Kağızman’da çaşır fiyatları arttı

Kağızman’da 2012 yılı Nisan yağmurları yağmayınca turşuluk ve bulgur pilavına yardımcı yemeklik bitki türlerinden olan çaşırın fiyatları geçen yıla oranla bire bir artış gösterdi.

Geçen yıl daha çok olan ve 50 kuruş ile 75 kuruş arası satılan sofraların vazgeçilmezi çaşır bu yıl 150 ile 200 kuruştan satılmaya başlandı. Çarış turşusu vuran Kağızmanlı vatandaşlar çaşır almakta zorlanırken çaşır satıcıları da çaşır bulup satmakta zorluklar yaşadılar.

Kağızman hal binası arkasında bulunan meydanda ışkın, kaytaran, dağ anığı ve çaşır gibi bitkileri pazarlayanlardan bir kaçı şöyle konuştu: Geçen yıl biz Kağızman dağ bitkilerinden güzel para kazandık. Halkımızda var olan bitkileri ucuza aldı ve beslendiler. Ancak bu yıl Nisan yağmurları yağmayınca kuraklık oldu. Otlar, bitkiler bitmedi. Mayıs ayında başlayan yağmurlarla bitkiler bitmeye başladıysa da çokluk yaşanmadı. Az olan bitkilerden ne biz menfaat sağlayabildik, nede ki halk yararlanabildi. Satışını yaptığımız çaşırlar hem cılız, hem az geliyor. Çaşır turşusu kışın sofraları süsleyip, mideleri besliyor, diye konuştular.

Çaşır bitkisi meyveleri uyarıcı ve gaz söktürücü etkilerinden dolayı anason meyvesi yerine kullanılmaktadır. Kökün kimyasal yapısında bulunan gummi-resina 'nın bağırsaklardan kurt düşürücü etkisi tespit edilmiştir. Hayvan yaralarında oluşan kurtları öldürmek için de toz halinde yaraların üzerine konulduğu bu bitkilerden izole edilen kumarinlerin birçoğunun kalp adalelerini kuvvetlendirdiği ve kalp çevresindeki damarlarda daralma yada tıkanmayı önlediği saptanmıştır. Ayrıca antitümör, antibakteriyel ve antifungal etkisinin varlığı da tespit edilmiştir.(cinsel gücü artırıcı) olarakta kullanılmaktadır.

Bölgede ilkbaharda bitkinin 10-20 cm 'lik taze sürgünleri tüketilmektedir. Genellikle suda haşlanıp tuzlanarak yenilmekte ya da salamurası yapılıp kış mevsiminde peynir yerine katık olarak kullanılmaktadır. Ayrıca haşlandıktan sonra yumurtaya bulanıp kızartması yapılmakta ya da yumurta ile kavrularak tüketilmektedir.

Çaşır bitkisi tedavi amacıyla çok eskiden beri kullanılmaktadır. Bazı bölgelerde kurutulmuş kökü toz haline getirilip bal ile karıştırıldıktan sonra dahilen afrodisiak (cinsel gücü artırıcı) olarak tüketildiği kaydedilmiştir (Baytop,1984; Tuzlacı 1985; Öztürk 1991).

Kars’ın Kağızman ilçesinde daha çok turşusu yapılarak kış aylarında bulgur pilavı yanında taze soğan yenir gibi yenilmektedir.