Karadeniz'de alabalıkların serüveni

TRABZON (İHA) - Karadeniz'de nesli tükenmekte olan Karadeniz alası ve dağ alasının (kırmızı benekli) korunması ve çoğaltılması için yoğun çaba harcanıyor.

Bir tek Doğu Karadeniz ve Gürcistan'ın Abhazya bölgesinde yüksek akarsularda rastlanılan bu balıklar, Doğu Karadeniz'de bulunan akarsuların kaynak bölgelerinde yumurta bırakıyor. Doğal ortamda yüzde 5 çoğalma şansına sahip balıklar, akarsuların kaynak bölgelerinde küçüklüklerini geçiriyor. Bir yaşına ulaştıklarında 100 grama erişen ve daha sonra akarsu ile birlikte deniz ortamına inen bu balıklar, bireysel olarak hareket ediyor. Deniz ortamında ortalama 2-3 yıl kaldıktan sonra yaklaşık üç kilogram ağırlığa ulaşan bu alabalıklar, deniz ortamından ayrılma vakti gediğinde, tekrar indiği akarsuyu bularak 30-40 kilometre akarsu boyunca hareket ederek doğduğu kaynak suyuna yumurtalarını bırakıyor.

Doğu Karadeniz Bölgesi bu balıklar için bulunmaz yaşam olanakları tanıyor. Bu balıklar için en önemli özelliğin bölgedeki kaynak sularının dağlardan oldukça dik yamaç yaparak 30-40 kilometrede deniz suyu ile buluşması olarak gösteriliyor. Dünyada ender bölgelerde kaynak suları bu kadar kısa mesafede denizle birleşme olanağına sahip. Tatlı ve deniz suyunun bu kadar yakın mesafede bulunması bu balık türlerinin yaşamasında ayrı bir rol oynadığı belirtiliyor. Konuyla ilgili olarak bilgi veren Trabzon Su Ürünleri Merkezi Araştırma Enstitüsü Görevlisi Erdal Üstündağ, Karadeniz Alabalığı'nın denizde beslenip büyüyen ve yumurtalarını bırakmak için tatlı sulara giden bir balık türü olduğunu söyledi. Bu balığın yetiştirilmesi kapsamında 1998-2001 yılları arasında sürdürdükleri çalışmalarda doğal ortamdan yakaladıkları anaç balıklardan yumurta ve yavru elde ettiklerini kaydeden Üstündağ, "Elde edilen bu yavru balıkların yem adaptasyonunu gerçekleştirerek deniz ve tatlı su ortamında büyümelerini takip altına aldık. 2001 yılında başlattığımız proje çalışmaları ile de Karadeniz Alabalığının kültür özelliklerinin geliştirilmesi ve alabalık üreticilerinin Gökkuşağı Alabalığı ile birlikte bu türün de yetiştiriciliği de yapabilmeleri için bir anaç stoku oluşturduk" dedi. Araştırma amaçlı kullandıkları Maçka Altındere Tatlısu Üretim Tesisleri'nde 800 civarında anaç balık stokladıklarına dikkat çeken Üstündağ, "Yapılan deneme çalışmalarında başarılı olduk. Bu tesislerde elde ettiğimiz balıkları deneme amaçlı olarak doğaya bırakıyoruz. Projeyi ticari değil, bilimsel amaçlı olarak yürütüyoruz. Aynı zamanda yetiştirdiğimiz balıkları üreticilere vererek onların da yetiştirici olmasını hedefliyoruz" diye konuştu.