Kale Kazılarından "cin Darı" Çıktı

MEHMET ÇETİN - Karaman Kalesi'nde başlatılan kazı çalışması devam ederken, mescit olarak kullanıldığı tahmin edilen yerin altında, kilolarca bitki tohumlarına rastlandı. Karaman Müzesi kazı sorumlusu arkeolog Ertan Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi kalede yapılan arkeolojik kazı ve temizleme çalışmaları sırasında eskiden mescit olarak kullanıldığı tahmin edilen bölümde kendilerini heyecanlandıran buluntularla karşılaştıklarını söyledi. Burada toprak altında, çok miktarda "cin darı" ismiyle litaratüre girmiş bitki tohumlarından bulduklarını ifade eden Yılmaz, "Ziraat mühendisleriyle, akedemisyenlerle görüştük. Buluntulardan örnekler gösterdik. Buluntuların cin darı tohumu olduğu kesinleşti. Cin darı süpürge tohumu olarak da bilinen, genellikle ekmeğin yoğunluğunu artırmak için kullanılan bir bitki türü. Kuş yemi olarak da kullanıldığı biliniyor" dedi. Karaman tarihiyle ilgili eski araştırmalarda, 1933 yılında Karaman kalesinde yapılan tamirat ve restarasyon çalışmaları sırasında bir dehlizden ve yine buradan 2 vagon kadar cin darı tohumunun bulunduğunu ve bunun da İstanbul'da bir fabrikaya götürüldüğünün belirtildiğinin altını çizen Yılmaz, şunları kaydetti: "Tarihçi, araştırmacı yazar İbrahim Hakkı Konyalı'nın 'Karaman'ın Tarihi' isimli kitabında burada bir taşın düştüğü ve oradan yere cin darı tohumlarının aktığı da belirtilmektedir. Ayrıca yaşlı insanlar da bunu doğrulamakta... Bulunan tohumların bir çoğunun özelliğini kaybettiğini fakat sağlam olan bazılarının da tekrar ehlileştirilerek günümüzdede tohum olarak kullanılabileceği bilgisini aldık. Şu anda çeşitli üniversitelerle görüşmelerimiz devam ediyor. Bu tohumların ne zamandan kaldığını tespit etmek şimdilik zor. Bu bizim uzmanlık alanımız dışında. Bunun ziraat fakültelerinden, arkobotanikçilerin yapacağı çalışmalardan sonra net bir şey söylemek mümkün. Ama bu kadar geniş bir alanda yoğun bir depolamanın yapılması cin darının eskiden önemli bir bitki olduğunun göstergesi." Karaman Kalesi'nin en parlak ve zengin dönemini Karamanoğulları döneminde yaşadığının bilindiğini vurgulayan Yılmaz, "Fakat 1459-1460 senelerinde Karamanoğulları ile Osmanlı'nın çekişmesi sırasında Gedik Ahmet Paşa buraya bir sefer düzenlemiş. Burada çok büyük bir savaş olmuş. Her taraf, yerle bir olmuş. Kalenin içinde bulunan yapı kalıntıları da o dönemden kalma. Yine Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde, bu savaş sırasında Karaman'da çok büyük bir kıtlık olduğunu, bu kıtlığın etkisiyle halkın evlerinde zor günlerde kullanılmak üzere çeşitli tahıllar sakladığını söylemekte. Bundan da yola çıkarak bu cin darıların kıtlık sırasında depolandığı ve savaş sırasında da toprak altında kaldığı düşünülebilir" diye konuştu.