Kanser Ilacı Üretme Çalışmaları

Cumhuriyet Üniversitesi'nde (CÜ), endemik ve aromatik bitkilerden kanser ilacı üretmek için çalışan öğretim üyeleri, hedef bitkileri belirlerken, köylülerin, çobanların ve aktarların gözlemleriyle tecrübelerinden de yararlanıyor.

CÜ Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr Mustafa Turan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yerli kanser ilacı üretmek için farklı alanlarda uzmanlıkları bulunan yaklaşık 20 akademisyenle çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.

Bu konuda yaptıkları araştırmalardan 5'inin son bir yılda uluslararası "Science Citation Index"li dergilerde kabul edildiğini belirten Turan, son olarak sarımsağın bir türündeki antikanser etkisini araştırmalarının aylık ortalama 360 bin kişiye ulaşan "Global Medical Discovery" tarafından uluslararası tartışma platformuna taşındığını aktardı.

Turan, birçok uluslararası grup ve kuruluştan birlikte çalışma teklifleri aldıklarını, en büyük hedeflerinin Türkiye'ye özgü kanser ilacı geliştirmek olduğunu ifade ederek, "Endemik ve aromatik bitkiler ile bazı kimyasallarda antikanserojen aktiviteyi araştıyoruz. Üniversitemizde Türkiye'nin ilk deneysel kanser modeli laboratuvarlarından birisini kurduk ve orada deney hayvanlarında bunların aktivitelerini deniyoruz. Hayvan dokularındaki yanıtları, tümör boyutunda küçülme var mı, onları tespit ediyoruz" diye konuştu.

Çalışacakları hedef bitkileri programa alırken halkın tecrübe ve gözlemlerinden yararlandıklarını dile getiren Turan, öğretim üyelerinin hafta sonları yaptıkları köy gezilerinde, köylülerin çok ilginç gözlemleri ve tecrübelerini not ettiklerini, bunların çalışılacak bitkileri tespit etmelerine yardımcı olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Turan, çobanlarla da fikir alışverişinde bulunduklarını belirterek, "Çobanlar, dağlık alanda sürü otlattığı için çok sayıda bitki hakkında bilgi sahibi oluyorlar. Hangi bitkinin nerede olduğunu, hayvanlara etkisini iyi biliyorlar. Bu nedenle köy gezilerimizde halkın ve çobanların tecrübelerinden de fazlasıyla yararlanıyoruz. Yine aktarlarda da ilaca dönüşmeyi bekleyen birçok ham madde mevcut. İlaçların birçoğunun, insanların doğadaki gözlem ve tecrübelerinden sonra ürün aşamasına doğru geçtiğini unutmamalıyız" ifadelerini kullandı.

-Proje kabul edildi-

Hedeflerinin kaba bitki ekstraklarındaki ana etken maddeye ulaşmak olduğunu söyleyen Turan, yerli ilacın milli sermayenin dışarıya gitmemesi açısından önemli olduğunu ifade ederek, şu bilgileri verdi:

"Bazı endemik ve aromatik bitkiler üzerine yürüttüğümüz antikanserojen aktivite çalışmalarını belli bir aşamaya getirdik. İleri analizlerinin yapılabilmesi için hazırladığımız proje, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından kabul edildi. Biz bu altyapılarımızı bir an evvel kurup ülkemizin kimyasal çeşitliliğini hastalarımızın tedavilerine yansıtmak istiyoruz. Petrolümüz yeterli olmayabilir ancak ülkemizde ilaca dönüşmeyi bekleyen birçok endemik ve aromatik bitkilerimiz mevcut. Bu bitkilerin bir kısmını madenlerimizin çoğu gibi çok ucuza ham olarak ihraç edip işlendikten sonra astronomik rakamlara ithal ediyoruz. Bu kısır döngü ve cari açığın çaresi üniversitelerdeki Ar-Ge devriminin tamamlanmasıdır."

Bitkilerin içinde yüzlerce, binlerce kimyasal madde olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Turan, bu kimyasallardan bir veya iki tanesinin aktif madde olduğunu, gelişmiş ülkelerin bunların içindeki o etken maddeyi tespit ederek ilaç haline dönüştürdüklerini sözlerine ekledi.