Karbonhidratların faydaları nelerdir?

Son dönemde sağlıklı beslenme trendlerinin sosyal medyadan yayılmasıyla beraber kişilerin beslenme rutinleri tamamen değişti. Bağışıklık sistemini korumak ve hızlı bir şekilde kilo vermek isteyen kişiler beslenme alışkanlıklarından karbonhidratı tamamen çıkarttı. Bu yaklaşımın temelinde yatan ‘karbonhidrat fazla kilolara neden olur’ algısını yıkmak için karbonhidratın faydalarından söz edeceğiz.

Karbonhidrat denildiğinde pek çok kişinin aklına ilk olarak ekmek, makarna ve pilav gelir. Ancak şeker ve şeker içeren farklı besin türleri, patates, süt ürünleri, meyveler de karbonhidrat içeriyor. Daha genel hatlarıyla söylemek gerekirse aslında kırmızı ve beyaz et dışında kalan bütün besin gruplarında az da olsa karbonhidrat olduğunu söylemek mümkündür. Bu nedenle günlük karbonhidrat dozunun alınması vücut sağlığı açısından önemlidir.

KARBONHİDRAT ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Karbonhidratların glikoz, laktoz, nişasta, fruktoz ve sakkaroz gibi farklı türleri var. Basit ve kompleks olmak üzere iki çeşit karbonhidrat vardır.

Basit Karbonhidratlar; tüketilmelerinden sonra çok kısa bir süre içinde, anında enerji verirler. Bunlar;

• Glikoz
• Şeker
• Süt ürünleri
• Meyve ve bal
• Malt özü

Meyve doğal olarak içinde şeker barındırır ve aynı zamanda iyi bir lif kaynağıdır. Marketlerde satılan, içine tatlandırıcılar katılmış, işlemiş gıdaların içinde lif yoktur. Meyve, basit karbonhidratlardan olmasına rağmen, iyi bir lif kaynağı olması sebebiyle (lif emilimi yavaşlatır) ani kan şekeri yükselmelerine yol açmaz.

Kompleks Karbonhidratlar; Basit karbonhidratların tam tersi olarak, tüketildikten sonra sindirimi vakit aldığından hemen kan şekerini yükseltmez. Kompleks karbonhidratlar nişasta ve lif içerir. Bunlar;

• Tam tahıllılar (kahverengi pirinç, yulaf, arpa, tam buğday)
• Fasulyeler ve bakliyatlar
• Sebzeler (nişastalı sebzeler)
• Kompleks karbonhidratlar iyi birer lif kaynağı olmalarından dolayı kilo yönetimine yardımcı olur ve kalp sağlığımızı desteklerler.

RAFİNE KARBONHİDRATLAR NELERDİR?

Rafine Karbonhidratlar tam tahıllılar, kahverengi pirinç gibi, 3 kısımdan oluşur. Kepek ve bakteriler, tahılların besin değerlerinin en çok olduğu kısımlarıdır. Lif, antioksidan, vitamin ve değerli minerallar içerirler. Maalesef ki, tahıllar marketteki raf ömrünün uzun olması için rafine edilirken içerdikleri kepek ve bakteriler yok ediliyor. Yani sadece karbonhidrat ve biraz protein içeren kısım, besidoku kalıyor. Ancak, tahıllar yavaş sindirimi ve emilimi sağlayan lifleri artık içermemiş oluyor.

KARBONHİDRATLARIN FAYDALARI NELERDİR?

Karbonhidratların temel yararı aslında vücutta ısı ve enerji ihtiyacını karşılamasıdır. 1 gram karbonhidrat yaklaşık olarak vücuda 4 kalori kazandırıyor. Bu sayede vücut için gerekli olan enerjinin karşılanması adına proteinler yakılmaz. Bu durumda temelde vücut ağırlığının ve kilonun dengede kalmasına yardımcı oluyor.

Karbonhidratların diğer bir faydası ise vücutta elektrolit ve su dengesinin sağlanmasına olanak vermesidir. Ayrıca karbonhidratların içerdiği posa, basit şeker emilimini hızlandırıyor ve kolesterolün düzenlenmesine de yardımcı oluyor. Süt ürünlerinin içerdiği laktoz ise kalsiyum emilimini hızlandırıyor. Bu da kemik gelişimine büyük katkı sağlıyor.

KARBONHİDRAT YEMEYİ BIRAKIRSANIZ VÜCUDUNUZDA NELER OLABİLİR?

Düşük karbonhidratlı bir diyetin kilo vermenin en etkili yollarından biri olduğu herkes tarafından tahmin ediliyor. Ünlüler genellikle katı diyetlerinde bu yöntemi uyguluyorlar. Diyetinizden karbonhidratları çıkarmanın yağ yakmanıza yardımcı olacağı doğru olsa da, bir takım hoş olmayan yan etkileri de vardır.

SIKLIKLA BAŞINIZ DÖNER

Karbonhidratı tamamen kesmek vücut üzerinde olumsuz bir etki yaratır. Karbonhidrat yemeyi bıraktığınızda, vücudunuz artık enerji için glikoz yakamaz ve bu genellikle mide bulantısı, baş ağrısı ve sinirlilik gibi semptomlar hissedersiniz.

KENDİNİZİ HALSİZ HİSSEDERSİNİZ

Vücudunuz çok az karbonhidrattan oluşan yeni bir diyete adapte olurken, enerji için yağ yakmaya başlar. Yağ, glikozdan daha yavaş bir yakıt kaynağı olduğundan, egzersizler ve diğer aktiviteler sırasında harekete geçmeniz daha zor olacaktır.

KALP SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLER

Bir araştırmaya göre, çok az karbonhidrat tüketen insanlar kalp hastalıklarından erken ölüm riski altındadır. Sağlıklı karbonhidratlar iltihapla savaştığı ve kan damarlarımızda birikme riskini azaltmamıza yardımcı olduğu için tıp uzmanları düşük karbonhidratlı diyetlerden kaçınmayı önermektedir.

METABOLİZMA HIZI YAVAŞLAR

Aniden karbonhidratı kesmeniz geçici olarak kabızlığa neden olabilir. Yulaf gibi dirençli nişasta içeriği yüksek karbonhidratlar metabolizmanızı hızlandırarak daha hızlı kilo vermenize yardımcı olur.

KAS KRAMPLARI YAŞABİLİRSİNİZ

Karbonhidratsız diyet yapan birçok insan ağrılı kas kasılmaları hissedebilir. Karbonhidratlarda ciddi bir azalma, vücudunuzun idrara çıkma yoluyla daha fazla elektrolit kaybetmesine neden olur. Bu mineraller hücre iletişimi için gerekli olduğundan kas spazmlarına neden olabilir.

NEFESİNİZ KÖTÜ KOKAR

Bazı insanlar, karbonhidratsız bir diyete başladıktan sonraki günlerde ağızlarında garip bir tat ve nefeslerinde bir değişiklik fark edebilir. Bunun nedeni, vücudunuzun karbonhidratlardan enerji alamadığında, yakıt için yağları parçalamaya başlaması ve yağ asitlerini keton adı verilen doğal kimyasallara dönüştürmesidir.