Kanserden korunma – genel bilgiler

Meme kanseri taramasında hangi testler yapılabilir?

Dünya genelinde yılda ortalama olarak 1.4 milyon civarında yeni meme kanseri olgusu tanısı konulmaktadır. Batı toplumlarında her 8 kadından birinde ve ülkemizde ise her 12 kadından birinde, yaşam süresince, meme kanseri geliştiği bilinmektedir.

Meme muayenesi: Tüm kadınların düzenli olarak, mümkünse ayna karşısında kendi memelerini muayene etmelerinde yarar vardır. Buradaki mantık, ayna karşısında bakıldığında meme dokusu veya meme başında renk değişikliği, memede tümseklenme, meme başında içeri çekilme, her iki meme başı arasındaki eşitliğin (simetri) kaybolması gibi durumların önceden kişi tarafından fark edilmesidir. Ayrıca, bir Genel Cerrahi Uzmanı tarafından düzenli olarak yılda bir kez meme muayenesi yapılmasında da yarar vardır.

Mamografi: 40 yaş üzerindeki kadınlarda bir veya iki yılda bir mamografi yaptırılması önerilir.
Ultrasonografi: 40 yaş altındaki kadınlarda ve 40 yaş üzerindeki kadınlarda mamografiye ek olarak kitlelerin katı (solid) veya sıvı (kistik) ayırımında ultrasonografi kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): özellikle yoğun meme yapısı olan kadınlarda MRG ile tetkik yararlıdır.

Bağırsak kanseri taraması kimlerde yapılmalıdır?

Dünya genelinde 2008 yılı içinde 1.2 milyon yeni bağırsak kanseri ve rektum kanseri olgusu saptanmış ve 608 bin kişi yaşamını yitirmiştir.

Risk faktörleri: kırmızı etin fazla tüketimi, alkol, sigara, obezite, şeker hastalığı, düşük lifli diyetle beslenme
50 yaşın üzerindeki kişiler: olguların % 95’ini oluştururlar.
Birinci derede akrabasında bağırsak polibi veya bağırsak kanseri olanlarda
Familyal (ailevi) adenomatöz polipozis (FAP) hastalığı olanlarda bağırsak kanseri taraması yapmak gerekir.
İltihabi bağırsak hastalığı olanlarda
Taramada dışkıda gizli kan taraması ve kolonoskopi kullanılır.

En sık görülen kanser türleri hangileridir?

2006 yılında ABD kanser dairesi istatistikleri
(sıklık sırasına göre)

Kadınlarda

1. Meme kanseri
2. Akciğer kanseri
3. Bağırsak kanseri
4. Rahim kanseri
5. Tiroid kanseri
6. Lenfoma
7. Cilt kanseri (melanom)
8. Yumurtalık kanseri
9. Böbrek kanseri
10. Pankreas kanseri

Erkeklerde

1. Prostat kanseri
2. Akciğer kanseri
3. Bağırsak kanseri
4. Mesane kanseri
5. Cilt kanseri (melanom)
6. Lenfoma
7. Böbrek kanseri
8. Ağız boşluğu kanseri
9. Lösemi (kan kanseri)
10. Pankreas kanseri

Dünya Sağlık Örgütü, kanserden korunmada Sağlık Bakanlığı ve konu ile ilgili sivil toplum kuruluşlarının uyarılarını dikkate almak, sağlık kontrollerini düzenli olarak yaptırmak, aile bireylerinde kanser olan kişilerin risk grubunda olduğunun bilincinde olmaları ve takiplerini aksatmamalarını vurgulamaktadır. Kanserden korunmada; tarama testleri konusundaki bilinci arttırmak ve yayın organlarından bunun düzenli olarak duyurusunu yapmak çok önemlidir.

SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN: drkorhantaviloglu@mynet.com

Prof. Dr. Korhan Taviloğlu videoları için tıklayın