Kara para ile mücadelede yeni dönem

Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanununun yürürlüğe girmesinin ardından Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kara para ile daha etkin mücadele için kolları sıvadı.

Edinilen bilgiye göre, kara parayı suç geliri olarak tanımlayan ve terörün finansmanını da düzenleme kapsamına alan yeni Kanun çerçevesinde MASAK'da öncelikle "Yükümlü Denetimi ve Eğitimi Dairesi" oluşturuldu. Bu Dairenin suç işlendikten sonra da araştırma ve inceleme işini koordine edeceği belirtildi.

MASAK, yeni düzenlemeler ve İtalyanlarla ortaklaşa yürütülen altyapı çalışmaları konusunda bankacılarla da bir toplantı yaparak, bankalara yeni düzenlemelerle ilgili yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmeleri uyarısında da bulunuldu.

Bu arada MASAK, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunla ilgili ikincil mevzuatın uygulamaya konulması için de çalışmalara başladı.

İkincil mevzuat ile birlikte kimlik tespitindeki 12 bin YTL'lik limit ile devamlı bilgi verme limiti ve esasları da tümüyle değişecek.

Öte yandan MASAK, yeni düzenlemeler konusunda kapsamlı bir değerlendirme yaptı.

Uluslararası standartlar da dikkate alınarak hazırlanan yeni Kanun ile birlikte suç gelirleri ile daha etkin şekilde mücadele edilebileceğini bildiren MASAK'ın değerlendirmesinde yer alan bazı tespitler şöyle:

"-Yükümlüler hukuki ve cezai bakımından koruma altına alındı. Kanunla ilgili yükümlülüklerini yerine getiren gerçek ve tüzel kişiler, bundan sonra hiçbir şekilde hukuki ve cezai bakımdan sorumlu tutulamayacaklar.

-Yükümlülük ihlalleri için idari ceza uygulamasına geçildi: Eski Kanunda, yükümlülükleri ihlal edenler hakkında 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası öngörülmekteydi. Ancak, adli sürecin uzun olması, cezanın ertelenebilmesi gibi hususlar, yaptırımların etkinliğini azaltıyordu.Yeni Kanunda ikili bir ayrıma gidildi. Buna göre kimlik tespiti
zorunluluğuna uymayan, şüpheli işlem bildiriminde bulunmayan, çalışanlarına gerekli eğitimi vermeyen, uyum görevlisi atamayan, iç denetim, kontrol ve risk yönetim sistemleri geliştirmeyen yükümlülere 5 bin YTL idari para cezası uygulanacak. Bu cezayı da MASAK verecek.Yükümlünün banka, finansman, faktoring, finansal kiralama, sigorta-reasürans ve emeklilik şirketi ile yetkili müessese olması halinde, para cezası 2 kat olarak uygulanacak.

Kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğünün ihlali durumunda, yükümlülüğü yerine getirmeyen görevliye, ayrıca 2 bin YTL idari para cezası verilecek.

-Başkanlık ve denetim elemanları tarafından istenilecek bilgi ve belgeleri vermeyenler, defter, belge ve kayıtları 8 yıl boyunca muhafaza etmeyenler hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanacak. Bu suçlar nedeniyle mahkemeler, faaliyet izninin iptali ve müsadere gibi cezalara da başvurabilecek.

-Para, menkul, gayrimenkul ve benzeri mal varlığının yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair şüpheli bir durumun bulunması halinde de MASAK'A şüpheli işlem bildiriminde bulunulacak. Bu şekilde, özellikle terörün finansmanı amacıyla kullanılan fonlar ve ilgililer hakkında gerekli tedbirlerin alınması amaçlanıyor.

-Yüksek tutarlı işlemler de MASAK'a bildirilecek.

-Başkası hesabına hareket ettiğini yükümlüye bildirmeyenlere hapis cezası verilecek. Kimlik tespitini gerektiren işlemlerde, kendi adına, fakat başkası hesabına hareket eden kişiler, bu işlemleri yapmadan önce kimin hesabına hareket ettiğini yükümlülere yazılı olarak bildirecek. Buna aykırı hareket edenlere de hapis ve adli para cezası uygulanacak.

-Yolcuların gümrük kapılarından geçişlerinde beraberlerinde bulunan likit değerler hakkında gümrük idarelerine açıklama yapmaları zorunlu olacak.

-Defter kayıt ve belgelerin muhafaza süresi 5 yıldan 8 yıla çıkarıldı.