Kanser artık ürkütmüyor! Erken teşhis hayat kurtarıyor

Adı bile ürküten hastalık, kanser… Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de yılda ortalama 163 bin 500 kişiye, günde ise 450 kişiye kanser tanısı konuyor. Günümüzde ise özellikle erken teşhis edildiğinde, gelişen tıp teknolojisi ve “akıllı ilaçlar” sayesinde tıpkı tansiyon ve şeker gibi kronik hastalıklar kategorisinde tedavi ediliyor. Sorularımızı yanıtlayan Yeditepe Üniversitesi Onkoloji Uzmanı Dr. Uğur Ersoy, gelişen tıp teknolojisiyle tedavide başarılı olunan kanser türlerinin en başında meme kanseri ve lenfomalar’ın geldiğini belirterek akciğer kanseri ve kolon kanseri tedavilerinde de başarı oranlarının yükseldiğini kaydetti.

Kanserin Türkiye ve dünyadaki görülme oranları hakkında bilgi verir misiniz?

Türkiye’deki kanser türlerinin görülme sıklığıyla, dünyadaki görülme sıklığı arasında büyük bir fark yoktur, genelde birbirine paralel giden bir görünüme sahiptir. Bu anlamda Uzakdoğu ülkeleri dünyanın batı kısmından daha farklı bir görünüme sahiptir, örneğin mide kanseri uzak doğu ülkelerinde daha sıktır. Gelişmiş batı toplumları ile az gelişmiş toplumlar arasında bazı kanser türlerinin sıklığı arasında da farklar mevcuttur. Türkiye’de en çok görülen kanser türleri dünyada da olduğu gibi akciğer, meme, kolon, mide ve prostat kanserleridir.

Kanser oranlarında artış söz konusu mu?

Kanser görülme oranlarının artış eğiliminde olduğu görülse de kanser görülme sıklığında bir artış yoktur. Sigara tüketiminin azalması ile birlikte akciğer kanseri gibi bazı kanserlerin yıllık görülme insidanları da (görülme sıklığı) azalacaktır. Amerikada akciğer ve kolorektal kanserlerin insidansı azalırken, melanom gibi cilt kanserlerinin insidansı artmaktadır. Toplumdaki kanser hastalarının oranında bir artış varmış gibi görünüyor ama bu da aslında yeni ve etkili tedavilerin ortaya çıkması ve erken tanı ile birlikte kanserli hastaların hayatlarının uzamasıyla bağlantılı bir sonuçtur. Yani kanser hastalarının artık daha uzun yıllar yaşıyor olması toplumsal oranlarını arttıran bir sonuç oldu.

Onkoloji konusundaki Türkiye ve dünyadaki son gelişmeler nelerdir?

Son yıllarda tümör genetiğinin ve tümör oluşma süreçlerini daha iyi anlamaya bağlı olarak hücre içi moleküler yapıya etki eden yeni, gelişmiş ilaçların bulunması önemli bir gelişmedir.
Bunun dışında, vücudun savunma sistemini kullanarak ve aktif hale getirerek tümör hücrelerinin öldürülmesini sağlayan yeni ilaçlar yani immünoterapilerin ve akıllı ilaç diye tabir edilen ve hücre içindeki moleküler yapılara etki eden ilaçların da kullanılmaya başlanması önemli gelişmeler arasındadır.

Kansere günümüzde, tedavi edilebilen, kronik bir hastalık diyebiliyor muyuz?

Bu soruya erken teşhis edildiği dönemde evet cevabını verebiliriz. Özellikle erken dönemde tespit edilmişse tamamen tedavi edilebilir, ileri evrelerde tespit edildiğinde de son gelişmelerin etkisiyle artık kronik bir hastalık haline gelmiş ve kanser hastası olarak daha uzun süreler yaşanır hale gelmiştir. Tıpkı her gün tansiyon ilacı kullanan tansiyon, kalp, diyabet hastaları gibi kanser hastaları da kemoterapi ya da yeni dönemde çıkan immünoterapiler ve akıllı ilaçlar kullanılarak daha uzun yıllar yaşama imkanı bulmuştur.

Tedavide en başarılı olunan kanser türleri nelerdir?

Tedavide başarılı olunan kanser türlerinin en başında meme kanseri, lenfomalar geliyor. Son yıllarda akciğer kanserlerinde, immünoteapilerin ve akıllı ilaçların ortaya çıkmasıyla da başarılı sonuçlar alınmaya başladı. Bir diğer başarılı olunan kanser türü de kolon kanseri diyebiliriz.

Tamamlayıcı tedaviler kanserde ne derece etkili?

Tamamlayıcı tedavilerden kasıt bitkisel ilaçlarsa hiçbir etkisi yok diyebiliriz. Biz onkoloji uzmanı hekimler olarak kanser tedavisinde bu tip ilaçların, yöntemlerin çok etkili olduğunu düşünmüyoruz. Kanser tedavisi uygularken bütün yöntemlerin ve bütün ilaçların bilimsel bir dayanağı olması lazımdır. Biz ancak kanıtlanmış ilaçları kanser tedavisinde kullanabiliriz. Bu ilaçları kullanırken de hem etkilerini, hem yan etkilerini hem de diğer organlara olan etkilerini/yan etkilerini bilmemiz gerekiyor. İşte bitkisel ilaç diye tabir edilen ilaçların, bu etkilerini/yan etkilerini bilmediğimiz ve kanıtlanan bir başarı da elde edemediği için bilimsel açıdan bir geçerliliği yok ne yazık ki.

Kanserde psikolojik desteğin önemi nedir?

Kanser tanısı konmasıyla beraber hastalar kendilerini psikolojik olarak kötü durumda hisseder, depresif bir ruh haline girerler. Psikolojik destek önemli çünkü hem kişinin tedaviye olan bağlılığını ya da inancını düzelten hem de tedavi alma istediğini arttıran bir faktördür.