan yumutralıklarda eğer oluşan yumurta çatlamaz ve büyümeye devam ederse, yumurta boşluğunda biriken sıvı kist oluşumuna sebep olabilir.
Bu tür basit senöz kistler belli bir büyüklüğe erişmeden müdahale etmeyi gerektirmez.Ultrason kontrolleriyle ve kan testleriyle takip edilirler.Bazen kendiliğinden küçülür, kabyolur. Bazen doğum kontrol haplarından yararlanılır, bazen de gerileme olmaz büyümeye devam eder ve kendi ekseni etrafında burulma meydana gelirse ameliyatla alınması gerekebilir.
Çikolata kistleri dediğimiz endometrionalar da selim huylu (iyi huylu)over kistlerdendir. Fakat endrometriomalar kısırlığa ve aşırı adet sancılarına neden olduğu için ameliyatla çıkarılmaları gerekir.Kistadenokarsinomalar, habis huylu (kötü huylu)over tümörlerinin bir çeşididir. Bunun gibi histolojik özelliğine göre değişen çeşitli over (yumurtalık) tümörleri vardır. Yumurtalık kanserleri sinsi seyreden, başlangıçta belirti vermeyen ve kadın kanserleri içinde en öldürücü tümörlerdir. Tanısında ultrasyon, tomografi ve serolojik (kan) testlerden yararlanılır.
Jinekolojik kontroller kapsamında senede bir kez yapılması gereken baten (karın) ultrasonografisinde yumurtalıklarda görülebilecek herhangi bir şekil değişikliği halinde daha derinlemesine araştırmaya gidilip, kesin tanı yoluna gidilmelidir. 3 santimetrenin üzerindeki herhangi bir oluşum takibe alınıp izlenmelidir.
Bir başka deyişle de, adet düzeninde herhangi bir aksama, düzensiz kanama, kasıklarda sancı, adet başlarken oluşan kasık ağrıları, ağrılı cinsel ilişki bize yumutralıklarda herhangi bir kistik veya tümöral oluşumun varlığını düşündürebilir. Böyle durumlarda mutlaka ultrasonografi yapılıp yumurtalıklarda kist veya tümör olup olmadığı araştırılmalıdır.
