Kamu finansmanı için yeni adım

ANKARA (İHA) - Hükümet, "Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"nı TBMM'ye gönderdi.

Kamu finansmanı ve borç yönetimi konusunda yeni bir adım atan Hükümet, "Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nı TBMM Başkanlığına gönderildi.

Tasarıyla getirilen düzenlemeler şöyle sıralandı:

"- Tasarıya göre, kamu finansmanı ve borç yönetimi kanununda yer alan 'genel gider', 'hazine yatırım garantisi' ve 'proje' tanımları yeniden düzenleniyor. Bu suretle 'proje' tanımının kapsamına KOBİ kredileri ve doğal afetler sonucunda gerçekleştirilen projeler ve sosyal konuları içeren ve dış finansman temin edilen, ancak niteliği itibarıyla yatırım programında yer almayan projeler de ilave edilirken, borç geri ödemeleri sırasında gayri ihtiyari nedenlerle ortaya çıkabilecek gecikme faizi ödemeleri genel gider tanımına dahil ediliyor ve Hazine yatırım garantisinin kaynağını bir kanundan alması ve kapsamının da ilgili kanunda öngörülen garantilerle sınırlı olması yönünde bir düzenleme yapılarak konuya açıklık getiriliyor.

- Yine aynı kanun tasarısıyla dış finansman temini iznine ilişkin yetki düzenlemesi yapılarak, verilen bu iznin hukuki niteliği açıklığa kavuşturuluyor. Yine aynı maddede yapılan düzenleme ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının görüşü doğrultusunda uygun görülecek projelere, anlaşmalardaki koşullarına bağlı kalmaksızın dış borcun ikrazı suretiyle dış finansman kullandırılmasına Müsteşarlığın uygun görüşü ve Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkili kılınıyor.

- Tasarıyla garantili imkan için limit varken dış borcun ikrazında limit olmaması birbirini ikame edebilen bu iki finansman yöntemine ilişkin uygulamalarda aksaklıklara sebebiyet verilmemesi amaçlanırken kamu finansmanı ve borç yönetimi kanununda yapılacak değişiklikle garantili imkan limiti genişletilerek dış borcun ikrazı da dahil ediliyor.

- Tasarıdaki ikraz ücreti, mevcut kanundaki garanti ücretine paralel olarak 'yüzde birine kadar' şeklinde değiştirildi.

- Türkiye Cumhuriyeti adına verilecek nakdi hibe anlaşmalarını imzalayacak temsilcinin tayinine Bakanlar Kurulunun yetkili olacak.

- Türkiye Cumhuriyeti adına borç verilmesine ve verilen borçların yeniden yapılandırılmasına ilişkin anlaşmaları imzalayacak temsilcinin tayinine Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilerek uygulamada ortaya çıkan eksikliğin giderilmesi amaçlanıyor.

- Hazine alacaklarına ilişkin anlaşmalar konusunda yetki düzenlemesi yapılıyor. Mevcut kanunda yapılan değişiklikle Hazine garantileri için düzenlenen sorumlulukların, ikrazen kullandırılan dış borca ilişkin olarak da geçerli olduğu belirtiliyor.

- Dış proje kredisi kullanımlarında kuruluşların ve Müsteşarlığın sorumluluk alanının belirgin bir şekilde tanımlanmasına yönelik olarak düzenleme yapılıyor. Dış borç veren kuruluşların kendi kurallarına göre dış borç anlaşması imzalanmadan önce tahakkuk ettirdiği komisyon, taahhüt ücreti, garanti ücreti, gecikme faizi ve benzeri yükümlülüklerin, ilgili anlaşmaların imzalanması veya yürürlüğe girmesinden bağımsız olarak ödenmesine olanak sağlayacak şekilde değiştiriliyor.

- Mevcut yasadaki 'Uluslararası kredili ihaleye çıkma' ibaresi, 'dış finansman temini izni verilmesi' şeklinde değiştiriliyor. Ayrıca, 'ikraz ve garanti limiti' ifadesi madde metnine giriyor.

- Kanun uyarınca sağlanan dış borcun tahsis yoluyla kullandırılması imkanı ortadan kaldırılıyor. Üniversitelerin mali durumları da dikkate alındığında sağlanmış olan bu kredilerin ilgili üniversitelere ikrazında sorunlar yaşanacağı için Kanuna eklenen geçici 12 nci madde ile, halihazırda anlaşmaları imzalanmış kredilerden 1/1/2006 tarihinden itibaren yapılan veya yapılacak kullanımların dış borcun tahsisi hükümlerine tabi kılınması amaçlanıyor.

- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kapsamında yürütülmesi öngörülen program ve/veya projelerin finansmanı için herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanacak kredilerin, söz konusu Fon için gelir getirici niteliği olmaması nedeniyle, bütçenin gelir ve gider kalemleriyle ilişkilendirilmeksizin anılan Fona tahsis edilmesi hüküm altına alınıyor.

TÜRKSAT UYDU HABERLEŞME KABLO TV VE İŞLETME A.Ş.'NİN KURULMASI

- Bilindiği gibi Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketi'nin kurulmasıyla birlikte, Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi'nin 233 sayılı KHK'ya tabi olduğu dönemde muhtelif düzenlemelerle verilen görevler, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketi tarafından yerine getirilmekte. 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununda yapılan değişiklikle anılan görevlerin 233 sayılı KHK kapsamı dışında tutulan, sermayesinin tamamı Hazineye ait olan Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketine devredilmesi nedeniyle ortaya çıkan hukuki boşluğun giderilmesi ve ileride verilebilecek görevler için Bakanlar Kurulu tarafından düzenleme yapılmasına imkan sağlanması amaçlanıyor.

- Tasarıyla Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketine hem de Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketine ödeme ve mahsup işlemlerinin yapılması ve Devlet hesaplarına kaydedilmesi için genel yetki alınması öngörülüyor.

- Mevcut ihale uygulaması kapsamında, sigorta şirketlerinin ve acentelerinin tarife ve talimatta belirlenmiş usullere aykırı olarak indirim yapmalarının önüne geçilememesi nedeniyle, söz konusu hüküm yeniden düzenleniyor.

- Türk Eximbank A.Ş.'nin politik risk kapsamında kullandırdığı kredilerle ilgili olarak kredi geri dönüşlerinin ve Bankanın faaliyet karından Hazineye isabet eden temettü tutarlarının Bankanın sermayesine ve Bankanın politik risk alacaklarına mahsup edilme yetkisi alınmakta. Türk Eximbank A.Ş'nin kullandırmış olduğu kredilerin önemli bir bölümü KOBİ'lere ihracat için destek sağsileri için düzenlenen sorumlulukların, ikrazen kullandlamakta. Bankanın kredi ve sigorta faaliyetleri yoluyla ihracata sağladığı desteklerin daha da artırılabilmesi için sermayesinin takviyesi amaçlanıyor.

- Özelleştirme Yüksek Kuruluna, anılan bankaların gerekli gördüğü iştiraklerdeki hisselerini özelleştirme kapsam ve programına alınarak özelleştirilmelerine de karar verme imkanı sağlanırken, bu durumda bankaların mali bünyesinin olumsuz etkilenmemesi amacıyla satış gelirlerinin özelleştirme giderleri düşüldükten sonra anılan bankalara ödenmesi amaçlanıyor. Ayrıca, T.C.Ziraat Bankası ve T.Halk Bankası Anonim Şirketindeki kamu hisseleriyle iştiraklerindeki hisselerin satışından elde edilen gelirlerin, satışa ilişkin giderlerin mahsubundan sonra Hazineye aktarılmasına ilişkin düzenleme yapılıyor.

- Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında, bireysel emeklilik aracıları tanımında yapılan değişiklikle, şirket elemanı olmasına rağmen şirket için aracılık eden kişilerin de bu tanım içine sokulması amaçlanıyor.

- Kanun kapsamında yapılan ilk emeklilik sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren en az bir yıl geçmesi ifadesi, uygulamada farklı yorumlara neden olduğundan, amaca uygun olarak ve yoruma yer verilmeyecek şekilde yeniden düzenlendi. Diğer taraftan, aynı madde ile, katkı paylarının yatırıma yönlendirilmesi veya aktarım yapılmasında temerrüde ilişkin düzenleme kaldırılarak gecikme cezasına ilişkin düzenleme yapılıyor. Ayrıca, kısmen veya tamamen katkı payının ödendiği grup emeklilik sözleşmelerinde uygulanacak esasları belirlemeye Müsteşarlık yetkili kılınıyor. Buna göre Bireysel emeklilik hesabındaki fon paylarından, katılımcının sistemde bulunduğu ay sayısı ile asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarı ve bireysel emeklilik sisteminden emekli olanlara yapılan yıllık gelir sigortası ödemelerinin aylık ödemeye isabet eden miktarının asgari ücret tutarına kadar olan kısmı haciz, rehin ve iflas masasına dahil edilemeyecek. Bu hükmün uygulanmasında rehin, haciz veya iflas tarihinde geçerli brüt asgari ücret tutarı esas alınacak.

DERNEK VE VAKIF ÜYELERİNE YENİ İMKAN

- Üyelerine veya personeline, emeklilik gelirine ek bir gelir sağlamak amacıyla hizmet veren dernek ve vakıf gibi kuruluşların, kurum çalışanlarına ait emekliliğe ilişkin birikimlerinin, bireysel emeklilik sistemine kazanılmış haklarıyla birlikte aktarılabilmesine imkan sağlanması ve bu kişilerin emekliliğe yönelik tasarruflarında sistemdeki vergi teşviklerinden yararlanabilmesi yönünde düzenleme yapılıyor. Bu kanunun yasalaşmasının ardından beş yıl içinde yapılmak kaydıyla, Kanunla kurulanlar dahil olmak üzere, dernek, vakıf ve diğer kuruluşlardaki üyelere ait birikimler ile çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan şirketlerdeki söz konusu taahhütlere ilişkin tutarlar Müsteşarlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde bireysel emeklilik sistemine veya yıllık gelir sigortalarına aktarılabilecek. Aktarımlar, üye ve çalışanların bu Kanunda öngörülen şartları haiz olmaları halinde ve gönüllülük esasına göre yapılacak. Birikimlerin veya taahhütlere ilişkin tutarların ödenmesine yönelik gayrimenkul satışları dahil olmak üzere aktarımlarla ilgili işlemler, her türlü vergi, resim ve harçtan msileri için düzenlenen sorumlulukların, ikrazen kullanduaf olacak. Bu muafiyet, doğabilecek gelir vergisi yükümlülüğünü de kapsayacak. Bu fıkra kapsamında yıllık gelir sigortalarına intibak ettirilenlerden veya emeklilik sözleşmesi akdetmiş olan katılımcılardan giriş aidatı alınmaz ve aktarılan tutar üzerinden herhangi bir kesinti yapılmayacak.

- Büyükşehir belediyeleri ve bunlara bağlı kuruluşlar ile sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası Büyükşehir Belediyeleri'ne ait şirketlerin; 31/12/2004 tarihi itibarıyla kamu kurum ve kuruluşlarından olan kamu ve özel hukuka tabi alacakları, bunların diğer kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçlarına karşılık olmak üzere, 30/6/2006 tarihine kadar takas ve mahsup edilecek. Bu madde kapsamındaki alacak ve borç ifadesi bu alacak ve borçlara ilişkin fer'ileri ve cezaları da kapsayacak.

- Bakanlar Kurulu Kararı ile önceki yıllar kararları kapsamında üretilen şekerin, Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketinin özelleştirme programına alındığı tarih itibarıyla sözleşmesi ve bağlantısı yapılmış olan, dahilde işleme rejimi kapsamındaki satışları ile ihracatından doğan ve/veya doğacak görev zararları ve Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğünün ilgili mevzuatında belirtilen esas ve usuller kapsamında doğmuş ve doğacak görev zararı alacakları, avans olarak Hazine Müsteşarlığı bütçesinde bu amaçla öngörülen ödeneklerden karşılanacak. Ancak, avans ödemesi Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğünün 2004-2005 kampanya döneminde dahilde işleme rejimi kapsamında ihracat öncesi yaptığı satışlardan doğmuş veya doğacak olan görev zararları için geçerli olmayacak.

- Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesi değiştirilirken 'Uygulama Dairesi Başkanlığı', kıymetli madenlerle ilgili resmi ayar evi işlemlerini yapmak, özel ayar evlerinin kuruluşuna izin vermek, denetimini yapmak ve bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmak, kıymetli madenlerin ve taşların ithal ve ihracında Hazine Müsteşarlığınca yapılan düzenlemeleri uygulamak, hatıra paraların koleksiyon servisini kurmak, yurt dışı ihracatını gerçekleştirmek, her türlü madde, malzeme ve makinelerin satın alınması ve ithalatını gerçekleştirmek ile görevlendiriliyor.

- Bilindiği gibi Zorunlu Deprem Sigortasına Dair Kanun Hükmünde Kararname kapsamında kurulan ve kendine has bir yapılanması olan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), özel sigorta sektöründeki kapasitenin yetersizliğinden dolayı, doğrudan risk taşıyıcısı olarak görev yapmakta ve bir nevi özel sigortacılık işlevini yerine getiriyor. Bu çerçevede, gerek sigortacılık işleminin bir parçası olan riskin reasüre edilmesi zorunluluğu, gerekse DASK'ın farklı teşkilat yapısı ve tasarrufunda bulunan kaynakların kamu kaynağı olmamasından hareketle, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kamu İhale Kanununa tabi olmaktan çıkarılıyor."