Kanser fobisi ile başa çıkmanın 7 yolu

Ancak modern çağın gittikçe yaygınlaşan korkulu rüyası kanser, kimi kişiler için tam bir fobi. Dünyada yapılan çalışmalara göre kanser en çok korkulan hastalıkların başında yer alıyor. Aşırı düzeyde kanser olma korkusuna ise ‘karsinofobi’ deniliyor. Acıbadem Maslak Hastanesi’nden Psikoonkolog Işıl Yıldız, bu fobi nedeniyle kimi kişilerin obsesif kompulsif bozukluğa yakın olduğunu belirtirken, bu fobiye sıklıkla depresyonun eşlik ettiğini söylüyor. Peki günümüzde karsinofobinin artmasının nedenleri neler ve bu sorunla nasıl başa çıkabiliriz? Psikoonkolog Işıl Yıldız, 1-7 Nisan Dünya Kanser Haftası kapsamında, kanser fobisini ve karsinofobi ile başa çıkmanın 7 yolunu anlattı; önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

Yediklerimizden içtiklerimize, giydiklerimizden soluduğumuz havaya, temizlik maddelerinden giderek yaygınlaşan hareketsiz yaşam tarzına dek pek çok faktör kansere davetiye çıkarıyor. Üstelik modern çağın vazgeçilmezi stres de bu tehlikeyi artırıyor. Hal böyle olunca pek çok kişi için kanser tam anlamıyla fobi halini alıyor. Gerek kendilerinin gerek yakınlarının ve sevdiklerinin kanser olabileceği endişesi, günlük yaşantının içine kadar sızıyor ve düşüncelerinde sıkıntı vermeyi sürdürüyor.

Acıbadem Maslak Hastanesi’nden Psikoonkolog Işıl Yıldız, birçok kişinin fobileriyle, korku kaynağından uzak durarak baş edebildiğini fakat karsinofobi yaşayan insanların bu korkudan sakınamadıklarını belirterek “Çünkü bu korku çoğunlukla kişinin içinde, düşüncelerindedir. Hastalıkla ilgili düşünceler obsesyon gibidir. Hastalık fobileri bu açıdan obsesif kompulsif bozukluğa yakındır. Bu fobiye sıklıkla depresyon eşlik eder” diyor. Dünyada yapılan çalışmalara göre kanserin, erken teşhis ve gelişmiş tedavi seçeneklerine rağmen hala en fazla korkutan ve çaresizlik hissi yaratan bir hastalık olarak görüldüğünü kaydeden Psikoonkolog Yıldız, bunun nedenini kanserin sıklıkla ağrı, acı çekme ve ölümle bağlantılandırılmasına bağlıyor.

Günlük aktiviteleri bile etkileyen fobi

Kanser korkusunun genellikle bu hastalıkla bir şekilde temasta olmaktan kaynaklandığını, yakın zamanda biyopsi yaptırma, yakın bir aile üyesinin ya da arkadaşın kanser tanısı alması, kanser sebebiyle bir yakının kaybı, medyada çıkan haberler, uzmanların açıklamaları, filmler ve kanserle ilgili hikayelerin kişinin korkusunu körükleyip fobi düzeyine gelmesine sebep olabildiğini belirten Psikoonkolog Yıldız “Kanser olma korkusunun yarattığı yoğun anksiyete insanları farklı davranışlara sevkedebilir. Sağlıklarıyla ilgili yoğun endişe yaşayıp ve sık sık doktora giden, tetkik yaptıran ve kanser olmadığına ikna edilme ihtiyacı hisseden bir grup olduğu gibi, kötü haber almaktan ve endişelerinin doğrulanma ihtimalinden korkarak doktora gitmeyi erteleyen ya da reddeden insanlar da vardır” diyor. Kimileri de kanserden korunmak için beslenmeye ve kullanılan ürünlere çok dikkat ediyor, hastalıkla ilgili her türlü hatırlatıcıdan kaçınıyor hatta bazen kanser hastası olan yakınlardan bilerek uzak durmayı tercih ediyor.

Karsinofobi ile baş edilebilir

Peki kanser olma korkusuyla baş edilebilir mi? Psikoonkolog Yıldız, karsinofobi ile baş etmenin mümkün olduğunu belirterek, en etkili 7 yöntemi şöyle sıralıyor:

Korkunuzu dile getirin

Kanser olma korkunuzu aileniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Onlarla konuşmak kaygınızı azaltmaya yardım edebilir.

Vücudunuzu kanser belirtileri açısından sürekli takip etmeyin

Tüm insanlar belirli oranda kanser olma riski taşımaktadır fakat sırf bu yüzden çok fazla tetkik yaptırmak, belirli zaman aralıklarında yapılması gereken radyolojik görüntülemeleri hekiminizin talebi olmaksızın daha sık yaptırmak doğru değildir. Bu davranışlar korkuyu azaltmak yerine artırır.

Kanser hakkında doğru kaynaklardan bilgi edinin

Bilmediğimiz şeyler bizi daha çok korkutur. Bu nedenle kanserin nasıl oluştuğu ve nasıl önlenebileceği ile ilgili araştırma yapın. Kanser hakkında doğru kaynaklardan bilgi edinmek korkunun azalmasını sağlayabilir.

Düzenli sağlık kontrolü yaptırın

Yılda bir ya da iki defa sağlık kontrolü için hekime başvurup gerekli tetkikleri yaptırmak kanser korkunuzu azaltabilir.

Kanseri atlatmış insanlarla konuşun

Kanser hastalığını yaşamış insanlarla konuşmak ya da kanser hastaları için kurulan grupları sosyal medyadan takip etmek konuyla ilgili daha doğru bilgileri almanıza ve kanser konusunda kafanızda oluşan olumsuz algıyı değiştirmenize yardım edebilir.

Sağlıklı bir yaşam tarzı geliştirin

Yaşam tarzımızın sağlığımızı önemli ölçüde etkilediği bir gerçek. Sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, stresle baş etme yollarını öğrenmek ve insanlarla doyum sağlayıcı ilişkiler kurmak beden ve ruh sağlığımızı korumamıza büyük katkı sağlar.

Profesyonel destek alın

Eğer tüm bunlar kanser olma korkusunu azaltmada yeterli olmuyorsa ve bu korku günlük yaşantınızı olumsuz etkileyecek boyuttaysa bir uzman desteği alın.