Kamu İhale Kurumu 2013 Yılı İstatistikleri

Kamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı Mahmut Gürses, “Gerçekleşen toplam 105,5 milyar liralık kamu alımının 99 milyar lirası sözleşmeye bağlanan ihalelerden, 6.43 milyar lirası ise doğrudan temin yoluyla yapılan alımlardan oluşmaktadır” dedi.Kamu İhale Kurumu 2013 yılı istatistikleri Kamu İhale Kurumu Başkanı Gürses tarafından açıklandı. Kamu alımlarına saydamlık, verimlilik, hesap verilebilirlik, kamuoyu denetimi ve rekabeti sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 4743 sayılı Kamu İhale Kanunu ile kamu alımlarına ilişkin düzenleme ve inceleme görevi verilen Kurumda, kamu alımlarına ilişkin mevzuat yönetiminde profesyonel bir yapının oluşturulmasına yönelik önemli adımlar atıldığını kaydeden Gürses, “Nitekim Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası tarafından Türkiye’nin bir bütün olarak ihale sisteminin, Ortadoğu, Afrika ve Avrupa Birliği’ne yeni üye olan Balkan ülkelerine örnek olarak gösterilmesi de önemli bir işarettir. Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesiyle ‘Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na ilişkin bütün mevzuat, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek’ ve ‘yapılan ihaleler ve sözleşmelerle ilgili kurum tarafından belirlenen şekilde bilgi toplamak, adet, tutar ve diğer konular itibariyle istatistikler oluşturmak ve yayımlamak’ görevi Kurumumuza verilmiştir. Bu kapsamda oluşturan istatistikler, kamu kaynaklarının hangi alanlarda ve hangi alım usulleri kullanılarak harcandığına ilişkin önemli bir bilgi kaynağı olup, alımların ekonomik etkilerinin tespitinin yanında, kamu alımlarına ilişkin politikaların oluşturulmasında da önemli başvuru kaynağıdır” şeklinde konuştu.Kamu Alımları İzleme Raporu’nun 01.01.2013 itibariyle gerçekleştirilen kamu alımlarına ilişkin ihale, sonuç, ilan, şikayet, Kurul kararları, teyit, yasaklama istatistiklerini kapsadığını bildiren Gürses, şöyle konuştu:“2013 yılı kamu alımlarına ilişkin olarak 12 bin 960 idare tarafından 157 bin ihale gerçekleştirilmiş. Bunlardan 129 bin 93 tanesi sözleşmeye bağlanmış. Yani sonuçlandırılmış olan 129 bin ihale. Bunlardan 48 bin 48 tane gerçek veya tüzel kişi tarafından yüklenilmiş. Gerçekleşen toplam 105,5 milyar liralık kamu alımının, 99 milyar lirası sözleşmeye bağlanan ihalelerden, 6.43 milyar lirası ise doğrudan temin yoluyla yapılan alımlardan oluşmaktadır. 4 Ocak 2002 yılında kabul edilen Kamu İhale Kanunu’nda istisna kapsamında 6 tane istisna vardı. Aynı yıl içinde kanun yürürlüğe girmeden Resmi Gazete’de yayınlandı ama 1.1.2003’te yürürlüğe girmişti. Henüz yürürlüğe girmeden 2002 yılı içerisinde bir önemli istisna daha ilave edildi. Uygulamaya girdiği tarihte 7 tane istisna vardı. İşte bu 7 tane istisna toplam istisnalar içerisinde 2012 yılında yüzde 87, 2013 yılında ise yüzde 90.4’ü teşkil ediyor. İhalelerin mal, hizmet ve yapım işi olarak kam alımları içindeki payları Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihalelerin adet olarak yüzde 40’ı mal alımına, yüzde 36.6’sı hizmet alımına , yüzde 22.9 yapım işlerine; tutar bazında da yüzde 18 mal alımına, yüzde 22’si hizmet alımına ve 59.5 i yapım işlerine aittir.”“EŞİK DEĞER ÇOK ÖNEMLİ BİR KAVRAM, ÇOK ÖNEMLİ BİR AYIRIM”Bu yıl geçmiş yıllarda olmayan bir istatistik daha verdiklerini belirten Gürses, “Bu da ihalelerin eşik değer ayrımına göre dağılımı. Eşik değer üstündeki ihalelerin toplam ihaleler içindeki payı adet olarak yüzde 5.3, tutar olarak yüzde 53. Çok çarpıcı istatistik bu da. 129 bin toplam ihale olduğunu göz önünde bulundurursak, eşik değerin üzerindeki 6 bin 900 ihale yani 7 bin bile değil. Bu eşik değer çok önemli bir kavram, çok önemli bir ayırım. Özellikle AB ülkelerindeki alımlar ile mukayesesinde eşik değer bakımından karşılaştırılıyor. Eşik değerin altındaki alımlarda ülkedeki iç mevzuatına bırakılıyor usuller, yöntemler” ifadelerini kullandı.“5 BİN ŞİKAYET KONU EDİLDİ”Kamu İhale Kurumu’na yapılan şikayetlere ilişkin ise Gürses, şu değerlendirmelerde bulundu:“Kanun kapsamındaki mal alımı ihalelerinin yüzde 1,8 i, hizmet alımı ihalelerinin yüzde 6.6 sı yapım işleri ihalelerinde 4.7 s, toplamda da yüzde 4.3 itiraz yoluyla bize şikayete geliyor. Yani 130 bin ihale olduğunu düşünürsek yaklaşık 5 bin şikayet konu edildi. Geçen yıl şikayet edilebilir ihale sayısı 116 bin 929 oldu."Gürses, 2013 içinde 5 bin 752 kurul kararı alındığını, bu kararların 5 bin 435'inin inceleme, 271'inin düzenleyici ve 38'inin idari karar olduğunu aktararak, 2013'te uyuşmazlık karar sayısının 5 bin 39, dava edilme oranının yüzde 15, kurum aleyhine çıkan kararların oranının ise yüzde 13 olduğunu belirtti. Gürses, kurul tarafından verilen uyuşmazlık kararlarının yüzde 85'inin yargıya gitmeden çözümlendiğini ifade etti. 2012 yılında 181 bin 59 olan sözleşme sayısının geçen yıl fazla değişmeyerek 182 bin 661 olduğunu kaydeden Gürses, istisna kapsamında yapılan ihalelerin sözleşme tutarının 7,1 milyar liradan 9,2 milyar liraya, teyit sayısının da 709 bin 296'dan 1 milyon 347 bin 332'ye yükseldiğini, yüklenici sayısının ise 48 bin olduğunu söyledi.“HALBUKİ MAHKEMEYE GİDERSENİZ SÜREÇ İŞLEMEYE DEVAM EDİYOR”Gürses, toplantıda gazetecilerin sorularını da cevapladı. Bir gazetecinin "KİK'e yapılan çok sayıdaki şikayetleri önleyecek bir çalışmanız var mı?" sorusu üzerine Gürses, bu yıl şikayetlerin azalma trendine girdiğini söyledi. KİK'e yapılan şikayetlerin ihale sürecini durdurduğunu bildiren Gürses, "Halbuki mahkemeye giderseniz süreç işlemeye devam ediyor. Onun için bizim karardan sonra mahkemeye giden çok görmüyorsunuz. 'Belki sonuç alabilirim' diye şikayet ediyor olabilirler" ifadelerini kullandı.Şikayetin arttırılmasının hak arama hürriyetini kısıtlayıp kısıtlayacağının sorulması üzerine Gürses, "Kamu idareleri bir şeye ihtiyaç duyup, ihaleye çıkıyor. Kamunun istifadesine sunulacak hizmet için adım atılmışken, kontak kapatılıyor. 'Durun, KİK incelesin' diyorlar. Bu inceleme süreci bazen 1 yılı aşıyor. Bu sürede her türlü ödeneği planı proje hazır olan bir iş duruyor. Kamu o mal ve hizmeti almaktan mahrum kalıyor. Bir kişinin hak arama hürriyetini savunduğunuz kadar kamunun mal ve hizmet alma hakkını da savunmamız gerekiyor" şeklinde konuştu.Bir gazetecinin, "İhalelerde birçok istisna yapıldığı iddialarını nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine Gürses, alımların yüzde 90'dan fazlasının 4734 sayılı Kanun kapsamında yapıldığını kaydederek şunları söyledi:"2002'de kanun çıkarken 7 istisna vardı. Özellikle bunların içinde KİT'lerin alımları ve güvenlik-istihbarat alımları çok önemli. Bu iki istisna toplam istisnaların yüzde 80'ini oluşturuyor. Tutar olarak küçük, adet olarak çok. Adet olarak çok olduğu için çok fazla istisna yapılıyor gibi yanlış bir kanaat oluşmuş.”Doğrudan temin rakamlarıyla ilgili sorulan soruya ise Gürses, "Doğrudan temin son derece küçük rakamlardan oluştuğu için bunları Kanundan istisna şekilde alımlar biçiminde değerlendirmek doğru değil. Lokantada 100 liralık yapılan bir alım bile, doğrudan teminin ana omurgasını teşkil eden alımlar. Bunlar olmadığında hayatı durdurursunuz. Doğrudan teminde binlerce idareden bahsediyoruz. Bunlar anlık ve süratli şekilde karşılanması gereken ihtiyaçlardır. Kanunda doğrudan temin yoluyla alınabilecek olan şeyler tek tek sayılmış. Bir defada çok büyük doğrudan temin yapamazsınız” yanıtını verdi.