Karşılıksız Çek Sayısındaki Artış Piyasaları Tedirgin Ediyor

Mersin Ticaret Borsası Başkanı Abdullah Özdemir, karşılıksız çek sayısındaki artışın piyasaları tedirgin ettiğini belirtti.

Özdemir yaptığı açıklamada, ticari hayatta çek kullanımının önemine dikkat çekti. Mayıs ayında takas odalarında mahsuplaşmaya konu olan çeklerin toplam tutarının 26 milyar liraya yaklaşmasının çekin ne kadar önemli olduğunu açık bir şekilde gösterdiğini ifade eden Özdemir, yakın bir zamana kadar bankaya ibrazı halinde derhal nakde dönüşebilmesi ve karşılıksız çeke hapis cezası verilmesinin çeke itibar kazandıran iki önemli özellik olduğunu kaydetti. 6273 sayılı yasa ile 2017 yılı sonuna kadar çeklerin vadesinden önce bankaya ibrazı yasaklanırken karşılıksız çeke hapis cezası verilmesinden vazgeçildiğini hatırlatan Özdemir, “Gerekli ilave tedbirler alınmadan, iki özelliğinin bir anda ortadan kaldırılmasıyla çek adeta senet haline dönüşmüş, karşılıksız çek sayısında bir patlama yaşanmaya başlamıştır. Merkez Bankası verilerine göre, yasanın yürürlüğe girdiği Şubat ayından Mayıs ayı sonuna kadar geçen 4 aylık sürede karşılıksız çek sayısı 281 bini aşmıştır. Geçen yıl aynı dönemde bu sayı 175 bin dolayındaydı. Geçen yılın aynı dönemine göre karşılıksız çek sayısında yüzde 60 oranında bir artış söz konusudur.” dedi.

Mahkemelerin karşılıksız çekle ilgili verdiği yasaklama kararlarında da bu yılın ilk 5 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 600’den fazla bir artış olduğunun görüldüğünü ifade eden Özdemir şöyle devam etti: “Ayrıca, karşılıksız çeklerin, geç de olsa ödenme oranı geçen yılın ilk beş ayında yüzde 77 iken, bu yılın aynı döneminde tahsilat oranı yüzde 48’e gerilemiştir. Bundan dolayı piyasalarda büyük bir tedirginlik başlamıştır. Karşılıksız çek sayısı hızla artarken, bunların vadesinden sonra bile olsa tahsilat oranlarında müthiş bir gerileme yaşanmakta. Bu durum piyasalarda ödeme kanallarını ciddi biçimde tıkamaktadır. İyi niyetli ve dürüst firmalar alacaklarını tahsil edemedikleri için, kendi borçlarını ödemekte zorlanmaktadır. Bundan dolayı gelecek adına endişelerimiz artmaya başlamıştır.”

Özdemir çözüm olarak bankaların sorumluluğunun artırılmasını, çekle iş yapan firmaların geçmiş ödeme performansları ile kredibilitelerinin objektif bir değerlendirmeye tabi tutulmasını ve çekler için mali risk sigortası yaptırılmasını önerdi.