Karpuzun faydaları

Diyet listelerinin, yaz sofraların vazgeçilmezi karpuz pazar tezgahlarında. Kalorisi az besin değeri yüksek olan karpuzun faylarını mevsimi yaklaşırken tekrar bilmekte yarar var. Yüksek miktarda A ve C vitaminleri barındıran karpuz demir, magnezyum, fosfor, potasyum, bakır ve lif bakımından da oldukça zengin. Karpuz birçok vitamin, mineral ve besin öğelerini yapısında bulundurduğunu ifade eden Diyetisyen Gökhan Elbay, ''İçerdiği laykopen maddesiyle karpuz, vücudu kanserlere karşı iyi koruduğu bilinen birçok vitaminden (A ve E vitamini) 2 ila 10 kat daha fazla koruyabilmektedir. Bulundurduğu potasyum ile kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olurken laykopenle beraber bireyi kalp krizi riskine karşı korur. Aynı zamanda bulundurduğu potasyum ile de böbreklerin daha iyi çalışmasını sağladığı için; vücuttan sodyumun böbrekler tarafından atılmasını hızlandırır. Fazla sodyumun vücuttan atılması sonucunda da kan basıncı dengelenir, kalp işlevleri düzenlenir ve kalp krizi riski azalır" dedi. Elbay, karpuz yüksek lif içeriğiyle bağırsak hareketlerini düzenlenmesi, yüksek su içeriğiyle kişide tokluk hissi sağlaması ve düşük enerji içermesi (100 gramında 26 kalori) ile diyet yapanlarında favori meyvesidir. Ancak bu özellikleri göz önüne alınarak karpuzun sınırsızca tüketilmesi kişinin toplam enerji alımını arttırarak kilo almasına sebep olabilir. Özellikle yaz aylarında sıkça uygulanan akşam yemeği menüsü olarak peynir, karpuz, ekmek üçlüsünün kullanılması normal bir öğünün gerektirdiği protein ve vitamin değerlerini karşılayamayacağı için sık sık tekrar edilmemelidir" diye konuştu.

Kas Ağrıları: Karpuz suyu özellikle spordan sonra yaşanan kas ağrılarını hafifletiyor. Bu nedenle atletler arasında oldukça popüler bir meyve olan karpuzun ağır egzersizler sonrasında yaşanan kas ağrılarını azalttığı son yıllarda yapılan araştırmalarla da tescillendi. İspanyol bilim insanlarının yaptığı çalışmaya göre karpuzun bu özelliği içerdiği L-citrulline adlı bileşenden kaynaklanıyor. L-citrulline amino asidi vücut tarafından temel bir amino asit olan L-arginin'e dönüştürülüyor. L-arginin ise kan dolaşımını geliştirerek kan damalarını rahatlatıyor ve ağrı egzersizler sonrası sık görülen kas ağrılarını hafifletiyor.

Kalp Sağlığı: Karpuz kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolü düşürerek kalp hastalıklarının önünü açan yüksek kolesterole bağlı damar tıkanıklığını engelleyebilir. Purdue Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre düzenli olarak karpuz ve karpuz suyu tüketenlerin kötü kolesterolü tüketmeyenlere oranla %50 daha az. Ancak bu araştırmadan "karpuz kolesterolü düşürür" sonucunu kesin olarak kabul etmek pek mümkün değil çünkü araştırma henüz sadece laboratuvar hayvanları üzerinde yapılmış. Karpuzun kolesterole etkisinin netleşmesi için insanların katılımıyla yapılacak daha çok sayıda araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Likopen: Meyve ve sebzelere kırmızı rengini veren likopen pigmenti denilince akla ilk olarak domates gelir ancak karpuz domatesten daha fazla likopen içermektedir. Likopen üzerine yapılan araştırmalar en çok karpuz, domates, guava, papaya, kırmızı greyfurt, tatlı kırmızı biber, kuşkonmaz ve kırmızı lahanada bulunan bu bileşenin prostat kanseri riskini azalttığını, kalp hastalıklarına karşı koruma sağladığını, sarı nokta olarak bilinen makular dejenerasyon hastalığı ve katarakt riskini düşürdüğünü ortaya koyuyor.

Yüksek Tansiyon: Florida State Üniversitesi tarafından yapılan güncel bir araştırmaya göre karpuz kilolu kişilerde yüksek tansiyonun düşürülmesine yardımcı oluyor. 13 orta yaşlı, aşırı kilolu ve hipertansiyon hastasının katılımıyla 12 haftalık bir süreyi kapsayan araştırmada karpuzda bulunan L-citrulline'in hem dinlenir halde hem de aktivite sırasında aorta olan basıncı azalttığı tespit edilmiş.

Kilo Kontrolü: Karpuz oldukça az kalori içerir ve 1 kase karpuz ortalama 45 kaloridir. Karpuz sadece düşük kalorisi ile diyetinize destek olmaz aynı zamanda lifli yapısıyla uzun süre tok kalmanıza yardımcı olur. Canınız çok tatlı çektiğinde karpuz yiyebilirsiniz. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta karpuzun da şeker içerdiğidir. Yani 1 kase yerine bütün 1 karpuzu yerseniz (4.5 kg kadar) hem kan şekeriniz yükselir hem de yaklaşık 250 gram şeker yemiş olursunuz.

Göz Sağlığı: Karpuzda bol miktarda bulunan A vitamini göz sağlığının korunması için en önemli vitaminlerden biridir. A vitamini eksikliğinde göz kuruluğu, göz enfeksiyonu, görüşün zayıflaması gibi sorunlar ortaya çıkabilir. A vitamini aynı zamanda sarı nokta hastalığı ve katarakt riskini düşürmektedir. 1 kase karpuz günlük A vitamini ihtiyacının %18'ini tek başına karşılar.

Su: Yaz meyvesi olan karpuzun %91'i sudur. Elektrolit bakımından zengin olan bu su özellikle sıcak yaz aylarında su kaybına bağlı olarak görülen halsizliğe iyi gelir. Elektrolitler aynı zamanda sinir hücrelerinin fonksiyonu, kasların çalışması ve kalp sağlığı için son derece önemlidir. Aşırı terlediğiniz bir fiziksel aktivite sonrası 1 bardak karpuz suyu içmek sizi kendinize getirir.

Antioksidan Etkisi: Karpuz flavonoidler, karotenoidler ve triterpenoids gibi fenolik bileşikler bakımından zengindir. Aynı zamanda karpuzda bulunan likopen çeşitli hastalıkların görülme riskini yükselten serbest radikalleri nötralize eder.

Vitamin ve Mineral İçeriği: Oldukça besleyici bir meyve olan karpuz yüksek oranda A ve C vitamini ile kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, bakır ve manganez mineralleri içerir. Ayrıca sindirime iyi gelen besin lifi bakımından zengindir.

Karpuzun içerdiği şeker oranı dikkate alınarak aşırıya kaçmadan tüketilmesi gerekir.