Karaciğer vücudun en büyük organlarından birisidir ve vücut için kritik fonksiyonlara sahip olması açısından da son derece önemlidir. Vücuttaki yağ, protein ve karbonhidrat içeren besinleri parçalayıp enzimlerle sentezleyen, safra kesesini uyarıp yağ emilimi talimatı veren bir organdır. Vücutta biriken kimyasalların kötü etkilerini temizleyen ve bağışıklık sisteminin daha savaşçı hale gelip enfeksiyon karşısında güçlü kalmasını sağlayan karaciğer, bazı sebepler yüzünden zarar görüp işlevini kaybedebilir. Bu işlev kaybı tedavi edilmediğinde zamanla karaciğer yetmezliğini de meydana getirebilir. Peki karaciğer yetmezliği belirtileri nelerdir?
Karaciğer yetmezliğinin ilk evrelerinde günlük yorgunluk ve diğer hastalıklardan bağımsız olarak ortaya çıkan bir halsizlik hissedersiniz. Bunun bir getirisi olarak fazla çaba gerektirmeyen işlere karşı bile isteksiz yaklaşabilirsiniz.
Sindirim sisteminde yer alan bir organ olması sebebiyle karaciğerde ortaya çıkan her sorun sindirimi zorlaştıracağından diğer organlar da kötü etkilenir. Bu yüzden midede bulantı ve buna bağlı olarak kusmalar meydana gelebilir.
Karnın sağ üst kısmında yer alan karaciğerde meydana gelen her sorun karın bölgesinde ağrı hissetmenize sebep olur.
Karaciğer yetmezliği sonucunda bu bölgedeki damarlarda meydana gelen her sorun, sıvı boşalmasını engellediği için karın bölgesinde şişkinlikler oluşabilir.
Karaciğerin sindirimde etkili bir şekilde görev alamaması yüzünden bağırsaklarda da sorunlar belirmeye başlar ve ishal ortaya çıkar.
Vücudunuz sindirim görevlerini doğru bir şekilde yerine getiremediği zaman yemek arzusu azalır ve iştahsızlık ortaya çıkar.
Karaciğerinizde eğer toksik maddeler biriktiyse, bu maddelerin bir etkisi olarak cildinizde sararmalar meydana gelebilir. Ayrıca gözün beyaz kısmında da bu sararmalar gözlemlenebilir.
Hepatit gibi hastalıklara bağlı olarak karaciğeriniz işlev kaybına uğradıysa vücudunuzda anlamsız kaşıntı hisleri oluşabilir.
Kan dolaşımında yaşanan sorunlar ve metabolizmanın yavaşlaması yüzünden nabızda da değişiklikler ortaya çıkar. Zaman içerisinde nabzınızın daha yavaş attığını hissedebilirsiniz.
Vücudun diğer bölgelerinde yaşanan her aksilik bilişsel fonksiyonları etkiler, bu da ruhsal değişikliklerin oluşmasına sebep olabilir. Ayrıca iştahsızlık, halsizlik gibi şikayetler yüzünden kendinizi kötü hissedebilir ve yaşam enerjinizde düşüş gözlemleyebilirsiniz.
Bir yandan halsiz, bitkin ve ruhsal anlamda çöküşte hissederken bir yandan da tüm bunlara rağmen uyku problemleri çekebilirsiniz.
Hastalığın ileri evrelerinde koma gibi ağır durumlar ortaya çıkabilir. Bu tip anlarda çok acil bir şekilde müdahale yapılması gerekir.
Karaciğer yetmezliğine bağlı olarak vücutta kimyasal ve zararlı maddelerin birikmesi sonucunda bu zararlı maddeler kan yoluyla beyne kadar ulaşır. Bilinç kaybı gibi durumlar ortaya çıkabilir.
A, B, E gibi farklı türlerde karşımıza çıkan hepatit hastalığı türü fark etmeksizin karaciğeri hedef alır. Bu organda hepatit virüslerinin çoğalması halinde kontrol virüslerin eline geçer ve karaciğer işlevlerini yerine getirememeye başlar.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması vücudun her bölgesinde farklı hasarlara yol açabilir. Eğer bağışıklığınızı güçsüzleştiren bazı hastalıklar yaşadıysanız karaciğer sağlığını koruma konusunda daha dikkatli davranmanız gerekir.
Wilson hastalığı gibi kimi hastalıkların ve metabolizmadaki problemlerin karaciğere negatif etkisi vardır. Bu etki büyüdükçe karaciğerde işlev kaybı ortaya çıkar.
Aşırı alkol kullanmak siroza sebep olur. Sirozun ilerlemesi halinde karaciğerde ciddi fonksiyon kayıpları meydana gelir ve bu durum karaciğerin iflas etmesine kadar ilerleyebilir.
Karaciğerdeki diğer hastalıklar da karaciğer yetmezliğini tetikleyebilir. En ufak soruna bile en hızlı şekilde müdahale edilmesi ve daha büyük rahatsızlıkların oluşmasının engellenmesi gerekir.
İlaç içerek vücudunuza çok miktarda kimyasal alırsınız. Sık ve bilinçsiz ilaç kullanmanız halinde ise bu kimyasalların etkisiyle karaciğeriniz görevlerini yerine getirememeye başlar.
Ayarında kullanıldığı zaman vücudunuza önemli faydalar sağlayan bitkisel ürünler, aşırıya kaçılması halinde ciddi zararlar verebilir. Yarpuz, takke gibi bazı bitkiler fazla kullanıldığı takdirde karaciğere zarar verebilir.
Varlığıyla vücut direncini düşüren kanser, karaciğer yetmezliğinin meydana gelmesine de sebep olabilir. Özellikle karaciğer bölgesinde oluşan kanser hücrelerinin metastaz etkisiyle diğer organlara yayılıp çoklu organ yetmezliğine kadar ilerleyen bir tabloyu ortaya çıkardığı biliniyor.
Karaciğer yetmezliği teşhisinin konulmasıyla birlikte genelde ilk olarak ilaç tedavisi uygulanır. İlaçlar sayesinde karaciğerde yaşanan işlev kayıplarının etkilerinin azaltılması amaçlanır. Bir yandan karaciğerin sorumlu olduğu işlemleri üstlenen ilaçlar, bir yandan da vücutta oluşan iltihapları ve kandaki zararlı maddeleri yok eder.
İlaç tedavisinin tek başına etkili olmadığı ya da hastalığın ileri bir evresinde cerrahi müdahale gerekebilir. İlk etaplardaki tedaviden sonuç alınamaması halinde, hasta için karaciğer donörü aranır ve genomu tutan kişilerden organ nakli yapılarak hastalık ortadan kaldırılmaya çalışılır. Organ naklinde donör olan kişinin karaciğerinin yalnızca bir parçası alınır.
Organ nakli sonrası hem hasta hem de donör bir destekleyici sürece ihtiyaç duyar. İki tarafın da karaciğerinin yalnızca bir parçası olduğu için ciğerlerin bir an önce daha etkili çalışmaya devam edebilmesi için bir tedavi uygulanır. Vücudun bağışıklık sistemi güçlendirilmeye çalışılır. Bu süreçte sağlıklı beslenme de çok önemlidir.
Doktor tarafından bir beslenme programı verilmesi halinde, harfi harfine uymak en kısa sürede sağlıklı hayata kavuşmak için çok önemlidir.
Kronik karaciğer yetmezliği ve akut karaciğer yetmezliği olarak ikiye ayrılan bu hastalık pek çok komplikasyonu beraberinde getirdiği için daha ciddi hastalıkların oluşmasına zemin hazırlayabilir. Erken tedaviyle kurtulma ihtimalinin yükseldiği karaciğer yetmezliği tedavi edilmezse çoklu organ yetmezliği, koma ve ölüm gibi ihtimaller ortaya çıkabilir. Karaciğer yetmezliği yaşam süresi konusunda erken teşhis, tedavi yöntemleri, fiziksel ve psikolojik durum gibi birçok faktör etkili olabilir. Bu yüzden net bir süre vermek mümkün olmaz ama erken teşhis ve doğru tedaviyle hastalığın iyiye gitme ihtimali son derece yüksektir.