Kalıcı doğum kontrol yöntemleri nelerdir?

Op. Dr. Tuba Tarhan

05.05.2019 13:43

Listeye Ekle

Aile planlaması, daha çok gebelikten korunma yöntemleri olarak bilinir. Aslında bireylerin istedikleri ve hazır oldukları zamanda, bakabilecekleri kadar çocuk sahibi olmaları için; ailelerini tamamladıklarını düşündüklerinde ya da yeni bir gebeliğin tıbbi/ sosyal/ ruhsal anlamda risk getireceği durumlarda başka gebelik oluşmasını engellemek için verilen tıbbi yardımların tamamı olarak açıklanabilir.

Kalıcı doğum kontrol yöntemleri nelerdir?

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Tuba Tarhan, kalıcı doğum kontrol yöntemleri hakkında tüm merak edilenleri bizler için açıkladı. Bunun bir parçası olan doğum kontrol yöntemleri, uzun ve kısa etkili geçici yöntemler ve kalıcı yöntemler olarak sınıflanır. Kadın ve erkek bireylerin her ikisi için de uygulanabilen doğum kontrol yöntemleri mevcuttur. Bu hafta, kadınlarda uygulanabilen kalıcı doğum kontrol yöntemlerine kısaca değinelim.

KADINLAR İÇİN EN SIK UYGULANAN KALICI DOĞUM KONTROL YÖNTEMİ NEDİR?

Kadınlar için en sık uygulanan kalıcı doğum kontrol yöntemi, tubal sterilizasyondur. Bu yöntemde rahim ve yumurtalıklar arasında döllenmiş yumurtanın taşınmasını sağlayan tüpler, bazı operasyonlar ile kapatılabilmekte veya tamamen alınabilmektedir. Bu işlem, bilinen en kesin doğum kontrol yöntemlerinden biri olup işlem sonrası gebelik olasılığı %1’den daha az olmakla birlikte nadiren de olsa tüplerin bağlanması sonrası gebelik görülebilmektedir. İşlem birkaç farklı şekilde uygulanabilir;

Doğumun sezaryen ile gerçekleşmesi planlanmış ise, operasyon sırasında aynı seansta tüpler de bağlanabilir veya tamamen çıkarılabilir. Bu işlem operasyon süresinde ciddi bir uzamaya ve sezaryen doğumun kendine ait risklerinde belirgin bir artışa yol açmayacaktır.

Normal doğum sonrası ise, iyileşme süreci tamamlandıktan sonra minilaparotomi uygulanarak karından yaklaşık 4 cm’lik bir kesi ile sezaryen doğumdakine benzer şekilde tüpler bağlanabilir veya tamamen çıkarılabilir, aynı işlem çok daha küçük birkaç kesi ile laparoskopik olarak da uygulanabilir.

BU YÖNTEMDE TÜPLER BAĞLANMAZ, ÇIKARILMAZ

Bir diğer yöntem olan histeroskopide ise karından girişim yapılmayıp, vajinal olarak rahim içi görüntülenir ve tüplerin rahim ile bağlantı noktasına tıkayıcı maddeler uygulanarak döllenmiş yumurtanın taşınmasını sağlayan kanallar kalıcı olarak kapatılabilir, bu yöntemde tüpler bağlanmaz veya çıkarılmaz.

SADECE GEBELİK OLUŞMASINI ENGELLER

Kalıcı doğum kontrol yöntemleri yalnızca gebelik oluşmasını engeller, düzenli adet görme veya yumurtlama fonksiyonları üzerinde genellikle herhangi bir değişikliğe yol açmaz. Tubal sterilizasyon, kondom gibi bir bariyer yöntem olmadığı için cinsel yolla bulaşan hastalıkları engellemez, rutin jinekolojik kontroller ve tarama testleri devam etmelidir.

Çok nadiren de olsa tüplerin bağlanması veya kapatılması sonrası gebelik gelişebileceğini belirtmiştik, ne yazık ki bu durumda dış gebelik riski artmış olacaktır; bu yüzden adet gecikmesi, anormal kanama, ağrı gibi durumlarda gebelik olasılığı da akılda tutulması gereken şeylerden biri olmalıdır.

Kalıcı doğum kontrol yöntemi uygulanması için en sık gerekçe aile büyüklüğünün sağlandığı konusunda her iki eşin de hem fikir olması ve talepte bulunmasıdır. Ancak tıbbi sorunlar da bazen yeni bir gebeliğin hayati riskler teşkil etmesine yol açabilir, bu durumda hekiminiz tarafından kalıcı bir yöntem seçmeniz konusunda öğüt alabilirsiniz.

NET BİR YAŞ SINIRI YOK

Tubal sterilizasyon onayı için net bir yaş sınırı olmamakla birlikte, bireylerin mümkünse bu kararı stresli ve baskı altında hissetmedikleri bir dönemde vermesi uygun olur. Yine de yapılan çalışmalar göstermiştir ki, 30 yaş öncesinde yapılan sterilizasyon uygulamaları pişmanlıkla daha sık sonuçlanmaktadır.

Herhangi bir kalıcı yöntem kullandıysanız ve bir süre sonra yeniden gebelik isteğiniz olduysa, tüplerin yeniden birleştirilmesi olarak bilinen rekanalizasyon operasyonları uygulanabilir ancak bu operasyonlarında kendi içinde ve sonrasında bazı riskler içerebileceğini bilmek gerekir. Tüp Bebek yöntemi ile gebelik, kalıcı metot kullanmış olan kadınların yeniden gebelik isteği konusunda şimdilik en kesin çözüm olarak görünmektedir.

EN DOĞRU YÖNTEM İÇİN JİNEKOLOĞUNUZLA GÖRÜŞÜN

Kalıcı bir doğum kontrol metodu düşünüyorsanız, öncesinde bu isteğinizin neden ve sonuçlarını, yaşamınıza olası etkilerini, alternatif teşkil edebilecek uzun etkili metotları jinekoloğunuzla mutlaka görüşün. Tıbbi özgeçmişiniz, yeniden çocuk sahibi olma ve korunma konusundaki beklentileriniz de dikkate alınarak en doğru yöntemi seçmek mümkün olacaktır.